Մի՛ մեծանա ճանապարհի մոտ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մի՛ մեծանա ճանապարհի մոտ
Տեսակգիրք
ՀեղինակՅուրի Սելենսկի
Հրատարակվել է1983

«Մի՛ մեծանա ճանապարհի մոտ» (ռուս.՝ «Не расти у дороги»), աստրախանցի գրող Յուրի Սելենսկու ինքնակենսագրական վիպակը, հեղինակի ամենահայտնի ստեղծագործություններից մեկը։ Առաջին անգամ հրատարակվել է գրողի մահվանից հետո՝ 1983 թվականին Վոլգոգրադում[1], վերահրատարակվել է 1987 թվականին Մոսկվայում։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստեղծագործությունը պատմում է աշխատանքային ծայրամասից դեռահաս Գոշկա Պոտեխինի արկածների մասին Աստրախանում 1920-1930-ական թվականներին։ Կ. Ս. Սիտախմետովայի խոսքով՝ Սելենսկին պնդել է, որ вիպակի գլխավոր հերոսը ոչ թե Գոշկան է, այլ Աստրախանը[2]։ Թեև նախաբանում հեղինակը գրում է, որ գիրքը հիմնված չէ իր հուշերի վրա, նա ակնհայտորեն ակնարկում է դրա ինքնակենսագրական բնույթի մասին՝ բացահայտելով տեքստը նման տողերով․«Իմ մանկությունը դժվար թե ավելի լավը կամ վատը լիներ, քան իմ հասակակիցներինը, որոնք ծնվել են Ռուսաստանում 20-ականների ամենասկզբին։ Ինչ-որ կերպ ես հասել եմ երիտասարդության տարիքի։ Այստեղ գործը շատ է բարդացել, բայց այդ մասին ավելի ուշ»[3]։ Ինչպես գրում է Մ. Գուրյանովի մասին իր հուշերում, գրքի շատ դրվագներ իսկապես հիմնված են իր կյանքի իրադարձությունների վրա։ Վիպակում հիշատակված կերպարներից մի քանիսը, ինչպես, օրինակ, «բոլորին հայտնի է դաշնամուր տեղափոխող» Լյովա Ագամովը։

Արձագանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բանաստեղծուհի և գրականագետ, Ռուսաստանի գրողների միության անդամ Դինա Նեմիրովսկայան վիպակը կոչել է Աստրախանի 20-երեսունական թվականների իսկական տարեգրությունը, որը պահանջում է վերահրատարակություն։

«Աստրախանի երկրամասի գրական քննադատությունը» հրատարակությունում, որը լույս է տեսել 1987 թվականին, Վլադիմիր Չեբիկինը նշել է, որ ստեղծագործության մեջ կարծես երկու հեղինակ կա։ «Գոշկայից իրեն պոկելն այնքան էլ հեշտ չէր գրողի համար։ Այդ պատճառով ավագը, պատմելով կրտսերի մասին, ոչ միայն կողքից է նայում նրան, այլ փորձում է արդեն այսօրվա օրով արդարացնել իմաստուն ասացվածքը. «Русский мужик задним умом крепок»: Որքան էլ ընթերցողների աչքի առաջ գրողն իր փոքրիկ հերոսի հետ ընկղմվում է այն ամենի մեջ, ինչը կոչվում է «ժամանակ» խորհրդավոր բառով։ Դա անում է նրա համար, որպեսզի զգա աշխարհի թարմացումը։ Այն ամենը, ինչ թանկ է նրա համար ներկայիս աշխարհում, զարմանալիորեն արձագանքում է այն ամենին, ինչ մնացել է մանկության տարիներին»։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Список краеведческой литературы». Официальный сайт администрации МО «Город Астрахань». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  2. «Селенский (Галишников) Юрий Васильевич». Служба хранения Памяти. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
  3. Селенский Ю. «Не расти у дороги». Астраханское информбюро. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.