Ուղեծրակայան

Ուղեծրակայան, օդաչուավոր և ավտոմատ տիեզերական թռչող ապարատ, որը տևականորեն գործում է երկրաշուրջ, լուսնաշուրջ և միջմոլորակային ուղեծրերում^[1] ։ Տիեզերագնացների ուղեծրակայանը հասցնելն ու հերթափոխումն իրականացվում է տրանսպորտային տիեզերանավերով^[2]։ Ուղեծրակայանը օգտագործվում է բազմաթիվ գիտական և կիրառական խնդիրների (տիեզերական տարածության, Երկրի և այլ մոլորակների ուսումնասիրում, աստղաֆիզիկական հետազոտություններ, ֆիզիկատեխնիկական, բժշկակենսաբանական փորձեր, օդերեվութաբանական դիտարկումներ^[3], տարբեր տեխնոլոգիական պրոցեսների իրականացում և այլն) լուծման համար։ Մինչև 1986 թվականի մայիսը ուղեծիր են դուրս բերվել «Սալյուտ» (7), «Սքայլաբ» (1) և «Միր» (ԽՍՀՄ, արձակվել է 1986 թվականի փետրվարի 20-ին) ուղեծրակայաններ^[4]։

Ուղեծրակայանների ցուցակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միամոդուլ կայաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սալյուտ (1971—1986) — ուղեծրակայանների շարք
- Սալյուտ-1 (ԴՕՍ-1, 1971)
- ԴՕՍ-2 (1972) — ուղեծիր չի անցել
- Սալյուտ-2 (ՕՊՍ-1, 1973) — հերմետիզացիա, «Ալմազ» նախագծի բաժին
- Կոսմոս-557 (ԴՕՍ-3, 1973) — վերահսկողությունը կորցրած
- Սալյուտ-3 (ՕՊՍ-2, 1974—1975), «Ալմազ» պրոյեկտի բաժին
- Սալյուտ-4 (ԴՕՍ-4, 1974—1977)
- Սալյուտ-5 (ՕՊՍ-3, 1976—1977), «Ալմազ» պրոյեկտի բաժին
- Սալյուտ-6 (ԴՕՍ-5-1, 1977—1982)
- Սալյուտ-7 (ԴՕՍ-5-2, 1982—1991)
SkyLab (1973—1979)
Տյանգուն (2011—)
- Տյանգուն-1 (2011—2018)
- Տյանգուն-2 (2016-)

Բազմամոդուլ կայաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միռ (Սալյուտ-8, ԴՕՍ-6, 1986—2001)
ISS ( 1998) — 15 պետությունների համատեղ սեփականության իրավունքով
Չինաստանի ուղեծրակայան (նախատեսված է գործարկել 2021 թվականին)
Ազգային ուղեծրակայան (պլանավորված՝ 2024 թվականին)
Լուսնային ուղեծրակայան (նախատեսված 2024 թվականին)

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ D.S.F. Portree (1995). «Mir Hardware Heritage» (PDF). NASA. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
↑ «Science: Sun Gun». Time. 1945 թ․ հուլիսի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 8-ին.
↑ Chladek, Jay (2017). Outposts on the Frontier: A Fifty-Year History of Space Stations. University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-2292-2. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 1-ին.
↑ Russian Space Stations (wikisource)

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Read Congressional Research Service (CRS) Reports regarding Space Stations
"Giant Doughnut Purposed as Space Station", Popular Science, October 1951, pp. 120–121; article on the subject of space exploration and a space station orbiting earth

[MHH-1] D.S.F. Portree (1995). «Mir Hardware Heritage» (PDF). NASA. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 30-ին.

[Time-2] «Science: Sun Gun». Time. 1945 թ․ հուլիսի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 8-ին.

[Outposts-3] Chladek, Jay (2017). Outposts on the Frontier: A Fifty-Year History of Space Stations. University of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-2292-2. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 1-ին.

[4] Russian Space Stations (wikisource)

[1]

[2]

[3]

[4]