«Արևածաղիկ»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ r2.7.2) (Ռոբոտը ավելացնում է․: he:חמנית |
չ Bot: Migrating 41 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q26949 (translate me) |
||
| Տող 7. | Տող 7. | ||
[[Կատեգորիա:Բույսեր այբբենական կարգով]] |
[[Կատեգորիա:Բույսեր այբբենական կարգով]] |
||
[[ar:دوار الشمس (جنس)]] |
|||
[[az:Günəbaxan]] |
|||
[[ba:Көнбағыш]] |
|||
[[be:Сланечнік]] |
|||
[[be-x-old:Сланечнік]] |
|||
[[ca:Helianthus]] |
|||
[[cs:Slunečnice]] |
|||
[[csb:Słuńcownik]] |
|||
[[da:Solsikke-slægten]] |
|||
[[de:Sonnenblumen (Gattung)]] |
|||
[[dsb:Słyńca (rod)]] |
|||
[[el:Ηλίανθος]] |
|||
[[en:Helianthus]] |
|||
[[eo:Helianto]] |
|||
[[es:Helianthus]] |
|||
[[et:Päevalill]] |
|||
[[fi:Auringonkukat]] |
|||
[[fr:Hélianthe]] |
|||
[[frr:Sanruusen]] |
|||
[[he:חמנית]] |
|||
[[hsb:Słónčnica (ród)]] |
|||
[[is:Sólblóm]] |
|||
[[it:Helianthus]] |
|||
[[ja:ヒマワリ属]] |
|||
[[ka:მზესუმზირა]] |
|||
[[kk:Күнбағыс]] |
|||
[[lt:Saulėgrąža]] |
|||
[[nl:Helianthus]] |
|||
[[pl:Słonecznik]] |
|||
[[pt:Helianthus]] |
|||
[[ro:Helianthus]] |
|||
[[ru:Подсолнечник]] |
|||
[[sk:Slnečnica (rod rastlín)]] |
|||
[[sv:Solrossläktet]] |
|||
[[szl:Zůnynblůma]] |
|||
[[tl:Mirasol (Helianthus)]] |
|||
[[to:Siolaʻā]] |
|||
[[tt:Көнбагыш]] |
|||
[[uk:Соняшник]] |
|||
[[vi:Chi Hướng dương]] |
|||
[[zh:向日葵属]] |
|||
09:02, 31 Մարտի 2013-ի տարբերակ
Արևածաղիկը (արևերթիկ, արևելած ծաղիկ) բարդածաղկավորների ընտանիքի միամյա խոտաբույս է:
Եվրոպացիներն առաջին անգամ այդ բույսը տեսան մեքսիկական պրերիաներում, երբ հայտնագործեցին Ամերիկան: 400 տարի առաջ նրանք այն բերեցին Եվրոպա և անվանեցին «արևի ծաղիկ»: Հայտնի է մոտ 50 (այլ տվյալներով՝ 30) տեսակ: ՀՀ-ում մշակվում է յուղատու արևածաղիկը՝ հիմնականում Գեղարքունիքի և Արագածոտնի մարզերում՝ անջրդի պայմաններում՝ որպես սիլոսային մշակաբույս:
Արմատները հզոր են, ցողունը՝ կանգուն, կոպիտ, թավոտ, ոչ սնամեջ, բարձրությունը՝ մինչև 4 մ: Տերևները խոշոր են, սրտաձև, ծաղկաբույլը զամբյուղ է, պտուղը՝ սերմնապտուղ, որն օգտագործվում է որպես ուտելիք: Սերմերից ստանում են ձեթ, որն օգտագործվում է սննդի (պահածոյի, մարգարինի, հացաթխման, հրուշակեղենի և այլն) արդյունաբերության և օճառի, լաքերի-ներկերի արտադրության մեջ: Արևածաղկի թափոնները (մղեղ, ցողուն, տերև, զամբյուղի մնացորդներ, սերմի կճեպ) օգտագործում են թուղթ, կաուչուկ, պոտաշ ստանալու համար, քուսպը լավորակ կեր է կովերի, ոչխարների, ձիերի, իսկ կտրատած և շոգեխաշած ցողունները՝ խոզերի համար: Արևածաղիկն ունի նաև բուժական նշանակություն. կասեցնում է կարծրախտի երևույթները, բարձրացնում արյունատար անոթների առաձգականությունն ու օրգանիզմի դիմադրողականությունը, կանխում լյարդի ճարպակալումը: Այն նաև մեղրատու է: