Նամպին դպրոց
Նամպին դպրոց (ճապ.՝ 南蘋派, Նանփինգ կամ Նանփին), ճապոնական գեղարվեստի դպրոց Նագասակիում, որը ծաղկել է Էդո ժամանակաշրջանում։ Դպրոցի հիմնադիրը եղել է Կումասիրո Յուհին, իսկ անվանումն առաջացել է Չինաստանից Ճապոնիա տեղափոխված նկարիչ Շեն Ցյուանի ճապոնական Շեն Նամպին անունից։
Անվան ստուգաբանություն և պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դպրոցի անվանումն առաջացել է Շեն Ցյուանի Ճապոնիայում ընդունված Շեն Նամպին անունից։ Շեն Ցյուանը ծնվել է Չինաստանի Չժեցզյան գավառի Դեցին քաղաքում[1][2]։ Շեն Ցյուանը ստեղծագործել է Մին կայսրության ակադեմիական ոճի «ծաղիկներ և թռչուններ» ժանրում, որը համարվում է չինական արվեստի ամենատարածված ուղղություններից մեկը։ 1731 թվականի դեկտեմբերի 3-ին Շեն Ցյուանը պաշտոնական հրավերով նավով գալիս է Նագասակի և երկու տարի անց 1733 թվականի սեպտեմբերի 18-ին հեռանում Ճապոնիայից։ Նագասակիում եղած երկու տարիների ընթացքում նկարիչը ունեցել է բազմաթիվ աշակերտներ, որոնցից ամենատաղանդավորը եղել է Կումասիրո Յուհին, որն էլ հետագայում դարձել է դպրոցի հիմնադիրը։ Ի տարբերություն իր ուսուցչի, Կումասիրո Յուհին պարզեցրեց կոմպոզիցիան, վրձնով աշխատելու տեխնիկան և նվազեցրեց աշխատանքի ընթացքում տարածության ռեցեսիայի զգացողությունը[3]։ Հետագայում Սո Սիսեկին ավելի պարզեցրեց կոմպոզիցիայի տարրերը, ինչն էլ հանգեցրեց պատկերի երկչափության ազդեցության ավելացման[3]։
Ոճ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շեն Ցյուանի և նրա հետևորդների գեղանկարչության ոճը իր մեջ միավորում է արևելքի և արևմուտքի արվեստի առանձնահատկությունները[2]։ Նրանց ստեղծագործություններում բուսական և կենդանական աշխարհը ոչ միայն «իրատեսական» էր, այլ դիտարկվում էր այնպես, ինչպես չինական և եվրոպական գիտական տրակտատներում։ Նագասակին խոշոր առևտրական նավահանգիստ էր, որտեղ նավեր էին գալիս Եվրոպայից, որի հետևանքով էլ այստեղ արագ տարածվում էր եվրոպական արվեստը և նրա ուղղությունները, որն էլ հետաքրքրություն էր առաջացնում ճապոնացիների շրջանում։ «Հոգնած» լինելով Կանո և Սեսսյուի դպրոցների ոճերից, նրանք ուրախությամբ ընդունեցին Նանպինի ոճի նորարարություններն ու թարմությունը, նրա դեկորատիվ մոտեցումներին, ինչպես նաև Նամպին նպաստեց 18-րդ դարում Ճապոնիայում իրատեսական ուղղության զարգացմանը[3]։
18-րդ դարում ճապոնացիք բավականին հետաքրքրված էին եվրոպական բնական գիտությունների ձեռքբերումներով, բայց չինական ավանդույթներից չհեռացան։ Չինական և եվրոպական գիտական տրակտատները առաջատար դեր էին խաղում բուսաբանության, կենդանաբանության և հանքաբանության բնագավառում գիտելիքների տարածման գործում, դրանց լուսաբանումները կարող էին ծառայել որպես ներշնչման աղբյուր նկարիչների համար «ծաղիկներ և թռչուններ» ոճով բնանկարների ստեղծման ժամանակ[3][4]։ Մեկարելլին Նանպին-հա դպրոցի ոճը բնութագրել է որպես «բուսական և կենդանական աշխարհի դեկորատիվ պատկերում»[5]։ Նանպին-հա դպրոցի ներկայացուցիչների ստեղծագործություններում ավելի էր ամրապնդվում դեկորատիվ տեսանկյունը, քանի որ նկարիչները ստիպված էին հարմարվել հարուստ առևտրականների ճաշակներին[6]։ Նանպին դպրոցի ներկայացուցիչների ստեղծագործությունների ոճին բնութագրական են առաջին պլանի օբյեկտների հստակ և պայծառ գույները, իսկ ետին պլանում գերակշռել են ավելի մեղմ երանգները[4]։ Նա զարգացրել է «ծաղիկներ և թռչուններ» դասական ժանրը, նրան տալով նոր հատկանիշներ[4]։
Դպրոցի ներկայացուցիչներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Շեն Ցյուան (1682-1760)
- Կումասիրո Յուհի (1712-1772)
- Չժեն Պեյ (18-րդ դարի կեսեր)
- Սո Սիսեկի (1715-1786)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Shěn Quán Brief Biography». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 17-ին.
- ↑ 2,0 2,1 Phyllis Granoff, Koichi Shinohara (2010). «Images in Asian Religions». UBC Press. էջ 333.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Spring Birds & Flowers, 19th c. Nanpinha, Japanese scroll painting». Kristan Hauge Japanese Art.(չաշխատող հղում)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Rosina Buckland (2012). «Painting Nature for the Nation: Taki Katei and the Challenges to Sinophile Culture in Meiji Japan». էջ 22.
- ↑ Marco, Meccarelli. 2015. «Chinese Painters in Nagasaki: Style and Artistic Contaminatio during the Tokugawa Period (1603—1868)» in Ming Qing Studies 2015, pp. 175—236.
- ↑ Charles D. Sheldon, 1973, The Rise of the Merchant Class in Tokugawa Japan 1600-1868: An Introductory Survey, New York: Russell and Russell