Սամոական տալա
| Կոչվել է ի պատիվ | դոլար  | |
|---|---|---|
| Երկիր | Սամոա | |
| Իրավասությունը տարածվում է | Սամոա | |
| Տարադրամի պատկերանշանի նկարագրություն | Դոլարի նշան | |
| Թողարկող | Սամոայի կենտրոնական բանկ | |
| Նախորդողը | Western Samoan pound | |
| Սկսած | 10 Հուլիսի 1967 | |
| Փոխակերպում ստանդարտ միավորի | 0,5310674455655868 միջազգային դոլար | |
Սամոական տալա Սամոայի արժույթն է։ Բաժանված է 100 սենի։ «Tālā» և «sene» տերմինները Սամոա լեզվում անգլերեն դոլար և ցենտ բառերի համարժեքներն են։ Դրա խորհրդանիշն է $, կամ WS$՝ այն դոլար անունով այլ արժույթներից տարբերելու համար։
«Տալա» բառը նույնպես առաջացել է գերմանական «Տալեր» բառից և արտասանվում է նույնը։
Տալան ներկայացվել է 1967 թվականի հուլիսի 10-ին՝ 1962 թվականին Նոր Զելանդիայից երկրի քաղաքական անկախացումից հետո։ Մինչ այդ Սամոան օգտագործում էր ֆունտը Նոր Զելանդիայի մետաղադրամներով և իր սեփական թղթադրամներով։ Տալան փոխարինեց ֆունտին 2 տալա = 1 ֆունտ փոխարժեքով և, հետևաբար, հավասար էր Նոր Զելանդիայի դոլարին։ Տալան մնաց հավասար Նոր Զելանդիայի դոլարին մինչև 1975 թվականը։
WS$ նշանը դեռ օգտագործվում է տալայի համար[1], որը ներկայացնում է երկրի նախկին անունը՝ Արևմտյան Սամոա, որն օգտագործվում էր մինչև 1997 թվականը, երբ «Western» բառը պաշտոնապես հեռացվեց, և երկիրը հայտնի դարձավ որպես պարզապես Սամոա։ Հետևաբար, SAT[2] ST[3] and T[4] նշանները նույնպես օգտագործվում են։
Երբեմն թվեր են գրվում՝ դիմացից դոլարի նշանով, որին հաջորդում է «տալա»։ օր. $100 գումար[2][5]
Սամոայի արժույթը թողարկվում և կարգավորվում է Սամոայի Կենտրոնական բանկի կողմից[2][5]։
Շրջանառության մեջ կան 10, 20, 50 սեն, 1 և 2 տալա անվանական արժեքներով մետաղադրամներ, ինչպես նաև 5, 10, 20, 50 և 100 թալա անվանական արժեքներով թղթադրամներ։
Մետաղադրամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1967 թվականին շրջանառության մեջ դրվեցին մետաղադրամներ 1, 2, 5, 10, 20 և 50 սեն անվանական արժեքներով։ Բացառությամբ բրոնզե 1-ին և 2-րդ սեն-ի, այս մետաղադրամները պղինձ-նիկել էին։ Բրոնզ-ալյումինե 1 թալա մետաղադրամը ներկայացվել է 1984 թվականին։
Մինչև 1967 թվականը Նոր Զելանդիայի մետաղադրամները օգտագործվում էին Արևմտյան Սամոայում, որոնք շրջանառվում էին տեղական և նորզելանդական թղթադրամների կողքին։
1967 թվականին՝ անկախությունից հինգ ու կես տարի անց, նոր մետաղադրամներ և թղթադրամներ ներկայացվեցին՝ փոխարինելով Նոր Զելանդիայի ֆունտին որպես պաշտոնական արժույթ։ Մետաղադրամները ներկայացվել են 1, 2, 5, 10, 20, 50 սեն և 1 դոլար անվանական արժեքներով Նոր Զելանդիայի մետաղադրամներին հավասար չափերով։ 1 և 2 սենե մետաղադրամները հատվել են բրոնզով, իսկ ավելի բարձր անվանական արժեքները՝ պղնձաձույլ։ Բոլորի դարձերեսին պատկերված էր ազգային զինանշանը, իսկ դիմերեսին՝ պետության այն ժամանակվա ղեկավար Մալիետոա Թանումաֆիլին։
1974 թվականին ներկայացվեց նոր մետաղադրամների շարք, որը նախագծվել էր Ջեյմս Բերիի կողմից, որի թեման կենտրոնացած էր տեղական աճեցված սննդային բույսերի վրա։ 50 սեն մետաղադրամի եզրերը նույնպես փոխվել են հերթափոխ հարթից և եղեգնից վերածվել միայն եղեգի։ 1984 թվականին թղթադրամը փոխարինելու համար ներկայացվեց յոթակողմ 1 տալա մետաղադրամ ալյումինե բրոնզից։ Հուշադրամի դարձերեսին պատկերված էր պետական զինանշանը։ Չնայած նրան, որ 1 դոլար արժողությամբ մետաղադրամները ներկայացվել էին ավելի վաղ, այս մետաղադրամի ծավալուն չափն ու քաշը, ինչպես նաև համարժեք թղթադրամի նախընտրելի օգտագործումը, երբեք չի արժանացել հանրաճանաչ և լայն կիրառմանը։
2000 թվականին թողարկվեց 21-րդ դարի հիշատակին նվիրված հուշադրամ՝ Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպության թեմայով։
1974–2011 թվականների շարքը ներկայացված էր հետևյալ կերպ.
- 1 սեն՝ կոկոս
- 2 սեն՝ կակաոյի պատիճ
- 5 սեն՝ արքայախնձոր
- 10 սեն՝ Տարո բույս
- 20 սենե՝ Հաց պտուղ
- 50 սեն՝ Բանանի ծառ
- $1 (1974 թվական)։ Արմավենու ծառ
- $1 (1984 թվական)։ Ազգային զինանշան
2011 թվականին 1 և 2 և 5 սեն մետաղադրամները հանվել են շրջանառությունից, քանի որ արտադրության ծախսերը գերազանցել են արտադրությունը, և տարիների ընթացքում դրանց օգտագործումը զգալիորեն նվազել է շրջանառության մեջ։ Ներկայացվեց նաև մետաղադրամների նոր շարք՝ կրճատված չափերով և նոր ձևերով՝ նվազեցնելու արտադրության ծախսերը և արտացոլելու ավելի ժամանակակից, պարզեցված Սամոա։ Նոր մետաղադրամների վրա պատկերված է պետության այն ժամանակվա ղեկավար Տուի Ատուա Տուպուա Տամասեզե Էֆի և տեղական մշակույթի շուրջ։ Մետաղադրամների նոր շարքը ներառում է նաև 2 դոլար արժողությամբ նոր փաթաթված եզր, որը պատված է բրոնզապատ պողպատից, որը նախատեսված է փոխարինելու 2 տալա պոլիմերային թղթադրամը։ $1-ը նույնպես պատրաստված է բրոնզապատ պողպատից և պահպանում է իր սկզբնական յոթակողմ ձևը, բայց ավելի փոքր։ Կրճատված 5, 10, 20 և 50 սենները հարվածված են նիկելապատ պողպատից։ Քանի որ Սամոայի մետաղադրամները հակված են ծանր մաշվածության և օգտագործման, նմուշներն ու կազմը նույնպես ուսումնասիրվել և ընտրվել են՝ հաշվի առնելով դա։
2011 թվականի շարքը պատկերված է հետևյալ կերպ.
- 10 սեն. «Fautasi» կանոե մրցարշավորդներ
- 20 սեն Թեյլա ծաղիկ
- 50 սեն՝ Մանումեա թռչուն
- $1. Կավայի գունդ և ճանճեր
- 2 դոլար՝ Ազգային զինանշան
Այս մետաղադրամները հատվել են Ավստրալիայի Կանբերայի Թագավորական դրամահատարանում։
Գանձապետական թղթադրամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆունտի և շիլինգի գանձապետական թղթադրամները թողարկվել են 1920 թվականից մինչև 1963 թվականը որպես Արևմտյան Սամոա ֆունտ՝ Նոր Զելանդիայի ֆունտի հետ հավասար։
Արևմտյան Սամոա Թրաստ Տարածքի թղթադրամները, այժմ Սամոա Անկախ Պետությունը, թողարկվել են Նոր Զելանդիայի կառավարության կողմից, որը ղեկավարում էր կղզիները մինչև 1962 թվականը։ 1915 թվականին առաջին ժամանակավոր թղթադրամները (թվագրված 1914, բայց թողարկված 1915 թվականին) թողարկված Նոր Զելանդիայի օկուպացիոն ռազմական ուժի կողմից։ Սրանք տպագրվել են Նոր Զելանդիայի Բանկի մեկ ֆունտ և հինգ ֆունտ թղթադրամներ, որոնք ստորագրել են փոխգնդապետ Լոգանը, իսկ 10 շիլինգի թղթադրամները ավելացվել են 1920 թվականին։ 10 շիլլինգ և մեկ և հինգ ֆունտ։ Դրանք թողարկվել են մինչև 1961 թվականը, երբ Արևմտյան Սամոայի բանկը ստանձնեց թղթային փողերի թողարկումը։ Դրա առաջին թողարկումները գանձապետական թղթադրամների վրա տպագրված էին։ 1963 թվականին նույն անվանական արժեքներով շրջանառության մեջ են դրվել կանոնավոր տիպի նշումներ։
Թղթադրամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անկախությունից հետո նոր կառավարությունը ստանձնեց ֆինանսները և թողարկվեց նոր արժույթ, որը կոչվում էր տալա։ Տալա թղթադրամներն առաջին անգամ թողարկվել են 1967 թվականին՝ 1, 2 և 10 դոլար արժողությամբ «Արևմտյան Սամոայի բանկ»-ի կողմից։ 1980 թվականին «Արևմտյան Սամոայի դրամավարկային խորհրդի» ստեղծումից անմիջապես հետո թողարկվեց 5 դոլարի թղթադրամ։
1985 թվականից սկսած Սամոայի նոր Կենտրոնական բանկը հետևեց թողարկված թղթադրամներին, ինչպես նախորդ թողարկումը Արևմտյան Սամոայի Արժույթի խորհրդի կողմից, բայց նոր թողարկողի անվանումը սամոերեն և անգլերեն լեզուներով։ $1 թղթադրամը դադարեցվեց, և 1990 թվականին թողարկվեցին $50 և $100 նոր անվանական արժեքներ[6]։
1991 թվականի սեպտեմբերի 29-ին 2 դոլար արժողությամբ թղթադրամ է թողարկվել՝ ի հիշատակ Մալիետոա Թանումաֆիլի II-ի՝ որպես պետության ղեկավարի Ոսկե հոբելյանի (50-ամյակի)։ Սա Սամոայի կողմից թողարկված առաջին և միակ ամբողջությամբ պոլիմերային թղթադրամն էր։ Դրանք հանվել են 2011 թվականին և փոխարինվել 2-տալա մետաղադրամով։
2008 թվականին 5-ից 100 դոլար արժողությամբ նոր շարքը ներկայացվեց «De La Rue»-ի կողմից արտադրված ավելի վառ գույներով, անվտանգության նոր առանձնահատկություններով և ժամանակակից դիզայնով։
Երկու ամենաբարձր անվանական արժեքները ($50 և $100) պաշտպանված են «De La Rue»-ի օպտիկա անվտանգության շղթայով, որն ունի թափանցիկ պատուհան[7][8]։
| Թղթադրամների շարք 2008 թվական | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Պատկեր | Արժեք |
Չափերը (mm) |
Կազմը colour |
Նկարագրություն | Տարի Թողարկում | ||
| Դիմերես | Դարձերես | Դիմերես | Դարձերես | ||||
| $5 | 72 х 140 | Կարմիր | Սամոա տուն և ծառեր ծոցում | Վիլլա Վայլիմա, Ռոբերտ Լուի Սթիվենսոնի նախկին նստավայրը Վաեա լեռան վրա, Սամոա | 2008 | ||
| $10 | 72 х 140 | Կապույտ | Մանու Սամոա 7ս, ազգային ռեգբիի միություն թիմ, հաղթելով Հոնկոնգ Սյովենս 2007 թվականին։ | Մի խումբ երեխաներ. | 2008 | ||
|
$20 | 72 х 140 | Դեղին | 50 մետրանոց Սոպոագա ջրվեժը գտնվում է Ուպոլու կղզու Լե Մաֆա լեռնանցքում։ | Մանումեա կամ Սամոա աղավնի («Didunculus strigirostris»), Սամոայի ազգային թռչուն։ | 2008 | |
| $50 | 72 х 140 թուղթ + պլաստիկ | Մանուշակագույն | Սամոայի կառավարության գրասենյակային շենք, Ապիա | Սամոայի Կենտրոնական բանկի գրասենյակային շենք, Ապիա | 2008 | ||
|
$100 | 72 х 140 թուղթ + պլաստիկ | կանաչ | Հանգուցյալ Մալիետոա Թանումաֆիլի II-ի դիմանկարը | Ապիայի տաճար | 2008 | |
Փոխարժեք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| WST ներկա փոխարժեքները | |
|---|---|
| Google Finance կայքից՝: | AMD CAD CHF EUR GBP JPY RUB USD NZD |
| XE.com կայքից՝ | AMD CAD CHF EUR GBP JPY RUB USD NZD |
| OANDA.com կայքից՝ | AMD CAD CHF EUR GBP JPY RUB USD NZD |
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Currency / Exchange Rates : Samoa Tourism Authority». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հուլիսի 21-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Samoa Realty Ltd - Lands For Sale
- ↑ «Samoa travel». Lonely Planet (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ մարտի 28-ին.
- ↑ Currencies of the World
- ↑ 5,0 5,1 «:: THE CENTRAL BANK OF SAMOA | Currency | Collector's Currency | Index ::». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ նոյեմբերի 25-ին. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 22-ին.
- ↑ Linzmayer, Owen (2012). «Samoa». The Banknote Book. San Francisco, CA: www.BanknoteNews.com.
- ↑ Samoa BanknoteNews.com. Accessed 2008-12-07.
- ↑ Samoa issues new series BanknoteNews.com. Retrieved 2011-09-13.