Ջենիֆեր Շիպլի
| Ջենիֆեր Շիպլի | |
.jpg)
| |
| Կուսակցություն՝ | Նոր Զելանդիայի ազգային կուսակցություն |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Marlborough Girls' College? |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ և խորհրդի անդամ |
| Դավանանք | պրեսբիտերականներ |
| Ծննդյան օր | փետրվարի 4, 1952[1][2] (72 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Gore, Gore District, Սաութլենդ, Նոր Զելանդիա |
| Քաղաքացիություն |  Նոր Զելանդիա
|
| Պարգևներ | |
Ջենիֆեր Ջենի Մերի Շիպլի (Jennifer "Jenny" Mary Shipley, փետրվարի 4, 1952[1][2], Gore, Gore District, Սաութլենդ, Նոր Զելանդիա), Նոր Զելանդիայի 36-րդ վարչապետը 1997 թվականի դեկտեմբերից մինչև 1999 թվականի դեկտեմբերը, առաջին կինն այդ պաշտոնում, ինչպես նաև առաջին և առայժմ միակ կինը, որը գլխավորել Է Նոր Զելանդիայի ազգային կուսակցությունը։
Վաղ կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է Գոռ քաղաքում, Նոր Զելանդիայում՝ ոչխարաբույծների ընտանիքում և մկրտվել Ջենիֆեր Մերի Ռոբսոնի անունով։ Նա ունի 3 քույր[6]։ 1971 թվականին միջնակարգ կրթություն է ստացել Մալբորոյի կանանց քոլեջում՝ ուսուցչի մասնագիտությամբ և մինչև 1976 թվականը դասավանդել է տարրական դպրոցներում։ 1973 թվականին նա ամուսնացել է Բարտոն Շիպլիի հետ և բնակություն հաստատել Աշբերտոնում[6]։ Նրանք ունեն երկու երեխա։ Նա նաև մասնակցել է մի քանի կազմակերպությունների գործունեությանը կրթության և երեխաների պաշտպանության ոլորտում։
Խորհրդարանի անդամ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1975 թվականին անդամակցել է Նոր Զելանդիայի ազգային կուսակցությանը։ 1976 թվականին նա դարձել է խորհրդարանի պատգամավորի օգնական։ 1987 թվականի ընտրություններում նա ինքն է հաջողությամբ առաջադրվել Աշբերտոնից ընտրված խորհրդարանի կողմից՝ դառնալով պատգամավոր 35 տարեկանում, այն ժամանակ խորհրդարանի ամենաերիտասարդ անդամներից մեկը[6]։ Նա ներկայացրել է այս շրջանը նախքան իր հեռանալը քաղաքականությունից 2002 թվականին (1996 թվականին շրջանի անվանումը փոխվել Է Ռակայ)։
Կառավարության անդամ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1990 թվականի ընտրություններում Ջիմ Բոլջերի գլխավորած Ազգային կուսակցության հաղթանակից հետո Շիպլին դարձել է սոցիալական ապահովության նախարար՝ ստվերային կաբինետում իր պաշտոնին համապատասխան։ Նա նաև զբաղեցնում էր կանանց հարցերով նախարարի պաշտոնը։ Մարգարետ Թետչերի խանդավառ կողմնակիցն է, նա հանդես է եկել սոցիալական արտոնությունների կրճատման օգտին։ Սոցիալական ապահովության նախարարի պաշտոնում նրա գործունեությունը նշանավորվեց պետական նպաստների կրճատումների շուրջ վեճերով։ Այնուհետև, երբ նա 1993 թվականին դարձավ առողջապահության նախարար, ավելի մեծ վեճեր առաջացրեցին նրա առողջապահական համակարգի բարեփոխման փորձը՝ ներքին շուկայի ներդրման միջոցով։ 1996 թվականին Ազգային կուսակցության վերընտրվելուց հետո Շիպլին լքել է կանանց հարցերով նախարարի պաշտոնը՝ մի քանի այլ պորտֆելների դիմաց, այդ թվում՝ պետական ընկերությունների համար պատասխանատու։
Վարչապետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Շիպլիի մեջ աճել է ազգային կուսակցության առաջնորդ Ջիմ Բոլջերի զգուշավոր քաղաքականության զայրույթը և հիասթափությունը, ինչպես նաև կոալիցիայի գործընկեր Նոր Զելանդիայի ազդեցության անհամաչափ աճը առաջին հերթին։ 1997 թվականի կեսերին նա սկսեց աջակցություն ստանալ, որպեսզի փոխի այն։ Նոյեմբերին, երբ Բոլգերը Շոտլանդիայի կոնֆերանսին գնաց, Շիփլին համոզեց իր կուսակիցների մեծամասնությանը, աջակցել իր ղեկավարության հավակնություններին։ Բախվելով իր կուսակիցների աջակցության կորստին՝ Բոլջերը հրաժարական է տվել և Շիպլին նրան փոխարինել է կուսակցության առաջնորդի պաշտոնում, որի արդյունքում 1997 թվականի դեկտեմբերի 8-ին նա դարձել է կառավարության ղեկավար։
Չնայած շարունակվող տնտեսական աճի, Շիպլի կառավարությունը դեռ անկայուն էր։ Մասնավորապես, փչացել են հարաբերությունները կոալիցիոն գործընկերների միջև՝ Ազգային կուսակցության և Նոր Զելանդիայի առաջին հերթին։ Այդ ժամանակ, երբ Բոլջերը կարողացավ լավ հարաբերություններ հաստատել Նոր Զելանդիայի կուսակցության հետ առաջին հերթին (և նրա առաջնորդ Ուինսթոն Պետերսի հետ), Միությունը սկսեց փլուզվել Շիփլիի իշխանության գալուց հետո։ Հակամարտության ամենաբարձր կետը 1998 թվականի օգոստոսի 14-ին Պետերսի հրաժարականն էր կառավարությունից։
Պետերսն անմիջապես դադարեցրել է Շիպլիի կառավարության աջակցությունը։ Սակայն Նոր Զելանդիայի խորհրդարանի մի քանի անդամներ առաջին հերթին ցանկանում էին պահպանել կոալիցիան։ Կուսակցության ղեկավարի տեղակալ Տաու Հենարեի գլխավորությամբ նրանք փորձել են Պետերսին հեռացնել կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից։ Սակայն նրանց փորձն անհաջող էր, և նրանք դուրս եկան կուսակցությունից՝ դառնալով անկախ կամ փորձելով ձևավորել սեփական կուսակցությունները։ Այդ պատգամավորները բավարար աջակցություն են ցուցաբերել Շիպլիին, որպեսզի պահպանեն ազգային կուսակցության իշխանությունը սեպտեմբերի 8-ին կառավարության վստահության հարցով քվեարկության ժամանակ։
1998 թվականի սեպտեմբերի 8-ին Շիպլին անսպասելիորեն պաշտպանել է Նոր Զելանդիայի դրոշը փոխելու՝ մշակույթի նախարար Մարի Հասլերի կոչը։ Շիպլին Նոր Զելանդիայի զբոսաշրջության կոմիտեի հետ միասին պաշտպանել է ազգային խորհրդանշանը՝ սև ֆոնի վրա արծաթե պտույտի տեսքով, որպես կանադական թխկու տերևի նման այլընտրանքային դրոշ։ Չնայած դրան՝ Շիպլին բոլոր ուժերից փորձում էր տարանջատվել Ջիմ Բոլջերի Հանրապետական քաղաքականությունից։ Քանի որ վեճերը 1999 թվականին չեն հանդարտվել Նոր Զելանդիա է այցելել արքայադուստր Աննան, և Շիպլին հայտարարել է, որ Ես անվերապահորեն պաշտպանում եմ թագը, ինչպես և շատ նորզելանդացիներ։
Սակայն, բանավեճը հանդարտվեց, երբ վեճերը բորբոքվեցին Saatchi and Saatchi PR ընկերության կողմից փոխանցված զբոսաշրջության կոմիտեի պայմանագրերի շուրջ, որի ղեկավար Քևին Ռոբերթսը, որը նաև արծաթե պտեր ունեցող դրոշի կողմնակիցն էր, Շիպլիի մտերիմ ընկերն էր։ Այս սկանդալը Շիպլիի կառավարությանը հարվածեց ընտրությունների տարում և հանգեցրեց զբոսաշրջության նախարար Մյուրեյ Մաքալիի հրաժարականին։
Ջենի Շիպլին դարձել է Նոր Զելանդիայի վարչապետներից առաջինը, որը մասնակցել է գեյ-շքերթին։ Նա դարձել է ազգային կուսակցության առաջին առաջնորդը, որը փորձել է ստանալ սեռական փոքրամասնությունների ընտրական աջակցությունը։ Դա դարձել է Ազգային կուսակցության ընտրողների ավանդական շրջանակն ընդլայնելու Շիպլիի փորձերի մի մասը։
Նա Մադրիդյան ակումբի անդամ է[7]։
Ջենի Շիպլին հանդիսանում է նաև աշխարհի կին առաջնորդների խորհրդի անդամ, պետությունների և կառավարությունների ղեկավարների գործող և նախկին կանանց միավորող միջազգային կազմակերպության անդամ, որը հանդես է գալիս ամբողջ աշխարհում կանանց խնդիրների լուծման և հավասարության զարգացման օգտին։
Պարտություն և հրաժարական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1999 թվականի ընտրություններում Լեյբորիստական կուսակցությունը՝ Հելեն Քլարքի գլխավորությամբ, հաղթանակ է տարել ազգային կուսակցության նկատմամբ։ Շիպլին կուսակցության առաջնորդի պաշտոնում մնացել է մինչև 2001 թվականի հոկտեմբեր, մինչև Բիլ Ինգլիշը նրան փոխարինեց կուսակցության և ընդդիմության առաջնորդի պաշտոնում, այնուհետև նա թողեց իր պաշտոնը խորհրդարանում։
2000 թվականին Շիպլին սրտի կաթված է տարել[8]։
Կյանքը քաղաքականությունից հեռանալուց հետո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2007 թվականին Շիպլին աշխատանքի է անցել Sentinel ֆինանսական ընկերությունում[9]։
Չինաստանում բիզնես շահեր ունի։ Նա մասնակցել է Intrepid Journeys հեռուստատեսային ռեալիթի-շոուի դրվագին (Հուսահատ ճանապարհորդություն), որտեղ նա այցելել է Նամիբիա[10]։ Ավելի ուշ սկսել է բարեգործական աջակցություն ցուցաբերել այդ երկրում գտնվող դպրոցներին, որոնք նա այցելել է ճանապարհորդության ժամանակ[11]։
2009 թվականի օգոստոսի 14-ին Շիպլին շնորհվեց շքանշանի տիկնոջ կոչում[12]։ Ներկայումս Shipley-ն զբաղեցնում է Genesis Power Limited-ի նախագահի պաշտոնը[13]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ https://dpmc.govt.nz/publications/new-year-honours-list-2003
- ↑ https://dpmc.govt.nz/publications/special-honours-list-1-august-2009
- ↑ https://dpmc.govt.nz/our-programmes/new-zealand-royal-honours/new-zealand-royal-honours-system/types-new-zealand-royal-honours/other-distinctive-new-zealand-honours/suffrage-medal-register
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Richard Wolfe, Battlers Bluffers & Bully Boys, Random House New Zealand, ISBN 1869417151
- ↑ «Bio of Shipley from the Club of Madrid». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 6-ին.
- ↑ Fraser, Fiona (8 сентября 2009). «Jenny's change of heart». New Zealand Women's Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 5 января 2010-ին.
- ↑ National Business Review — 7 марта 2007 — Source Արխիվացված 2009-02-08 Wayback Machine
- ↑ «Jenny Shipley: Namibia». Intrepid Journeys. Television New Zealand. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 17-ին. Վերցված է 26 июнь 2009-ին.
- ↑ «The lights are on at Ehomba School in Africa!». Namibian Educational Trust. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 26 июнь 2009-ին.
- ↑ «Prime Minister congratulates knights and dames». Television New Zealand. 1 августа 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 6-ին.
- ↑ Shipley, Withers take senior SOE roles — Business — NZ Herald News
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Prime Minister’s Office biography
- Interview:Scherer, Karyn (4 февраля, 2008). «The prime of Mrs Jenny Shipley». The New Zealand Herald. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 6-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջենիֆեր Շիպլի» հոդվածին։ |
| ||||||||||
