Շախարբի Ալիև

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Շախարբի Ալիև
Ծնվել էհունվարի 17, 1937(1937-01-17)
ԾննդավայրԿիսլովոդսկ
Մահացել էհունվարի 29, 1991(1991-01-29) (54 տարեկան)
Մահվան վայրՉերկեսկ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի պետական թատերական արվեստի ակադեմիա
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունդերասան

Շախարբի Մագոմետովիչ Ալիև (կարաչ.-բալկ.՝ Алийланы Мухамматны джашы Шахарби, հունվարի 17, 1937(1937-01-17), Կիսլովոդսկ - հունվարի 29, 1991(1991-01-29), Չերկեսկ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), կարաչայ-բալկար դերասան, ռեժիսոր, դրամատուրգ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծագում է կարաչայների ուզդենների Ալիևների տոհից։ Իր անունն ստացել է պատիվ կարաչայ-բալկարական մշակույթի հայտնի գործիչ Շախարբի Էբզեևի։

Դպրոցական տարիների խաղացել է դրամայի խմբակում։ Սովորել է Չիմկետի գյուղատնտեսական տեխնիկումում, այնուհետև բանակում ծառայելուց հետո՝ Կիսլովոդսկի բժշկական ուսումնարանում։ Այդ ընթացքում խաղացել է ժողովրդական թատրոնում[1]։

Ավարտել է Չերկեսկի մարզային թատրոնին առընթեր մեկամյա դերասանական ստուդիան։ 1963 թվականին կատարել է գլխավոր դեր Շախարբի Էբզեևի պիեսի հիման վրա բեմադրված «Օգուրլու» ներկայացման մեջ։  1964/65 խաղաշրջանում խաղացել է բալկարական թատերախմբում (Նալչիկ)[1]։

1970 թվականին ավարտել է Լենինգրադի թատրոնի, երաժշտության և կինեմատոգրաֆիայի պետական ինստիտուտի ռեժիսորական ֆակուլտետը, որից հետո աշխատել է Մալի Կարաչայի շրջանի մշակույթի բաժնում։ 1973 թվականին դարձել է Չերկեսկի շրջանային թատրոնի կարաչայական թատրոնի բեմադրող, 1987 թվականին (այն բանից հետո, երբ թատրոնը բաժանվել է Ռուսական թատրոնի և Ժողովրդական թատրոն)՝ դարձել է կարաչայական թատերախմբի գլխավոր ռեժիսոր[1]։ 1989 թվականից եղել է  մշակույթի մարզային կառավարման բաժնի առաջատար մասնագետ, 1990 թվականից՝ կարաչայական թատերախմբի գլխավոր ռեժիսոր[2]։

Արվեստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թատրոնում բեմադրել է շուրջ 40 պիես[1][2]։

Բեմադրություններ մարզային թատրոնում
  • «Ռետրո», Ա. Գալին
  • Աստվածային կատակերգություն, Ի. Շտոկ
  • «Ամուսնություն», Նիկոլայ Գոգոլ
  • «Ես ամուսնանում եմ տատիկի հետ», Գ. Մուխարով
բեմադրություններ Կարաչաևսկի թատրոնում
  • «Օտարը», Բ. Ապպաև
  • «Էյրուզմեկի որդին», Բ. Ապպաև
  • «Ճակատագիր և պատիվ», Մ. Բատչաև
  • «Այմուշ», Մ. Բատչաև
  • «Բատիրջաշ», Մ. Բատչաև
  • «Օգուրլու», Շ. Էբզեև
  • «Բաղնիքի տնօրեն», Շ. Էբզեև
  • «Լվացված գլխարկ», Շ. Էբզեև
  • «Աթայն ու նրա ընտանիքը», Ի. Կապաև
  • «Ոչ ազնվական հարսնացու», Խալիմաթ Բայրամուկովա

Մրցանակներ և ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • ՌԽՖՍՀ-ի մշակույթի նախարարության դիպլոմ «Տրիբունալ» ներկայացման համար[1]

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2013 թվականին Կարաչաևյան անվան դրամատիկական թատրոնը կոչվել է ռեժիսոր, դերասան և թատերագիր Շախարբի Ալիևի անունով[2]։

Ծանութագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Карачаевскому театру присвоено имя Шахарбия Алиева» (ռուսերեն). Управление пресс-службы Главы и Правительства Карачаево-Черкесской Республики. 2013 թ․ մայիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 26-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 17-ին.
  • Боташева З. «Шах, твоя дорога — театр!» // День Республики : газета. — 2012. Архивировано из первоисточника 21 Հուլիսի 2015.