Շամպայն (պատմվածք)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Շամպայն (այլ կիրառումներ)
| Շամպայն ռուս.՝ Шампанское | |
|---|---|
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | պատմվածք |
| Ձև | պատմվածք |
| Հեղինակ | Անտոն Չեխով |
| Բնագիր լեզու | ռուսերեն |
| Գրվել է | 1887 |
| Հրատարակվել է | հունվարի 5 (17), 1887 |
«Շամպայն», Անտոն Պավլովիչ Չեխովի պատմվածքը` գրված 1887 թվականին։ Առաջին անգամ հրապարակվել է 1887 թվականի հունվարի 5-ին «Պետերբուրգյան թերթում» № 4` Ա. Չեխոնտե ստորագրությամբ։
Հրապարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ա. Պ. Չեխովի «Շամպայն» պատմվածքը գրվել է 1887 թվականին, առաջին անգամ հրապարակվել է 1887 թվականի հունվարի 5-ին «Պետերբուրգյան թերթում» № 4` Ա. Չեխոնտե ստորագրությամբ, տպագրվել է 1889 թվականին «Стоглав» գրքում և 1890 թվականին Ա. Ֆ. Մարքսի հրատարակած «Խոժոռադեմ մարդիկ» ժողովածուում։
Չեխովի կենդանության օրոք պատմվածքը թարգմանվել է բուլղարերեն, գերմաներեն, սերբախորվաթերեն և ֆիններեն։
Քննադատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ժամանակին պատմվածքի գեղարվեստական կողմը քննադատությամբ էր նշվում[1]։ Ն. Կ. Միխայլովսկին գրողի բանաստեղծական ոճի մասին գրում է.
|
«Շամպայն» պատմվածքում ես կանգ եմ առել հետևյալ լավագույն տողերի վրա` «Երկու փոքրիկ ամպեր արդեն հեռացել էին լուսնից և կանգնել այնպիսի դիրքով, որ կարծես փսփսում էին ինչ որ բանի մասին, որը լուսինը չպետք է լսեր։ Մեղմ քամին սուլում էր տափաստանով` իր հետ տանելով հեռացող գնացքի խուլ աղմուկը»։ Իրականում ինչ հաճելի է, և նման հաճելի նրբագծեր շատ են տարածված գրքում, ինչպես Չեխովի մնացած պատմվածքներում։ Ամեն ինչ նրա մոտ ապրում ու շնչում է` ամպերը լուսնից ծածուկ շշնջում են իրար հետ, զանգակները արտասվում են, բոժոժիկները ծիծաղում են, ստվերը մարդու հետ դուրս է գալիս վագոնից։ Այս յուրահատուկ համաստվածային գիծը շատ է նպաստում պատմվածքի գեղեցկությանը և վկայում է հեղինակի բանաստեղծական տրամադրվածության մասին[2] | 
|
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պատմվածքը գրված է առաջին դեմքով։ Երկաթգծի հեռավոր կիսակայարանի երիտասարդ պետը, կնոջ հետ` առանց երեխաների, բնակվում էր միայնության մեջ` հրապուրվելով օղիով և դիտելով անցնող գնացքներին։ Կյանքը տխուր էր, մի անգամ Նոր տարվա տոներից առաջ նա կնոջ հետ նստած էր տոնական սեղանի շուրջը, բավականին խմել էր և մտածում էր տխրության մասին։ Սպասում էին, երբ ժամացույցի սլաքները կավետեն գալիք Նոր տարին և տասներկուսից հինգ պակաս նա բացեց շիշը, խցանը թռավ, իսկ շիշը նրա ձեռքից ընկավ հատակին։ Կինը Նոր տարին դիմավորեց վախվորած աչքերով։ Նա գիտեր, որ շշի ընկնելը լավ նախանշան չէր և նոր տարում ինչ որ վատ բան կկատարվեր։ Կնոջ հետ վիճաբանելուց հետո նա դուրս եկավ տնից` մտածելով, որ իր հետ արդեն նման բան կատարվել է, և դրանից ավելի վատ բան հնարավոր չէ։ Նա հիշեց մահացած ծնողներին, ինչպես իրեն հեռացրին գիմնազիայից, ինչպես էր ինքը թափառում առանց աշխատանքի և ընկերների։ Կնոջը նա չէր սիրում, նրա հետ ամուսնացել էր երեխա ժամանակ։ Տուն վերադառնալով` նա կնոջը ուրախ տեսավ, նրա մոտ երեք օրով հյուր էր եկել բարի մորաքույր Նատալյա Պետրովնան, որը չգիտեր, որ նման բարեկամ ունի։ Ընթրիքին մորաքույրն ու բարեկամը լավ կոնծեցին և գլխապտույտ ունեցան։ Բարեկամը մոռացավ իր տրտմության մասին և մտածեց, որ իր հետ այլևս ոչ մի վատ բան չի կատարվի։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Чехов А. П. Шампанское// Чехов А. П. Полное собрание сочинений и писем: В 30 т. Сочинения: В 18 т. / АН СССР. Ин-т мировой лит. им. А. М. Горького. - М.: Наука, 1974-1982.
- Voir Dictionnaire Tchekhov, Page 49, Françoise Darnal-Lesné, Édition L'Harmattan, 2010, (ISBN 978 2 296 11343 5).
- Le Champagne, traduit par Edouard Parayre, Bibliothèque de la pléiade, Édition Gallimard, 1970 (ISBN 2-07-010550-4).