Մութ հոսք
Մութ հոսք, 2008 թվականին մնացորդային ճառագայթման ուսումնասիրությունների ժամանակ հայտնաբերված գալակտիկաների կուտակումների հնարավոր համակարգված շարժման անվանում։
Դիտարկված երևույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Համաձայն տիեզերագիտական ստանդարտ մոդելի՝ գալակտիկաների խմբերի շարժումը պետք է լինի անկանոն և քաոսային։ Սակայն վերլուծելով WMAP տիեզերական սարքավորման երեք տարվա տվյալները և օգտագործելով Սյունյաեվ-Զելդովիչի կինեմատիկ էֆեկտը՝ «The Astrophysical Journal» թերթում հրապարակված ուսումնասիրության հեղինակները՝ Ալեքսանդր Կաշլինսկին, ֆերնանդո Ատրիո-Բարանդելան, Դենիել Կոցեվսկին և Հերալդ Էբելինգը, գտել են գալակտիկաների կուտակումների ընդհանուր շարժմանը վերաբերող ապացույցներ։ Նշված աստղաֆիզիկոսների կարծիքով մութ հոսքի առաջացման հնարավոր պատճառը այն զանգվածի ազդեցությունն է, որը ներկայումս գտնվում է տիեզերքի տեսանելի մասից դուրս։ Դրանից բացի դրան կա նաև մեկ այլ ավելի էկզոտիկ բացատրություն. հոսքը կարող է պայմանավորված լինել զուգահեռ տիեզերքի առկայությամբ, որի հետ Մեծ պայթյունի պահին մեր տիեզերքը կապված է եղել (քվանտային մեխանիկա)[1]։
Երևույթի ուսումնասիրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Մութ հոսք» տերմինը աստիճանաբար դառնում է կիրառություն ստացած գիտական տերմին, սակայն նրա գոյությունը դեռևս հավաստիորեն չի հաստատվել անկախ հետազոտություններով[2]։ Այսպիսով, ROSAT-ի կատարած 715 գալակտիկաների գոյացությունների արագության չափումները, որի ընթացքում օգտագործվել են WMAP տիեզերական սարքավորման յոթամյա ուսումնասիրությունների տվյալները, և բարելավված ֆիլտրը, որը թույլ է տալիս ավելի ճշգրտորեն տարբերել Սյունյաեվ-Զելդովիչի էֆեկտը պատահական ակղմուկներից՝ հիմնված սպեկտորային հատկանիշների վրա, չեն հայտնաբերել գալակտիկաների համակարգված որևէ շարժում[3]։
Նմանատիպ հոսքի առկայությունը կարող է ազդել Տիեզերքի դիտարկելի ֆիզիկայի վրա։ Ելնելով պեկուլյար արագությունների դաշտի հսկայական անկարգությունների առկայության ենթադրությունից՝ մշակվել է տիեզերագիտական մի տեսություն, որը իրենից չի ենթադրում մութ էներգիայի առկայությունը՝ տիեզերքի արագացված ընդլայնումը բացատրելու համար[4]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Laura Mersini-Houghton
- ↑ Allen, Evrard, Mantz, 2011
- ↑ Osborne, Mak, Church et al., 2011
- ↑ Космос-журнал: Новая космологическая теория Արխիվացված 2013-08-01 Wayback Machine //cosmos-journal.ru
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Kashlinsky A., Barandela F. A., Kocevski D. D., Ebeling H. A measurement of large-scale peculiar velocities of clusters of galaxies: results and cosmological implications // The Astrophysical Journal Letters — IOP Publishing, 2008. — Vol. 686, Iss. 2. — P. 49–52. — ISSN 2041-8205; 2041-8213 — doi:10.1086/592947 — arXiv:0809.3734</includeonly
- Kashlinsky A., Barandela F. A., Kocevski D. D., Ebeling H. A measurement of large-scale peculiar velocities of clusters of galaxies: technical details // Astrophys. J. / E. Vishniac — IOP Publishing, 2009. — Vol. 691, Iss. 2. — P. 1479–1493. — ISSN 0004-637X; 1538-4357 — doi:10.1088/0004-637X/691/2/1479 — arXiv:0809.3733</includeonly
- Allen S. W., Evrard A. E., Mantz A. B. Cosmological Parameters from Observations of Galaxy Clusters // Annu. Rev. Astron. Astrophys. / S. Faber, E. v. Dishoeck, R. Kennicutt, L. Goldberg, G. Burbidge, R. Blandford — Annual Reviews, 2011. — Vol. 49. — P. 409—470. — ISSN 0066-4146; 1545-4282 — doi:10.1146/ANNUREV-ASTRO-081710-102514 — arXiv:1103.4829</includeonly
- Osborne J., Mak D. S. Y., Church S. E., Pierpaoli E. Measuring the Galaxy Cluster Bulk Flow from WMAP Data // Astrophys. J. / E. Vishniac — IOP Publishing, 2011. — Vol. 737, Iss. 2. — P. 98. — ISSN 0004-637X; 1538-4357 — doi:10.1088/0004-637X/737/2/98 — arXiv:1011.2781</includeonly
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Существование во Вселенной «тёмного потока» подтвердилось //Lenta.ru, 17.11.2009
- Потока нет //Космос-журнал 04.04.2013
- Hints of structure beyond the visible universe New Scientist, 10 June 2008
- Galaxies on the move: Scientists detect a mysterious flow of galactic clusters Արխիվացված 2011-06-10 Wayback Machine Science News, Vol.174, p. 12, Oct. 25, 2008.
- Dark flow: Proof of another universe? New Scientist, 23 January 2009
- New Proof Unknown Structures Tug at Our Universe, National Geographic, 22 March 2010
- The peculiar velocity field: constraining the tilt of the Universe
- Tsagas, C.G. (2011) «Peculiar motions, accelerated expansion, and the cosmological axis» Physical Review D 84:063503