Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի (Քյուլյուս)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի
Հիմնական տվյալներ
Տեսակեկեղեցի
ԵրկիրԱդրբեջան Ադրբեջան
ՏեղագրությունՆախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն
ԴավանանքՀայ Առաքելական Եկեղեցի
Փակված է2009
Քարտեզ
Քարտեզ

Սուրբ Գրիգոր եկեղեցի, հայկական եկեղեցի, տեղակայված էր Ադրբեջանի տարածքի Նախիջևանի ինքնավար հանրապետության Քյուլյուս գյուղում[1]։ Գտնվում էր գյուղի հարավ-արևմտյան մասում[1][2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կառուցվել է 13-14-րդ դարերում և վերակառուցվել 1657 թվականին[2][3]։

Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եկեղեցին բազիլիկ ոճի էր, որը բաղկացած էր երկու մատուռներից, մեկ նավից, աբսիդից, երկու ավանդատներից և սրահից։ Արևմտյան և հարավային կողմերում գտնվում էին մուտքերը։ Ներսում փորագրված են եղել հայերեն արձանագրություններ։ Եկեղեցու տանիքը՝ գմբեթի տպավորություն ստեղծող կորաձև տեսքով, բնորոշ է Սպահանի պարսկահայ համայնքի գաղութներին և եկեղեցիներին[2][3]։

Ավերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԽՍՀՄ ժամանակաշրջանում եկեղեցին գործող ճարտարապետական հուշարձան էր[1]։ 1998 թվականին Ադրբեջանի ԽՍՀ կազմում սկսեցին ընդգրկվել երկրի հուշարձաններն ու եկեղեցիներն, Սուրբ Գրիգոր եկեղեցին 2853 համարով նույնպես ընդգրկվել է այդ կազմում[1]։ Եկեղեցին ավերվել է 1997 թվականից մինչև 2009 թվականի նոյեմբերի 11-ը ընկած ժամանակահատվածում, ինչպես փաստագրված է Caucasus Heritage Watch-ի կողմից[1]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Khatchadourian, Lori; Smith, Adam T.; Ghulyan, Husik; Lindsay, Ian (2022). Silent Erasure: A Satellite Investigation of the Destruction of Armenian Heritage in Nakhchivan, Azerbaijan (անգլերեն). Cornell Institute of Archaeology and Material Studies: Ithaca, NY. էջեր 386–389. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 Ayvazyan, Argam. Nakhijevani ISSH haykakan hushardzannery. Hamahavak tsutsak. Yerevan: Hayastan, 1986, p. 142.
  3. 3,0 3,1 Ayvazian, Argam. The Historical Monuments of Nakhichevan. Transl. Krikor H. Maksoudian. Detroit: Wayne State University Press, 1990, pp. 111–112.