Մոկվեթսի Մասիսի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մոկվեթսի Մասիսի
 
Կուսակցություն՝ Բոտսվանայի դեմոկրատական կուսակցություն
Կրթություն՝ Ֆլորիդայի նահանգային համալսարան և Բոտսվանայի համալսարան
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ
Դավանանք քրիստոնեա
Ծննդյան օր հուլիսի 21, 1962(1962-07-21)[1][2] (61 տարեկան)
Ծննդավայր Moshupa, Bechuanaland Protectorate
Քաղաքացիություն  Բոտսվանա[3]
Հայր Edison Masisi?
Ամուսին Neo Masisi?[3]

Բժիշկ Մոկվեթսի Էրիկ Կիբեթսվե Մասիսի (անգլ.՝ Dr. Mokgweetsi Eric Keabetswe Masisiհուլիսի 21, 1962(1962-07-21)[1][2], Moshupa, Bechuanaland Protectorate), Բոտսվանայի փոխնախագահ 2014 թվականի նոյեմբերի 12-ից ապրիլի 1-ը, 2018 թվականի ապրիլի 1-ից Բոտսվանայի հինգերորդ նախագահ։ Նա նաև զբաղեցրել է կրթության նախարարի պաշտոնը 2014 թվականից, իսկ ավելի վաղ եղել է նախագահի գործերի և պետական կառավարման նախարար 2011-2014 թվականներին։ Առաջին անգամ խորհրդարանում ընտրվել է 2009 թվականին։

Կյանք և կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոկվեթսի Մասիսին Էդիսոն Սեթլհոմոյի (1923-2003) որդին էր, որը երկար ժամանակ պատգամավոր էր։ Մասիսին մեծացել է Գաբորոնեում, հաճախել է Թորնհիլ տարրական դպրոց և Maru A Pula դպրոց։ Դպրոցում նա զբաղվել է ֆուտբոլով և թենիսով, սակայն, արդյունքում ընտրել է դերասանի մասնագիտությունը։ 1984 թվականին, ճաանչում է ստացել Գաբորնեի արտադրության մեջ իր գլխավոր դերակատարման համար և բարձր գնահատական է ստացել Ալան Պատոնի այցելությունից՝ իր ելույթի համար։ 1980 թվականին նկարահանվել է բազմաթիվ թատերական բեմադրություններում, ինչպես նաև նկարահանվել Է հարավաֆրիկյան ֆիլմերում։

1980-ական թվականներին Մասիսին եղել է միջնակարգ դպրոցում սոցիալական գիտությունների ուսուցիչ 1984 թվականին Բոտսվանայի համալսարանն ավարտելուց հետո՝ անգլերեն լեզվի և պատմության ֆակուլտետում։ Այնուհետև 1984 թվականին Մոշուպա գյուղում դասավանդել է Մմանաանայի միջնակարգ դպրոցում, իսկ 1987 թվականին անցել Է Բոտսվանայի համալսարան՝ որպես ուսումնական ծրագրերի մշակման մասնագետ։ 1989 թվականին նա ընդունվել Է Ֆլորիդայի պետական համալսարան՝ կրթության ոլորտում մագիստրոսի աստիճան ստանալու համար, որից հետո աշխատանքի է ընդունվել Բոտսվանում՝ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ում։

Մասիսին ապարդյուն փորձում էր հասնել Բոտսվանայի իշխող Դեմոկրատական կուսակցության առաջադրմանը՝ 2004 թվականի համընդհանուր ընտրություններում Մոշուպա ընտրատարածքում ընտրվելու համար։ Դրա հետ մեկտեղ նա ստացել է ԲՊՌ-ի թեկնածությունը նույն տեղում՝ մինչև 2009 թվականի համընդհանուր ընտրությունները և ստացել այդ տեղը։ Մասիսին նախագահի և պետական վարչակազմի հարցերով նախարարի օգնական էր նշանակվել 2009 թվականի հոկտեմբերին։ 2011 թվականի հունվարին, ավելի քան մեկ տարի աշխատելուց հետո նախարարի օգնականը նշանակվել է նախագահի և պետական վարչակազմի գործերի նախարար։ Մասիսին 2014 թվականի ապրիլինդարձել է կրթության և հմտությունների զարգացման նախարար, նա խորհրդարանում վերընտրվել է 2014 թվականի հոկտեմբերին, և կրթության ու հմտությունների զարգացման նախարար է նշանակվել 2014 թվականի հոկտեմբերի 28-ին։

Մասիսին Բոտսվանայի փոխնախագահ է նշանակվել նախագահ Յան Խամայի կողմից 2014 թվականի նոյեմբերի 12-ին՝ մնալով կրթության նախարարի պաշտոնում։ Փոխնախագահի պաշտոնում պարզ է դարձել, որ նա 2018 թվականին կփոխարինի Յան Խամին պետության ղեկավարի պաշտոնում։

2017 թվականի հուլիսի 5-ին Խամայի նախագահը Մասիսիին նշանակել է Բոտսվանայի համալսարանի ռեկտոր։

2018 թվականի ապրիլի 1-ին նա երդվել է որպես Բոտսվանայի հինգերորդ նախագահ[4]։ Այն բանից հետո, երբ նա զբաղեցրել է նախագահի պաշտոնը, նախկին նախագահ Յան Խաման հեռացել է Բոտսվանայի իշխող Դեմոկրատական կուսակցությունից և հիմնել Բոտսվանայի հայրենասիրական ճակատը։ Խաման քննադատել է Մասիսիին փղերի որսի արգելքը հանելու համար և «սխալ» է անվանել Մասիսիին իր հետնորդ նշանակելու որոշումը[5]։

Քաղաքական հայացքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ոմանք Մասիսիին մեղադրել են ավտորիտար հայացքներ ունենալու մեջ և, որ նա նպաստել է Բոտսվանայում ժողովրդավարության խարխլմանը[6]։ Դրանց մեջ մտնում է նաև նախկին նախագահ Յան Խաման, որը ասել է, թե Մասիսին «ճնշել է այլախոհությունը»։ Financial Times-ին տված հարցազրույցում Խաման ասել է, որ Բոտսվանայի հեղինակությունը քայքայվում է տեղական և միջազգային մակարդակով, և որ ժողովրդավարությունը անկում է ապրում[7]։ Երբ 2020 թվականին բռնկվեց COVID-19 պանդեմիան, արտակարգ լիազորությունները Մասիսիին թույլ տվեցին հրամանագիրը կառավարել վեց ամսվա ընթացքում։

Մասիսին պաշտպանել է Բոտսվանայում փղերի որսը և կարծում է, որ թույլ տալով փղերի որոշակի առևտուր, երկիրը կստանա ավելի շատ միջոցներ։ 2019 թվականին նա Նամիբիայի, Զամբիայի և Զիմբաբվեի ազգային առաջնորդներին նվիրել է փղերի վրայից պատրաստված տաբուրետներ, ինչը որոշակի քննադատություն է առաջացրել միջազգային ԶԼՄ-ների կողմից[8][9]։

Մասիսին չեղարկել է իր նախորդի կողմից փղերի որսի արգելքը և չեղարկել որսագողության դեմ պայքարի Բոտսվանայի քաղաքականությունը[10]։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2002 թվականին Մասիսին ամուսնացել է Նեո Մասվաբիի հետ, որը հաշվապահ էր, և հետագայում աշխատել է Նյու Յորքի և Ադիս Աբեբայի Միավորված ազգերի կազմակերպությունում։ Համատեղ կյանքում ունեցել են դուստր։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Botswana: Mokgweetsi Masisi takes over presidency amid opposition resurgenceDeutsche Welle, 2018.
  2. 2,0 2,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 https://en.wikipedia.org/wiki/Mokgweetsi_Masisi#:~:text=Mokgweetsi%20Eric%20Keabetswe%20Masisi%20(born,2014%20to%201%20April%202018.
  4. Deutsche Welle (www.dw.com). «Botswana: Mokgweetsi Masisi takes over presidency amid opposition resurgence | DW | 31.03.2018». DW.COM (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  5. «Botswana's former president Ian Khama quits ruling party». www.iol.co.za (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  6. TSAONE BASIMANEBOTLHE. «Mmegi Online :: 'Botswana democracy under siege'». Mmegi Online. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  7. «Subscribe to read | Financial Times». www.ft.com. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 23-ին. {{cite web}}: Cite uses generic title (օգնություն)
  8. «Elephant-feet stools presented to leaders». BBC News. 2019 թ․ մայիսի 7. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  9. Flanagan, Jane. «Ivory delegates given elephant foot stools». 0140-0460. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 23-ին.
  10. Siobhán O'GradycloseSiobhán O'GradyStaff Writer, Foreign deskEmailEmailBioBioFollowFollow. «Botswana overturns ban on elephant hunting». Washington Post (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 23-ին.