Jump to content

Մասնակից:SandroGirl/Ավազարկղ Բ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Շիլլինգը (Սուահիլի ՝ shilingi, հապավումը՝ TSh, կոդը ՝ TZS ) Տանզանիայի արժույթն է։ Այն բաժանված է 100 ցենտի (սուահիլիում սենտի)։ Տանզանիայի շիլլինգը 1966 թվականի հունիսի 14-ին փոխարինեց Արևելյան Աֆրիկայի շիլլինգին[1][2]։

Նշում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տանզանական շիլլինգի գները գրված են x/y ձևով, որտեղ x-ը 1 շիլլինգից բարձր գումարն է, իսկ y-ը ցենտներով: Հավասարության նշանը կամ գծիկը ներկայացնում է զրոյական գումար: Օրինակ՝ 50 ցենտը գրվում է որպես «-/50» և 100 շիլլինգը՝ «100/ կամ «100/-»։ Երբեմն TSh հապավումը նախածանց է դրվում տարբերակման համար: Եթե գումարը գրված է բառերով, ինչպես նաև թվերով, ապա օգտագործվում է միայն նախածանցը (օրինակ՝ TSh 10 միլիոն):

Այս օրինաչափությունը մոդելավորվել է ստերլինգի նախնական տասնորդական նշումով, որտեղ գումարները գրվում էին ֆունտների (£), շիլինգների (ներ) և պենսների (d, դենարի համար) որոշ համակցությամբ: Այդ նշումով մեկ ֆունտի տակ գտնվող գումարները նշվում էին միայն շիլինգներով և պենսներով:

Մետաղադրամներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

200/= obverse

1966 թվականին ներկայացվեցին մետաղադրամներ -/5, -/10, -/20 և 1/= անվանական արժեքներով, -/` բրոնզով, -/10ը՝ նիկել-արույրով (պղինձ-նիկել) և -/50 և 1/= կուպրոնիկելում: Կուպրոնիկել 5/= մետաղադրամները ներկայացվել են 1972 թվականին, որին հաջորդել են 1977 թվականին նիկելապատ -/10 մետաղադրամները: Առաջին շարքի մետաղադրամների այս հավաքածուն, որը շրջանառության մեջ է եղել 1966-1984 թվականներին, նախագծվել է Քրիստոֆեր Այրոնսայդ OBE-ի կողմից[3][4]:

1987 թվականին նիկելապատ պողպատը փոխարինեց պղնձի նիկելին -/50 և 1/=, և ներկայացվեցին կուպրոնիկելապատ 5/= և 10/= մետաղադրամներ՝ 5/=-ը տասնանկյունաձև: 1990 թվականին ներկայացվեցին նիկելապատ պողպատ 5/= , 10/= և 20/=, որին հաջորդեցին արույրապատ պողպատե մետաղադրամներ 100/=-ի համար՝ 1993 թվականին, 50/=-ի համար՝ 1996 թվականին և պղինձ-նիկել-ցինկ 200/=-ի համար՝ 1998 թվականին։

Ներկայումս շրջանառության մեջ գտնվող մետաղադրամներն են՝ 50/=-ը, 100/=-ը, 200/=-ը, և 500/=-ը։ 500/= մետաղադրամը թողարկվել է 2014 թվականի սեպտեմբերի 8-ին[5][6]։

Տանզանական շիլինգ մետաղադրամներ
Նկար Արժեք Բաղադրություն Տրամագիծ Քաշ Հաստություն Ձև Թողարկված
-/5 Բրոնզ 23.24 մմ (տասներկուանկյուն) 4.0 g 1.33 մմ հարթ 1966-1984
-/10 նիկել-արծաթ 25 մմ (scalloped) 5.03 գր 1.49 մմ հարթ 1977-1984

-/20 նիկել-արծաթ 24 մմ 5 գր հարթ 1966-1984

-/50 մեխլիոր 21 մմ 4 գր 1.6 մմ եղեգնաձև 1966-1984
-/50 նիկել-պլատին 21 մմ 4 գր 1.8 մմ եղեգնաձև 1988-1990

1/= մեխլիոր 27.7 մմ 8 գր 1.62 մմ եղեգնաձև 1966-1984
1/= նիկել-պլատին 23.5 մմ 6.5 գր եղեգնաձև 1987-1992

5/= մեխլիոր 31.5 մմ (decagonal) 13.8 գր 2.2 մմ հինգ ողորկ և եղեգնաձև կողմեր 1972-1980
5/= մեխլիոր 27.5 մմ (decagonal) 8.3 գր 2 մմ Սեգմենտացված; հինգ ողորկ և եղեգնաձև կողմեր 1987-1989
5/= նիկել-պլատին 27.5 մմ (decagonal) 8.52 գր 2 մմ եղեգնաձև 1990-1993
10/= մեխլիոր 29 մմ 9.7 գր 2 մմ եղեգնաձև 1987-1989

10/= նիկել-պլատին 29 մմ 10 գր 2.25 մմ եղեգնաձև 1990-1993
20/= նիկել-պլատին 32 մմ (heptagonal) 13 գր 2 մմ ողորկ 1990-1992

50/= արույր-պլատին 22 մմ (heptagonal) 7.91 գր 2.9 մմ ողորկ 1996

100/= արույր-պլատին 24.5 մմ 9 գր 2.7 մմ եղեգնաձև 1993

200/= մեխլիոր 26.8 մմ 8 գր 2 մմ Սեգմենտացված; հինգ ողորկ և եղեգնաձև կողմեր 1998, 2008, 2014

500/= նիկել-պլատին 27.5 մմ 9.5 գր 2.4 մմ եղեգնաձև 2014

Banknotes[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1966 թվականի հունիսի 14-ին Benki Kuu Ya Tanzania-ն ( Տանզանիայի բանկը ) ներկայացրեց 5/= , 10/= , 20/= և 100/= թղթադրամներ: 5/= թղթադրամը փոխարինվել է մետաղադրամով 1972 թվականին։ 50/= նշումները ներկայացվել են 1985 թվականին, որին հաջորդում է 200/=՝ 1986 թվականին, 500/=՝ 1989 թվականին և 1,000/=՝ 1990 թվականին: 10/=, 20/=, 50/= և 100/= թղթադրամները համապատասխանաբար փոխարինվել են մետաղադրամներով 1987, 1990, 1996 և 1994 թվականներին: 5,000/= և 10,000/= նմուշներ ներմուծվեցին 1995 թվականին, որին հաջորդեց 2000/= 2003 թվականին: Գրառումների նոր շարքը դուրս եկավ 2011 թվակնաին։ Այս նոր նշումները ներառում են բազմաթիվ անվտանգության առանձնահատկություններ, որոնք կանխում են կեղծումը[7][8][9][10]:

Այսօր շրջանառության մեջ գտնվող թղթադրամներն են 500/= , 1,000/= , 2,000/= , 5,000/= և 10,000/=։

Հին տեսակներ
Պատկեր Արժեք Չափ Հիմնական գույն Նկարագրություն Թողարկման տարեթիվ
Դիմերես Հակառակ Դիմերես Հակառակ Ջրանշան
10/= - կանաչ Յուլիուս Նյերերե Արուշայի հռչակագրի հուշարձան Giraffe -
20/= - Մանուշակագույն Յուլիուս Նյերերե Աևելյան Աֆրիկայի գործարան
100/= - Կարմիր Յուլիուս Նյերերե Մասսաի
1997 Series[11]
Նկար Արժեք Չափ Հիմնական գույն Նկարագրություն Թողարկման տարեթիվ Ջրանշան
Դիմերես Հակառակ
[3] 500 /= (Միա Տանո Շիլինգ) 138 x 69 մմ Կանաչ Տանզանիայի զինանշան, ընձուղտ, զեբրա Մեխակի բերքահավաք 1997 Giraffe
[4] 1000 /= (Շիլինգի էլֆու մոջա) 142 x 71 մմ կարմիր Տանզանիայի զինանշան, ընձուղտ, Աֆրիկյան փիղ Կիվիրայի ածխի հանք; Զանզիբարի ժողովրդական բանկի դուռ
[5] 1000 /= (Շիլինգ էլֆու մոջա) 142 x 71 մմ կարմիր Տանզանիայի զինանշան; Յուլիուս Նյերերե; աֆրիկյան փիղ Կիվիրայի ածխի հանք; Զանզիբարի ժողովրդական բանկի դուռ 2000
[6] 5000 /= (Շիլինք էլֆու տանո) 145 x 73 մմ մանուշակագույն Տանզանիայի զինանշան; ընձուղտ; ռնգեղջյուր ընձուղտեր 1997
[7] 10,000 /= (Շիլինգ էլֆու կումի) 149 x 75 մմ Ինդիգո Տանզանիայի զինանշան,ընձուղտ, առյուծ Տանզանիայի բանկ
Կաղապար:Standard banknote table notice
2003 Series [8]
Նկար Արժեք Չափ Հիմնական գույն Նկարագրություն Թողարկման տարեթիվ
Դիմերես Հակառակ Դիմերես Հակառակ Ջրանշան
500/= 130 × 63 մմ Կանաչ Աֆրիկյան գոմեշ Նքրումահի սրահ, Դար էս Սաալամի համալսարան Ընձուղտ 2003
1,000/= 135 × 66 մմ կապույտ Յուլիուս Նյերերե Նահանգային տուն, Դար էս Սալաամ
2,000/= 140 × 69 մմ նարնջա-շագանակագույն առյուծ, Կիլիմանջարո սար Հին ամրոց, Քարե քաղաք, Զանզիբար
5,000/= 145 × 72 մմ մանուշակագույն Ռնգեղջյուրներ Գեյտա ոսկու հանք և Զանզիբար Հրաշքների տուն
10,000/= 150 × 75 մմ կարմիր փիղ Տանզանական բանկի շտաբը Դար էս Սալաամում

Հիմա շրջանառության մեջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2011 Series[12]
Նկար Արժեքներ Չափ Հիմնական գույն Նկարագրություն Թողարկման ամսաթիվ Թողարկման սկզբնական տարեթիվ Ջրանշան
Դիմերես Հակառակ Դիմերես Հակառակ
500/= 120 x 60 մմ Կանաչ Տանզանիայի զինանշան; Աբեիդ Ամանի Կարումե շեյխ Դար էս Սալաամի համալսարանի կենտրոնական դահլիճի շենքը, շրջանավարտներ՝ գլխարկներով և խալաթներով 2011 2010 թվական հունվարի 1 Յուլիուս Նյերերեն 500 էլեկտրոտիպով
1,000/= 125 x 65 մմ կապույտ Տանզանիայի զինանշան; Նախագահ Յուլիուս Նյերերեն Սուրճի ծառ, նահանգային տան շենքը Դար էս Սալաամի դրոշով Յուլիուս Նյերերեն 1000 էլեկտրոտիպով
2,000/= 130 x 66 մմ նարնջագույն Տանզանիայի զինանշան, առյուծ Արմավենիներ; հին Օմանի Արաբական ամրոց Զանզիբար Քարե քաղաքում; փորագրված բլոկ Յուլիուս Նյերերեն 2000 էլեկտրոտիպով
5,000/= 135 x 67 մմ մանուշակագույն Տանզանիայի զինանշան, բույս, ռնգեղջյուր Գեյթայի ոսկու հանքերի ցիանիդային տարրալվացման գործարան Յուլիուս Նյերերեն 5000 էլեկտրոտիպով
10,000/= 140 x 68 մմ կարմիր Տանզանիայի զինանշան, փիղ Ծաղիկներ, Տանզանիայի կենտրոնական բանկի շտաբի կառույցը Դար էս Սալաամում Յուլիուս Նյերերեն 10000 էլեկտրոտիպով

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նշումներ

  1. Linzmayer, Owen (2012). «Tanzania». The Banknote Book. San Francisco, CA: www.BanknoteNews.com.
  2. Linzmayer, Owen (2012). «Tanzania». The Banknote Book. San Francisco, CA: www.BanknoteNews.com.
  3. «Bank of Tanzania: Banking Operations - Currency Museum: Coins». bot-tz.org. Վերցված է 2015-09-03-ին.
  4. «Bank of Tanzania: Banking Operations - Currency Museum: Coins». bot-tz.org. Վերցված է 2015-09-03-ին.
  5. «Image: IMG-20140907-WA0006.jpg, (960 × 1280 px)». bot.go.tz. Վերցված է 2015-09-03-ին.
  6. «Image: IMG-20140907-WA0006.jpg, (960 × 1280 px)». bot.go.tz. Վերցված է 2015-09-03-ին.
  7. Tanzania new note family confirmed BanknoteNews.com. Retrieved 2011-10-22.
  8. [1] The Citizen. Retrieved 2011-10-22.
  9. Tanzania new note family confirmed BanknoteNews.com. Retrieved 2011-10-22.
  10. [2] The Citizen. Retrieved 2011-10-22.
  11. «Bank of Tanzania Historical Notes». bot. Bank of Tanzania. Վերցված է 2015-07-05-ին.
  12. «Tanzania new note family confirmed | Africa | Banknote News». banknotenews.com. Վերցված է 2015-09-03-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]