Սուդանի ֆունտ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սուդանի ֆունտ
Սուդանի արժույթ Խմբագրել Wikidata
տարադրամ, ֆունտ Խմբագրել Wikidata
ԵրկիրՍուդան Խմբագրել Wikidata
Իրավասությունը տարածվում էՍուդան Խմբագրել Wikidata
Տարադրամի պատկերանշանի նկարագրություն£ Խմբագրել Wikidata
ԹողարկողՍուդանի կենտրոնական բանկ Խմբագրել Wikidata
Նախորդողըսուդանական դինար Խմբագրել Wikidata
Սկսած1956 Խմբագրել Wikidata
Փոխակերպում ստանդարտ միավորի0,1303780964797914 միջազգային դոլար Խմբագրել Wikidata
Գին0,0019 եվրո Խմբագրել Wikidata

Սուդանի ֆունտ (արաբ. جنيه سوداني «Jineh Sudani», հապավումը՝ LS[1] լատիներեն, ج.س արաբերեն, պատմականորեն նաև £ Sd[2], ISO կոդը՝ SDG) Սուդանի Հանրապետության արժույթն է։ Ֆունտը բաժանվում է 100 պիաստրեի (արաբերենում կամ քիրշ (قرش)): Այն թողարկվել է Սուդանի Կենտրոնական բանկի կողմից։

Ֆունտը 1997 թվականից ի վեր առաջին անգամ էժանացել է այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ-ը տնտեսական պատժամիջոցներ սահմանեց Սուդանի դեմ։ Սուդանի ֆունտը շարունակել է անկումը` հասնելով աննախադեպ ցուցանիշի` դոլարի նկատմամբ իջնելով մինչև LS 53: Այս իրավիճակը, որը սպառեց բոլոր տնտեսական միջոցները, հանգեցրեց մեծ կորուստների ամբողջ Սուդանի արտաքին հետևանքներից՝ հաշվի առնելով կառավարության կրճատումները, որոնք ընդհատվեցին Սուդանի Կենտրոնական բանկի կողմից հայտարարված որոշ ձախողված գործողություններով, լուրջ պակասով իրացվելիության։

Սուդանի ֆունտը նվազել է ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ այն բանից հետո, երբ Սուդանի Կենտրոնական բանկը հայտարարեց գնաճին հակազդելու համար կանխիկ պահուստը հանելու մասին։ 2011 թվականին Հարավային Սուդանի անջատումից հետո Սուդանը տուժել է արտարժույթի սակավությունից՝ կորցնելով իր նավթային պաշարների երեք քառորդը և արտարժույթի 80%-ը։ Սուդանի կառավարությունը 2018 թվականի բյուջեում դոլարի պաշտոնական գինը 6,09-ից մինչև 18,07 LS, իսկ 2021 թվականի մարտին՝ 375,11 դոլար։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին ֆունտ (SDP)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սուդանում շրջանառվող առաջին ֆունտը եգիպտական ֆունտն էր։ 19-րդ դարի վերջի կառավարիչներ Մուհամմադ իբն Աբդալլան (Մահդի) և Աբդալահի իբն Մուհամմադը (Խալիֆա) երկուսն էլ թողարկեցին մետաղադրամներ, որոնք շրջանառվում էին եգիպտական արժույթի կողքին։ Երբ 1956 թվականի հունվարի 1-ին Սուդանում անգլո-եգիպտական իշխանությունը դադարեց, և Սուդանը դարձավ անկախ երկիր, ստեղծվեց առանձին սուդանական արժույթ (սուդանական ֆունտ), որը փոխարինեց եգիպտական ֆունտին։

Եգիպտական ֆունտը ստորաբաժանվել է 100 պիաստրերի (արաբ.՝ قروش, եզակի՝ qirsh, قرش, անգլերեն՝ piastre, հապավումը՝ PT)։ Պիաստրը նախկինում բաժանվում էր 40 պարբերության, սակայն տասնորդականացումը 1886 թվականի եգիպտական արժույթի բարեփոխումից հետո ստեղծեց 1⁄10 PT, որը հայտնի դարձավ որպես «millim» (Սուդանում հապավումը՝ mm/mms) (ملّيمات, եզակի՝ ملّيم)։ Այս ժառանգության շնորհիվ 1956 թվականից հետո սուդանի ֆունտը բաժանվեց 100 PT-ի, որոնցից յուրաքանչյուրը բաժանվեց 10 մմ-ի։

1958-1978 թվականներին ֆունտը կապված էր ԱՄՆ դոլարի հետ՝ LS 1-ի դիմաց 2,87156 ԱՄՆ դոլար փոխարժեքով։ Այնուհետև ֆունտը ենթարկվեց հաջորդական արժեզրկման։

1992 թվականին ֆունտը փոխարինվեց դինարով (SDD)՝ SD 1 = LS 10 փոխարժեքով։ Մինչդինարը շրջանառվում էր հյուսիսային Սուդանում՝ Հարավային Սուդանում, գները դեռևս սակարկվում էին ֆունտներով. սա ավարտվեց 2011 թվականին Հարավային Սուդանի ֆունտի հաստատմամբ[3] ։ Ռումբեկում և Յեյում քենիական շիլլինգը ավելի լայնորեն ընդունված էր որպես վճարում։

Երկրորդ ֆունտ (SDG)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաձայն Սուդանի Հանրապետության կառավարության և Սուդանի ժողովրդական ազատագրական շարժման միջև Համապարփակ խաղաղության համաձայնագրի՝ Սուդանի Կենտրոնական բանկը (CBOS) միջանկյալ ժամանակաշրջանի ընթացքում պետք է ընդունի նոր արժույթ թողարկելու ծրագիր։ Նոր արժույթի դիզայնը պետք է արտացոլի Սուդանի մշակութային բազմազանությունը։ Քանի դեռ նոր արժույթ չի թողարկվել՝ Կողմերի հաստատմամբ՝ ԿԲՕՍ-ի առաջարկությունների հիման վրա, Հարավային Սուդանում շրջանառվող արժույթները պետք է ճանաչվեն։ Երկրորդ ֆունտը սկսեց ներդրվել 2007 թվականի հունվարի 9-ին կամ 10-ին և դարձավ միակ օրինական վճարումը 2007 թվականի հուլիսի 1-ից[4][5][6]։ Այն փոխարինեց դինարը LS 1 = SD 100 (կամ 1 SDG = 1000 SDP) փոխարժեքով։

Սուդանի ներկայիս ֆունտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սուդանի ֆունտի երրորդ հրատարակությունը ստեղծվել է 2011 թվականի հուլիսի 24-ին՝ Սուդանի Հանրապետությունից Հարավային Սուդանի անջատումից հետո[7][8]։ Սուդանի ֆունտը օրինական վճարում էր Հարավային Սուդանում մինչև 2011 թվականի օգոստոսի 31-ը։

Սուդանի ֆունտը արժեզրկվել է 2021 թվականի փետրվարի 23-ին, որի պաշտոնական (ինդիկատիվ) փոխարժեքը սահմանվել է 375,08 LS մեկ ԱՄՆ դոլարի դիմաց (55 LS ֆիքսված փոխարժեքից)՝ փակելով առևտրային և սև շուկայի փոխարժեքների միջև եղած բացը[9][10][11]։

Մինչև 2024 թվականի մայիսին սուդանի ֆունտը զուգահեռ շուկայում արժեզրկվել էր մինչև 1750 LS մեկ ԱՄՆ դոլարի դիմաց[12]։

Մետաղադրամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեղական մետաղադրամներ Սուդանում. Մահդիի և Խալիֆայի և Դարֆուրի թողարկումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1885 թվականին Մահդին թողարկեց արծաթե մետաղադրամներ 10 PT և 20 PT և ոսկի 100 PT: Դրանց հաջորդեցին Խալիֆայի թողարկումները 10 պարբերություն, 1 PT, 2 PT, 2+1⁄2 PT, 4 PT, 5 PT, 10 PT և 20 PT անվանական արժեքներով։ Այս մետաղադրամները սկզբնապես հատվել են արծաթով 1885 թվականին։ Հետագա տասնմեկ տարիների ընթացքում տեղի ունեցավ խիստ նսեմացում, որը հանգեցրեց բիլոնի, այնուհետև արծաթով լվացված պղնձի և վերջապես պղնձե մետաղադրամների թողարկմանը։ Դրամադրամը դադարեցվել է 1897 թվականին։

1908–1914 թվականներին արևմտյան Սուդանի Դարֆուրում թողարկվել է տեղական մետաղադրամ։ Դրանք թողարկվել են Ալի Դինարի իշխանության ներքո և նման են եգիպտական ժամանակակից մետաղադրամներին։

Առաջին ֆունտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1956 թվականին ներկայացվեցին մետաղադրամներ 1 մմ, 2 մմ, 5 մմ և 10 մմ, 2 PT, 5 PT և 10 PT անվանական արժեքներով։ Միլի անվանական արժեքները բրոնզով էին, իսկ պիաստրիները՝ պղնձի նիկելից։ 2մմ, 5մմ և 10մմ շորանաձևն էին, չնայած կլոր 5մմ-ները ներկայացվեցին 1971 թվականին։ Ներկայացվել են կրճատված չափս՝ 10 PT և պուպրոնիկել 20 PT: 1987 թվականին ներկայացվեցին ալյումին-բրոնզ 1 PT, 5 PT, 10 PT, 20 PT, 25 PT և 50 PT և LS 1, ընդ որում 25 PT և 50 PT համապատասխանաբար քառակուսի և ութանկյուն ձևով։ 1989 թվականին թողարկվել են չժանգոտվող պողպատից 25 PT և 50 PT և LS 1: Սա է ընդհանուր օրինաչափությունը, այս մետաղադրամներից բացի կան կոլեկցիոներ ուղղված խնդիրներ և տարօրինակ տարօրինակություններ։

Սուդանական դինար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դինարը Սուդանի արժույթն էր 1992-ից 2007 թվականներին։ Դրա ISO 4217 կոդը «SDD» էր և չուներ պաշտոնական ստորաբաժանում։ Այն փոխարինեց առաջին սուդանի ֆունտին և իր հերթին փոխարինվեց երկրորդ սուդանական ֆունտով։

Դինարը փոխարինեց առաջին սուդանական ֆունտին (SDP) 1992 թվականի հունիսի 8-ին SD 1 = £ S.10 փոխարժեքով։ 2007 թվականի հունվարի 10-ին երկրորդ սուդանական ֆունտը (SDG) ներդրվեց 1 ֆունտ = 100 դինար փոխարժեքով։ Սուդանի բանկի տվյալներով՝ վեցամսյա անցումային շրջանից հետո դինարը պետք է դադարեր շրջանառությունից։ Ֆունտը և դինարը պետք է ընդունվեին որպես օրինական արժույթ վեցամսյա ժամանակահատվածում, սակայն չեկերը ֆունտով կկանխիկվեին առևտրային բանկերից։ Սուդանի բանկը սկսեց նոր արժույթի բաշխումը առևտրային բանկերին և թղթադրամների խմբաքանակներ ուղարկեց հարավ 2007 թվականին[13]։ Սուդանի այս երկրորդ ֆունտը դարձավ միակ օրինական վճարումը 2007 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ։

Մետաղադրամները հատվել են SD 1⁄4, SD 1⁄2, SD 1, SD 2, SD 5, SD 10, SD 20 և SD 50 անվանական արժեքներով (երկու ամենափոքր անվանական արժեքները, ըստ երևույթին, պահվել են մինչև թողարկումը)։ Տեղի ունեցավ չափի կրճատում՝ 2001-2003 թվականների մետաղադրամները հիմնականում ավելի փոքր էին, քան 1994-1999 թվականների մետաղադրամները։ Աղբյուրը[14] ցույց է տալիս, որ պլանավորվել են երկմետալիկ SD 50 և SD 100 մետաղադրամներ, սակայն այս պլանը հետ է մնացել երկրորդ ֆունտի ներդրման պատճառով։

Երկրորդ ֆունտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շրջանառվող դինար մետաղադրամների կողքին ներկայացվել են 1 PT, 5 PT, 10 PT, 20 PT և 50 PT անվանական արժեքներով մետաղադրամներ։ Սուդանի Կենտրոնական բանկը նշում է, որ 5 PT մետաղադրամները դեղին գույնի են (գուցե ալյումին-բրոնզ), իսկ 10 PT մետաղադրամները արծաթագույն են (պատրաստված են չժանգոտվող պողպատից)։ 20 PT և 50 PT մետաղադրամները երկմետաղ են, 20 PT դեղինը՝ արծաթագույն կենտրոնով, իսկ 50 PT՝ հակառակը։

Թղթադրամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1987 թվականի Սուդանի 1 ֆունտ արժողությամբ թղթադրամի դիմերեսը։
1987 թվականի Սուդանի 1 ֆունտ արժողությամբ թղթադրամի դարձերեսը, որի վրա պատկերված է Սուդանի բանկի կենտրոնական գրասենյակը:

Առաջին ֆունտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1957 թվականի ապրիլին Սուդանի արժութային խորհուրդը ներկայացրեց թղթադրամներ 25 PT, 50 PT, LS 1, LS 5 և LS 10 համար[15] : Թղթադրամների արտադրությունը ստանձնեց Սուդանի բանկը 1961 թվականին։ LS 20 թղթադրամները ներկայացվեցին 1981 թվականին, որին հաջորդեցին LS 50 անվանական արժեքները 1984 թվականին և LS 100 1988 թվականին[16]։

Սուդանական դինար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երբ ներկայացվեց 1992 թվականի հունիսի 8-ին, սուդանական դինարը փոխարինեց առաջին սուդանի ֆունտին 1:10 փոխարժեքով։

Կասկածելի նոր թղթադրամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2005 թվականին Միացյալ Նահանգների Ազգային հանրային ռադիոն հայտնել է, որ Հարավային Սուդանի ուժերը տպում են ֆունտ թղթադրամներ, որոնք կրում են «Նոր Սուդանի բանկ» անվանումը, սակայն այդպիսի բանկ չկա։ Բացի այդ, թղթադրամների համարներն ունեին կրկնօրինակ սերիական համարներ։ Նրանց լեգիտիմությունը կասկածելի է[17][18][19][20]։

Երկրորդ ֆունտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երբ ներկայացվեց 2007 թվականի հունվարի 10-ին, երկրորդ սուդանական ֆունտը փոխարինեց սուդանական դինարին՝ 1:100 փոխարժեքով։ Այս նոր արժույթը մանդատ է ստացել 2005 թվականին Սուդանի կառավարության և Սուդանի ժողովրդական ազատագրական շարժման միջև ստորագրված Համապարփակ խաղաղության համաձայնագրով, որը վերջ է դնում երկրում 21-ամյա քաղաքացիական պատերազմին։ Փոխնահանգապետ Բադր-Էդդին Մահմուդն ասաց, որ նոր արժույթի տպագրության արժեքը կազմել է 156 միլիոն ԱՄՆ դոլար։ Թողարկվել են LS 1, LS 2, LS 5, LS 10, LS 20 և LS 50 թղթադրամներ։ LS 1 թղթադրամը փոխարինվել է մետաղադրամով 2011 թվականի նոյեմբերի վերջին։

Սուդանի ֆունտի թղթադրամներ (2006 թողարկում)
Պատկեր Արժեք Դիմերես Հակադարձ Ջրի նշագիծ Թողարկման ամսաթիվը
[1] ԼՍ 1 Սուդանի կենտրոնական բանկի շենք, Խարտում,Աղավնի Աղավնիներ Աղավնի և էլեկտրատիպ ℒ𝓈 1 հուլիսի 9, 2006 թվական
[2] ԼՍ 2 Կավագործություն Երաժշտական ​​գործիքներ Աղավնի և էլեկտրատիպ ℒ𝓈 2 հուլիսի 9, 2006 թվական
[3] ԼՍ 5 Զարդարված պատ; արբանյակ Հիդրոէլեկտրական ամբարտակ Աղավնի և էլեկտրոտիպ ℒ𝓈 5 հուլիսի 9, 2006 թվական
[4] ԼՍ 10 Ծառ Տաբալդիայում, ձեռքերը սեղմած, վաթուսի խոշոր եղջերավոր անասուններ, լեռներ և ուղտ Ժողովրդական պալատ, Խարտում Քարտուղար թռչուն և էլեկտրատիպ ℒ𝓈 10 հուլիսի 9, 2006 թվական
[5] ԼՍ 20 Մեքենաներ; նավթատարներ Գործարան; ռադիո ալեհավաք; մրգեր (բանան, պապայա, ծաղիկներ, արքայախնձոր, ցիտրուս, խաղող, եգիպտացորեն) Քարտուղար թռչուն և էլեկտրատիպ ℒ𝓈 20 հուլիսի 9, 2006 թվական
[6] ԼՍ 50 Վայրի բնություն (ռնգեղջյուրներ, փղեր, կապիկ ծառի վրա, ջրային գոմեշ, զեբրեր և ընձուղտ) Ոչխար, կով, այծ, ուղտեր Քարտուղար թռչուն և էլեկտրատիպ ℒ𝓈 50 հուլիսի 9, 2006 թվական

Ընթացիկ ֆունտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երրորդ ֆունտի թղթադրամները ոճով նման են երկրորդ ֆունտի թղթադրամներին, սակայն գունային գամման փոփոխություններով, հարավի հետ կապված որոշ խորհրդանիշների հեռացումով և հարավի անջատումից հետո երկրի վերագծված քարտեզով[21]։

Սուդանի ֆունտի թղթադրամներ (2011 Փոփոխված գույների թողարկում)
Պատկեր Արժեք Դիմերես Հակադարձ Թողարկման ամսաթիվը
[7] ԼՍ 2 Խեցեգործություն Երաժշտական ​​գործիքներ հունիսի 2011 թվական
[8] ԼՍ 5 Զարդարված պատ; արբանյակ Հիդրոէլեկտրական ամբարտակ հունիսի 2011 թվական
[9] ԼՍ 10 Ծառ Տաբալդիայում, ձեռքերը սեղմած, լեռներ և ուղտ Ժողովրդական պալատ, Խարտում հունիսի 2011 թվական
[10] ԼՍ 20 Մեքենաներ; նավթատարներ Գործարան; ռադիո ալեհավաք; մրգեր (բանան, պապայա, ծաղիկներ, արքայախնձոր, ցիտրուս, խաղող, եգիպտացորեն) հունիսի 2011 թվական
[11] ԼՍ 50 Վայրի բնություն (ռնգեղջյուրներ, փղեր, կապիկ ծառի վրա, ջրային գոմեշ, զեբրեր և ընձուղտ) Ոչխար, կով, այծ, ուղտեր հունիսի 2011 թվական
[12] ԼՍ 50 Սուդանի Կենտրոնական բանկի կենտրոնական գրասենյակ, 400 ունցիա ոսկու ստանդարտ ձուլակտորներ։ (12,4 կգ), Սուդանի քարտեզ Ձկնորսական նավակներ, ուղտեր 2018 թվականի ապրիլ
[13] ԼՍ 100 Մերոայի բուրգեր Մերոայի հիդրոէլեկտրական ամբարտակ 2019 թվականի հունվար
[14] ԼՍ 200 Վայրի բնություն Կարմիր ծովի ստորջրյա ֆաունա 2019 թվականի փետրվար
[15] ԼՍ 200 Ժամանակակից շենք, խրճիթներ Գրատախտակ ունեցող մարդիկ 2019 թվականի օգոստոս
[16] ԼՍ 500 Արբանյակային ալեհավաքներ, Հեռահաղորդակցության ազգային կորպորացիայի (NTC) աշտարակ, Խարտում Վերամշակման գործարան 2019 թվականի մարտ
ԼՍ 1000 Սորգո բույս, հացահատիկի սիլոսներ Սորգո բույս, ջրվեժ, երկու ֆերմեր անասուններով դաշտ են հերկել 2019 թվականի հունիս

Նոր թղթադրամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2019 թվականի հունվարի 1-ին Սուդանի Կենտրոնական բանկը հայտարարեց, որ LS 100, LS 200 և LS 500 սուդանի ֆունտ թղթադրամները կթողարկվեն այս ամիս, քանի որ երկիրը պայքարում է ծանր տնտեսական ճգնաժամի և կանխիկի պակասի հետ[22]։

LS 100 նոր թղթադրամը ներկայացվել է 2019 թվականի հունվարի 28-ին Սուդանի Կենտրոնական բանկի կողմից[23]։

Սուդանի Կենտրոնական բանկի կողմից 2019 թվականի փետրվարի 5-ին ներկայացվել է LS 200 սուդանի ֆունտ արժողությամբ նոր թղթադրամը[24]։

LS 500 նոր թղթադրամը թողարկվել է 2019 թվականի մարտին, իսկ LS 1000 թղթադրամը թողարկվել է 2019 թվականի հունիսի 7-ին։

Փոխարժեք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

SDG ներկա փոխարժեքները
Google Finance կայքից՝: AMD CAD CHF EUR GBP JPY RUB USD
XE.com կայքից՝ AMD CAD CHF EUR GBP JPY RUB USD
OANDA.com կայքից՝ AMD CAD CHF EUR GBP JPY RUB USD


Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Central Bank of Sudan - 50 Sudanese pounds». cbos.gov.sd. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
  2. «Sudan». CIA World Factbook 1990 - page 294. 1990 թ․ ապրիլի 1. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 1-ին. {{cite book}}: |website= ignored (օգնություն)
  3. «South Sudan Pound released July 18». 2011 թ․ հուլիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 25-ին.
  4. «New Sudan currency to circulate from January 10». Reuters – AlertNet. 2007 թ․ հունվարի 8. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 10-ին.
  5. Bank of Sudan. «The new Sudanese currency». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հունվարի 4-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 10-ին. «The new currency shall start circulation on January 9th.»
  6. Sudan Vision Daily (2006 թ․ փետրվարի 16). «Peace: The Presidency of the Republic: Implementation of the CPA in the Year 2005». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ նոյեմբերի 18-ին. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 19-ին.
  7. http://www.newsday.com/business/sudan-rolls-out-new-currency-after-separation-1.3047946 (չաշխատող հղում)
  8. «Sudan launches a new currency, following South Sudan». BBC News. 2011 թ․ հուլիսի 24. {{cite news}}: Check |url= value (օգնություն)
  9. Abdelaziz, Khalid (2021 թ․ փետրվարի 22). «Sudan devalues currency to meet key condition for debt relief». Reuters (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 23-ին.
  10. «Sudanese pound gains on black market on second day after devaluation». Reuters (անգլերեն). 2021 թ․ փետրվարի 23. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 23-ին.
  11. «Indicative Exchange Rate | CBOS». cbos.gov.sd. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 23-ին.
  12. Lisa (2024 թ․ մայիսի 10). «Sudanese Pound continues its rapid decline, banks expected to collapse». Dabanga Radio TV Online (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 12-ին.
  13. «:: Sudanese Media Center ::». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 10-ին.
  14. Numismatic Dimensions (2005 թ․ մայիս). «Africa - Coins of Sudan». Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 19-ին.
  15. Linzmayer, Owen (2013). «Sudan». The Banknote Book. San Francisco, CA: www.BanknoteNews.com.
  16. http://www.islamicbanknotes.com/
  17. National Public Radio, USA (2005 թ․ մայիսի 31). «Photo of some of the 200 pound notes». NPR. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 19-ին.
  18. National Public Radio, USA (2005 թ․ մայիսի 31). «Peace Also Brings New Currency to Southern Sudan». NPR.org. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 19-ին.
  19. New Sudan high denomination notes sought. Banknote News. Retrieved 2012-05-22.
  20. The Elusive Banknotes of New Sudan, Peter Symes, pjsymes.com.au. January 2011. Retrieved on 2014-03-09.
  21. «North Sudan launches new currency into economically troubled waters».
  22. «Sudan to release new banknotes in mid-January». Anadolu Agency. 2019 թ․ հունվարի 2.
  23. «New SDG 100 Security Features». Central Bank of Sudan. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 28-ին.
  24. «Sudan new 200-pound note (B414a) confirmed». Banknote news. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 5-ին.