Մասնակից:Քարամյան Դիանա/Ավազարկղ3

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ցանություն, հույս է կամ ինչ-որ բանի ցանկություն: Սկզբում ցանկությունները կարող են օգտագործվել որպես սյուժետային սարք: Ֆոլկլորում «ցանկություն ստեղծելու» կամ «իրականանալու» կամ «տրամադրված» լինելու ցանկությունը այն թեմաներն են, որոնք երբեմն օգտագործվում են:

Գեղարվեստական գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գեղարվեստական գրականության մեջ ցանկությունը գերբնական պահանջ է, որը ներկայացվում է ստացողի անսահմանափակ հարցումը: Երբ սա հեքիաթի կենտրոն է, ցանկությունը սովորաբար բարոյականության օրինակ է, «զգույշ եղեք նրանում, այն ինչ ցանկանում եք»: Այն կարող է նաև լինել հեքիաթի մի փոքր մասը, և այս դեպքում այն հաճախ օգտագործվում է որպես սյուժետային սարք: Դուք կարող եք ցանկանալ շատ բան, օրինակ` ցանկություների հոր, խատուտիկ՝ երբ սերմերը փչում են կամ այրում են կրակի վրա, աստղեր և շատ ավելին: Երբ ինչ-որ մեկը ցանկություն է պահում ցանկությունների ջրհորի մոտ, նա փող է նետում այն հույսով, որ իր ցանկությունը կատարվելու է, փողը սովորաբար գնում է բարեգործություն:

Կեղծ ցանկությունների կաղապարը կարող է լինել «Հազար ու մի գիշեր» գիրքը, մասնավորապես, Ալադդինի պատմությունը, թեև Ալադդինի պատմությունում այդ ցանկություններն ընդամենը հեքիաթի մի մասն էին: Բացի այդ, Ալադդինի պահանջները չարամիտ էին, հիմնականում տատանումներն էին հարստության առումով (ինչը հաճախ դիտվում է որպես ամենատարածված խնդրանքը):

Դասական կերպով ցանկության մատակարարը հաճախ ոգին, ջին կամ նմանատիպ մեկն է, կապված կամ պայմանավորված ավանդական օբյեկտով (օրինակ՝ Ալադդինի նավթային լամպը) կամ Սողոմոնի կնիքով փակված կոնտեյներով: Օբյեկտի ազատումը դրա սահմանափակումից, սովորաբար պարզ գործողությամբ, թույլ է տալիս օբյեկտի սեփականատիրոջը ցանկություն պահել:

Աննախադեպ հզոր անձնավորության պատրաստակամորեն ենթարկվելը ցանկացողին կարող է բացատրվել մի քանի ձևով: Այն կարող է երախտապարտ լինել ազատությունից ազատելու համար, և ցանկությանը իրականացում երախտապարտ նվեր է: Ոգին կարող է կապված լինել իր բանտարկության կամ այլ առարկայի հնազանդության հետ, որը տիրապետողն ունի: Իր բնույթով առարկան առանց նախաձեռնողի չի կարող իրականացնել իր լիազորությունները:

Այլ ծառայությունների ամենատարածված մատուցողները շատ թե քիչ աննշան օբյեկտներ են: Լավագույն օրիանկ է հանդիսանում Վիլյամ Վայմարկ Ջեկոբսի «Կապիկի թաթ»-ը: Պիրս Էնթոնն այս գաղափարը օգտագործում է «Ռուգնայի ամրոց»-ի մեջ: Կախարդական օղակը հավակնում է ընդունել ցանկություններ, սակայն պահանջում է վարկ, երբ ցանկություն իրականանում է, ըստ երևույթին, հերոսների անհերքելի ջանքերից: Բայց ռինգում կատարված բոլոր ցանկությունները ուշ թե շուտ իրականանում են[1]:

Որոշ ցանկություններ, ըստ էության, չեն ստացվում: Սպիտակաձյունիկի մոր ցանկությունը գեղեցիկ երեխայի լինելու համար կարող էր պատահականություն լինել, սակայն հայրական ցանկությունը «Յոթ ագռավներ»-ում փոխակերպում է իր յոթ որդիներին ագռավների, ինչպես նաև մոր ցանկությունը «Ագռավ»-ի մեջ փոխակերպում է իր աղջկան[2]: Սա սովորական երևույթ է, որ պատմությունը, որը ներառում է մի անձի, տղամարդ կամ կին, ով ցանկանում է երեխա, նույնիսկ այն մեկը, ով ոզնի է կամ մրտենու ճյուղ կամ ոչ ավելի, քան ընկուզենու ընկույզ[3]:

Հարցումների քանակը բազմազան է: Ալադինն անսահմանափակ թիվ է ունեցել իր սկզբնական պատմության մեջ, սակայն 1992 թվականին մուլֆիլմում սահմանափակվել էր երեք ցանկությամբ: Ինչպես նաև Շառլ Պերոյի «Զվարճալի ցանկությունները» պատմությունում, երեքը ամենատարածվածն էր, սակայն մյուսները կարող են տրամադրվել պատմության սահմանափակումներին համապատասխանելու համար[4]: Մի քանի հեղինակներ տարբերակներ ունեն ցանկությունների ավելի մեծ թեմայի շուրջ, թեև որոշները դա ժխտում են՝ համարելով խաբեություն:

Շատ դեպքերում, ցանկության ձևակերպումը շատ կարևոր է: Օրինակ, որ կերպարները հաճախ ասում են «Ցավում եմ, որ հարուստ չէի»: Այս ձևակերպումը կարող է ընդունվել բառացի, ցանկությունը տրամադրվում է այն ժամանակ, երբ ցանկացել ես (անցյալ) լինել հարուստ, բայց հիմա այլևս գոյություն չունի: Ասելով, «Ես ուզում եմ լինել հարուստ», այսինքն նշանակում է ցանկությունը վերաբերվում է ներկային և ապագային, և նրանք կդառնան հարուստ:

«Ցանկություն» բառի անխոհեմ օգտագործումը, որը, որպես կանոն, տհաճ հետևանքներ է ունենում:

Գործնականում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ մշակույթներում կան սովորույթներ, որոնցով մարդիկ «ցանկություն պահում », օրինակ երբ ծննդյան տորթի վրա մոմ են վառում, գիշերը ընկնող աստղ են տեսնում կամ ցանկությունների ջրհոր մետաղադրամ են նետում: Շատերը հավատում են, որ նման ցանկությունները կարող են իրականանալ միայն այն դեպքում, եթե դրանք թաքցնվեն այլ մարդկանցից: Մյուսները հավատում են, որ ցանկությունները կատարվում են միայն այն դեպքում, երբ կիսվում են մեկ ուրիշին հետ:

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. John Grant and John Clute, The Encyclopedia of Fantasy, "Rings", p. 813 0-312-19869-8
  2. Maria Tatar, The Annotated Brothers Grimm, p. 243 W. W. Norton & company, London, New York, 2004 0-393-05848-4
  3. Maria Tatar, The Annotated Brothers Grimm, p. 136 W. W. Norton & company, London, New York, 2004 0-393-05848-4
  4. Maria Tatar, The Annotated Brothers Grimm, p. 166 W. W. Norton & company, London, New York, 2004 0-393-05848-4