Ռեյնջեր-4
 | |
| Կազմակերպություն |  ՆԱՍԱ |
|---|---|
| Հիմնական կապալառուներ | ՌՇԼ |
| COSPAR ID | [1] 1962-012A[1] |
| NSSDCA ID | 1962-012A |
| SCN | 00280 |
| Գործարկման ամսաթիվ | 1962 ապրիլի 23, 20:50:00 UTC[1] |
| Գործարկման վայր | Քանավերալ |
| Գործարկման հրթիռ | Ատլաս ԼՎ-3 Աջենա-Բ |
| Աշխատանքի ավարտ | 1962 ապրիլի 26 |
| Ուղեծրից դուրս գալու ժամկետ | ապրիլի 26, 1962 |
| Զանգված | 331,1 կգ[1][2] |
Ռեյնջեր-4, (անգլ.՝ Ranger-4), ԱՄՆ ՆԱՍԱ-ի Ռեյնջեր ծրագրի շրջանակներում իրականացված առաքելություն, որով նախատեսվում էր հարվածել Լուսնի մակերևույթին, և հարվածի պահից 10 վայրկյան առաջ ուղարկել մակերևույթի լուսանկարներ, ինչպես նաև կոշտ վայրէջի միջոցով հասցնել մակերևույթ սեյսմոգրաֆ։ Արձակվել է 1962 թվականի ապրիլի 23-ին Քանավերալ տիեզերակայանից, Ատլաս ԼՎ-3 Աջենա-Բ կրող հրթիռով։
Կայանի համակարգչի խափանման պատճառով վերահսկողությունը ընդհատվեց, չգործարկվեցին արևային մարտկոցները և նավարկության մոդուլը, արդյունքում կայանը բախվեց Լուսնի չերևացող կողմին առանց որևիցե նշանակալի տվյալների փոխանցման։ Սա ԱՄՆ առաջին տիեզերական սարքն էր, որ հասավ այլ երկնային մարմնի[1][3][4]։
Կայանի կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Ռեյնջեր-4» կայանը առուցվել էր նոր Բլոկ II հիմքի վրա, այն ուներ 3,1 մետր բարձրություն, բաղկացած էր 635 մմ տրամագծով հարվածող մասից, որը ծածկված էր փայտով, արգելակող շարժիչներից, ինչպես նաև 1,5 մետր չափերով վեցանկյուն հիմքից։ Արեգակնային վահանակների երկու թևերը ունեին 5,2 մետր երկարությունը և ամրացված էին հիմքին։ Հիմքի ներքևի մասում տեղադրված էր մեծ հզորության ուղղորդված ալեհավաք։
Թռիչք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Ռեյնջեր-4» կայանը արձակվել է 1962 թվականի ապրիլի 23-ին Քանավերալ տիեզերակայանից, Ատլաս ԼՎ-3 Աջենա-Բ կրող հրթիռով։ Կրող հրթիռիվ անջատման պահին պարզ դարձավ որ կայանի հետ խնդիր կա։ Երկրի հսկող կայանները ստանում էին Ռեյնջեր 4-ի հաղորդումը, սակայն այն չէր պարունակում որևէ տվյալ տելեմետրիայի մասին, ինչպես նաև համակարգչի կողմից հրամանները կատարելու ապացույցներ չկային։ Առանց պարզված տելեմետրիայի կայանը չէր կարող բացել արևային մարտկոցները, ինչը և հաստատվեց հետագայում։
Այս առաքելության ժամանակ էր, որ Ատլաս - Աջենա հրթիռը առաջին անգամ ամբողջությամբ իրականացրեց կայանի դուրս բերումը ուղեծիր։ Այնքան հաջող, որ համաձայն գնահատականների ուղեծրի ուղղորդման կարիք չկար։ Կառավարման կենտրոնից փորձեր կատարվեցին վերականգնել վերահսկողությունը կայանի նկատմամբ, ինչպես նաև վերահսկել թռիչքը, սակայն դրանք ապարդյուն անցան։ Առանց հոսանքի աղբյուրի կայանի վրա տեղադրված մարտկոցների լարումը սպառվեց ապրիլի 26-ին։ Այնուամենայնիվ, կայանի վրա տեղադրված սեյսմոգրաֆի թույլ հզորության հաղորդիչ կայանը շարունակում էր հաղորդել։ Համաձայն ՆԱՍԱ-ի տվյալների կայանը բախվեց Լուսնի հակադարձ կողմին 9600 կմ/ժ արագությամբ[3][4][5]։ Այնուամենայնիվ կայանի բախման վայրը հնարավոր չի եղել բացահայտել Լունար ռեկոնասաս օրբիտերից ստացված բարձր որակի լուսանկարներում[6]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 NASA. «Ranger 4». NASA. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 2-ին.
- ↑ «Ranger 3». NASA's Solar System Exploration website. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
- ↑ 3,0 3,1 «Ranger 4 crashes on Moon». Lewiston Morning Tribune. (Idaho). Associated Press. 1962 թ․ ապրիլի 27. էջ 1.
- ↑ 4,0 4,1 «Ranger-4 hits moon in new space triumph». Bend Bulletin. (Oregon). UPI. 1962 թ․ ապրիլի 26. էջ 1.
- ↑ «National Space Science Data Center - Ranger 4». National Air and Space Administration. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 19-ին.
- ↑ Leonard, David (2018 թ․ դեկտեմբերի 30). «Farside Science: The Sage of Ranger 4's Moon Journey». Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 2-ին.