Ուֆայի գիտության և տեխնոլոգիայի համալսարանի Ստեռլիտամակի մասնաճյուղ
| Տեսակ | university branch? |
|---|---|
| Հիմնադրված է | 1940 |
| Անվանված է | Զայնաբ Բիիշևա |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Տեղագրություն | Ստեռլիտամակ |
| Կայք | sspa.edu.ru |
  Ուֆայի գիտության և տեխնոլոգիայի համալսարանի Ստեռլիտամակի մասնաճյուղ, Ռուսաստան | |
Ուֆայի գիտության և տեխնոլոգիայի համալսարանի Ստեռլիտամակի մասնաճյուղ (ռուս.՝ Стерлитамакский филиал Уфимского университета науки и технологий, ՈՒԳՏՀ ՍՄ), Ուֆայի գիտության և տեխնիկայի համալսարանի առանձին կառուցվածքային ստորաբաժանում, որն իրականացնում է մասնագիտական կրթական ծրագրեր՝ համաձայն լիցենզիայի։ 2000 թվականին հիմնադրված Բաշկիրիայի պետական համալսարանի Ստեռլիտամակի մասնաճյուղը և 1940 թվականին հիմնադրված Ստեռլիտամակի Զայնաբ Բիիշևի անվան պետական մանկավարժական ակադեմիան 2012 թվականին միավորվել են Բաշկիրիայի պետական համալսարանի Ստեռլիտամակի մասնաճյուղի կազմում[1]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ՌԽՖՍՀ Ժողովրդական կոմիսարների խորհուրդը 1940 թվականի հունիսի 22-ի թիվ 463 որոշմամբ նախատեսել է 1940 թվականի սեպտեմբերի 1-ից բացել 17 նոր մանկավարժական ինստիտուտներ, այդ թվում՝ 15-ը՝ մանկավարժական ուսումնարանների բազայի վրա։ Բաշկիրական ԻԽՍՀ-ից այդ ցուցակում ընդգրկված է եղել Ստեռլիտամակի բաշկիրական մանկավարժական ուսումնարանը (ՍԲՄՈՒ)։ Բաշկիրական ԻԽՍՀ ժողովրդական կոմիսարների խորհուրդը 1940 թվականի հուլիսի 6-ի թիվ 717 որոշմամբ որոշում է կայացրել Ստեռլիտամակ բաշկիրական մանկավարժական ուսումնարանը վերակազմավորել երկամյա Ստեռլիտամակի մանկավարժական ինստիտուտի (ՍՄԻ), որը բաղկացած է երկու բաժիններից՝ ֆիզիկա մաթեմատիկական և բանասիրական։ Դումաև Սալյախ Գիզիտդինովիչը դարձել է ՍՄԻ-ի առաջին տնօրենը, ով այդ պաշտոնում աշխատել է ուղիղ 9 տարի՝ ներառյալ ռազմաճակատում անցկացրած ժամանակը, վիրավորվելը և հիվանդանոցում բուժումը։
ԽՍՀՄ Մինիստրների խորհրդի 1954 թվականի հուլիսի 18-ի թիվ 6579-Ռ կարգադրությամբ և ՌԽՖՍՀ Նախարարների խորհրդի 1954 թվականի հուլիսի 26-ի թիվ 954 որոշման հիման վրա 1954 թվականին կազմակերպվել է մանկավարժական ինստիտուտ։ Ակադեմիայի կարգավիճակը շնորհվել է 2004 թվականին։
Համաձայն Ռուսաստանի Դաշնության կրթության և գիտության նախարարության 2012 թվականի փետրվարի 9-ի թիվ 95 հրամանի՝ Ստեռլիտամակի Զայնաբ Բիիշևի անվան պետական մանկավարժական ակադեմիա դաշնային պետական բյուջետային կրթական հաստատությունը ներառվել է ԲաշՊՀ-ի կազմում որպես նրա կառուցվածքային ստորաբաժանում՝ որպես ԲաշՊՀ-ի Ստեռլիտամակի մասնաճյուղ։
Ղեկավարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ՍՊՄԱ-ի ռեկտորներ[2][խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1954 թվականից՝ Խայրետդին Բադրետդինովիչ Կինզեբուլատով,
- 1956 թվականից՝ Սագիդ Ռախմատովիչ Ալիբաև,
- 1959 թվականից՝ Թաուֆիկ Գիզուլխակովիչ Սուլթանգուզին,
- 1963 թվականից՝ Ինշար Իսլամովիչ Նասիրով,
- 1976 թվականից՝ Ռաշիտ Վալիախմետովիչ Ալմուխամետով,
- 1989 թվականից՝ Մարս Գիլմետդինովիչ Խամիդուլին,
- 2006 թվականից՝ Խամիտ Խայրվարովիչ Բայմուրզին[3]
- 2011 թվականից՝ Իլգիզ Ռայանովիչ Կզրգուլով։
ԲաշՊՀ ՍՄ-ի տնօրեն (մինչև 2012 թվական)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ԲաշՊՀ ՍՄ-ի տնօրեն (2012 թվականից)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Յագաֆար Մուխարյամովիչ Աբդրաշիտով
- Ալեքսեյ Ալեքսեևիչ Կովալսկի
- Իգոր Անատոլիևիչ Սիրով
Կառուցվածքը 2018 թվականի դրությամբ (ֆակուլտետներ և ինստիտուտներ)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Բաշկիրիայի և թյուրքական բանասիրության ֆակուլտետ (դեկան՝ Իլիշևա Ռ. Խ.)[4]
- Թաթարական և չուվաշական բանասիրության ամբիոն (վարիչ՝ Մանսուրով Ի.Ս.)
- Բաշկիրիայի բանասիրության ամբիոն (ղեկավար՝ Սալյախովա Զ.Ի.)
- Բանասիրական ֆակուլտետ (դեկան՝ Մուխինա Ն.Բ.)[5]
- Ռուսաց լեզվի և գրականության ամբիոն (վարիչ՝ Մինիբաևա Ս. Վ.)
- Գերմանական լեզուների ամբիոն (վարիչ՝ Մատվեևա Ն.Վ.)
- Պատմության ֆակուլտետ (դեկան՝ Միսլյաևա Ն. Ս.)[6]
- Ընդհանուր պատմության և փիլիսոփայական առարկաների ամբիոն (վարիչ՝ Կանտիմիրովա Ռ. Ի.)
- Հայրենիքի պատմության և պատմության դասավանդման մեթոդների ամբիոն (վարիչ՝ Սամորոդով Դ. Պ.)
- Մաթեմատիկայի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ֆակուլտետ (դեկան՝ Քարիմով Ռ. Խ.)
- Մաթեմատիկական մոդելավորման ամբիոն (վարիչ՝ Վիկտոր Ս.Վ.)
- Ֆունդամենտալ մաթեմատիկայի ամբիոն (վարիչ՝ Լ. Մ. Կոժևնիկովա)
- Կիրառական ինֆորմատիկայի և ծրագրավորման ամբիոն (վարիչ՝ Խասանով Մ.Կ.)
- Մանկավարժության և հոգեբանության ֆակուլտետ (դեկան՝ Աբդուլինա Լ. Բ.)[7]
- Տարրական կրթության տեսության և մեթոդների ամբիոն (վարիչ՝ Աբդուլինա Լ. Բ.)
- Հոգեբանական և մանկավարժական կրթության ամբիոն (վարիչ՝ Սալիմովա Ռ. Մ.)
- Նախնական կրթության մանկավարժության ամբիոն (վարիչ՝ Գոլովնևա Է.Վ.)
- Տնտեսագիտության ֆակուլտետ (դեկան՝ Մուրզագալինա Գ.Մ.)
- Տնտեսագիտության և կառավարման ամբիոն (վարիչ՝ Օպարինա Թ. Ա.)
- Հաշվապահական հաշվառման և աուդիտի ամբիոն (վարիչ՝ Ասֆանդիյարովա Ռ. Ա.)
- Տնտեսական տեսության և վերլուծության ամբիոն (վարիչ՝ Կագարմանովա Ա.Ի.)
- Բնական գիտությունների ֆակուլտետ (դեկան Մունասիպով Ի. Մ.)[[8]
- Ընդհանուր և տեսական ֆիզիկայի ամբիոն (վարիչ՝ Ն. Ն. Բիկկուլովա)
- Կենսաբանության ամբիոն (վարիչ՝ Կուրամշինա Զ. Մ.)
- Տեխնոլոգիայի և ընդհանուր տեխնիկական առարկաների ամբիոն (վարիչ՝ Շիրոկովա Ս. Յու.)
- Քիմիայի և քիմիական տեխնոլոգիաների ամբիոն (վարիչ՝ Աբդռաշիտով Յա. Մ.)
- Իրավագիտության ֆակուլտետ (դեկան՝ Ուսմանովա Ռ. Մ.)[9]
- Քաղաքացիական իրավունքի և դատավարության ամբիոն (վարիչ՝ Տիմոֆեևա Ռ.Ի.)
- Սահմանադրական և մունիցիպալ իրավունքի ամբիոն (վարիչ՝ Ուսմանովա Ռ. Մ.)
- Քրեական իրավունքի և դատավարության ամբիոն (վարիչ՝ Ամինև Ֆ. Գ.)
- Պետության և իրավունքի տեսության և պատմության ամբիոն (ղեկավար՝ Իվանցովա Գ. Ա.)
- Իրավապահ մարմինների բազային ամբիոն (վարիչ՝ Իշմուհամեդով Յա.Մ.)
- Իրավաբանական պրոֆիլի հիմնական ամբիոն (վարիչ՝ Իշմուխամետով Յ.Մ.)
- Տնտեսական գործունեության իրավական կարգավորման ամբիոն (վարիչ՝ Իբրագիմովա Գ. Մ.)
- Դատական գործունեության կազմակերպման ամբիոն (վարիչ՝ Կրեպիշև Ա. Մ.)
- Քոլեջ (վարիչ՝ Տկաչևա Ն. Ն.)[10]
Մասնագիտություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Տեխնոլոգիա և ձեռներեցություն
- Կիրառական մաթեմատիկա և ինֆորմատիկա
- Տեղեկատվական համակարգերի մաթեմատիկական ապահովում և կառավարում
- Մաթեմատիկա և ինֆորմատիկա
- Կենսաբանություն
- Նախադպրոցական մանկավարժություն և հոգեբանություն
- Մանկավարժություն և հոգեբանություն
- Ռուսաց լեզու և գրականություն (մասնագիտական որակավորում)
- ժուռնալիստիկա (մասնագիտական որակավորում)
- Օտար լեզու (մասնագիտական որակավորում)
- Ռուսաց լեզու և գրականություն լրացուցիչ մասնագիտություն՝ Մայրենի (թաթարերեն, չուվաշերեն) լեզու և գրականություն (մասնագիտական որակավորում)
- Բանասիրական կրթություն (բակալավրիատ)
- Ինֆորմատիկա
- Պատմություն
- Մշակութաբանություն
- Կազմակերպության կառավարում
- Անձնակազմի կառավարում
Շրջանավարտներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Իվան Եգորովիչ Կարպուխին (ծնվել է 1936 թվականի փետրվարի 5-ին), բանաստեղծ, գրող, գիտնական-բանահավաք։ Բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր։ Բաշկիրիայի Հանրապետության գիտության վաստակավոր գործիչ (2006)։
- Անիսա Աբդուլլովնա Տագիրովա, բաշկիր բանաստեղծուհի,
- Թամարա Միխայլովնա Տանսիկկուժինա, ռուս շախմատիստուհի,
- Զուֆար Մուխտարովիչ Տիմերբուլատով, լրագրող, պետական գործիչ,
- Ալեքսեյ Վասիլևիչ Մակուրին, մարզիկ։ Ռուսաստանի և միջազգային կարգի սպորտի վարպետ (1994) թեթև ատլետիկայի բնագավառում,
- Ֆանուզա Այթբաևնա Նադրշինա, գիտնական-բանահավաք, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր,
- Զեմֆիրա Գիզիտդինովնա Սախիպովա, գիտնական-մանկավարժ, մանկավարժական գիտությունների թեկնածու։ Ազգային դպրոցների համար ռուսաց լեզվի դասագրքերի հեղինակ։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Башкирская энциклопедия / Гл. ред. М. А. Ильгамов. — Уфа: Башкирская энциклопедия, 2005—2011.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «О Стерлитамакском филиале БашГУ». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 2-ին.
- ↑ Гибадуллина Л. Г. Стерлитамакская государственная педагогическая академия: исторический очерк. Уфа, 2005.
- ↑ «Баймурзин Хамит Хаирварович | Образование в Уфе и Республике Башкортостан». Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ նոյեմբերի 26-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 6-ին.
- ↑ «Факультет башкирской и тюркской филологии / Официальный сайт Стерлитамакского филиала Башкирского государственного университета». strbsu.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին.
- ↑ «Филологический факультет / Официальный сайт Стерлитамакского филиала Башкирского государственного университета». strbsu.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 25-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին.
- ↑ «Исторический факультет / Официальный сайт Стерлитамакского филиала Башкирского государственного университета». strbsu.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին.
- ↑ «Факультет педагогики и психологии / Официальный сайт Стерлитамакского филиала Башкирского государственного университета». strbsu.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին.
- ↑ «Естественнонаучный факультет / Официальный сайт Стерлитамакского филиала Башкирского государственного университета». strbsu.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին.
- ↑ «Юридический факультет / Официальный сайт Стерлитамакского филиала Башкирского государственного университета». strbsu.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին.
- ↑ «Колледж / Официальный сайт Стерлитамакского филиала Башкирского государственного университета». strbsu.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 26-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Բաշկիրիայի պետական համալսարանի Ստեռլիտամակի մասնաճյուղի պաշտոնական կայքը Արխիվացված 2023-08-06 Wayback Machine
- Реорганизация СГПА Արխիվացված 2018-08-26 Wayback Machine. Газ. Стерлитамакский рабочий.
