Մասնակից:Ճաղարյան Ժորա/Ավազարկղ
Հարիեթ (անգլ.՝ Harriet, ), կրիա, որը ճանաչվել է իբրև աշխահի ամենածեր կրիաներից մեկը։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հարիեթ մականունով գալապագոսյան կրիան ծնվել է մոտավորապես 1830 թվականին Գալապագոսյան կղզիներից մեկում և մահացել է 2006 թվականի հունիսի 23-ին Ավստրալիայի կենդանաբանական այգում։
Ենթադրվում է, որ 1835 թվականին նրան և ևս երկու այդպիսի կրիայի Մեծ Բրիտանիա է տեղափոխել հայտնի բնախույզ և գիտնական Չարլզ Դարվինը[1]։ Քանի որ այդ ժամանակ կենդանու չափերը չէին գերազանցում ամանի մեծությունը, ենթադրել են, որ նա հինգ-վեց տարեկան է։ Կենդանին արական սեռի էր և կոչվել է Հարրի։
1841 թվականին բոլոր երեք կենդանիներին տեղափոխել են Ավստրալիայի Բրիսբենի բուսաբանական այգի։
1952 թվականին Բրիսբենի բուսաբանական այգին փակվել է, և կրիային բաց են թողել ավստրալական ափի արգելոց։ Այստեղ 1960 թվականին նրան ուսումնասիրել է կենդանաբանական այգու տնօրենը՝ Հավայան կղզիներից, և հաստատել, որ կենդանին իգական սեռի էր։ Որոշ ժամանակ անց կրիային տեղափոխել են Ավստրալիայի կենդանաբանական այգի[2]։
Քանի որ կենդանու փաստաթղթերը կորել էին դեռևս 1920-ական թվականներին, կրիայի տարիքը վավերագրական ձևով անհնար էր ապացուցել։ Ընդ որում, 1992 թվականին անցկացվել է գենետիկական անալիզ, որն ապացուցել է, որ Հարիեթը ծնունդով Գալապագոսյան կղզիներից է[2] և առնվազն 162 տարեկան։
2004 թվականին հանդիսավոր կերպով նշել են նրա 175-ամյակը։ Այդ ժամանակ կրիան 150 կգ էր, և նրա չափը նման էր փոքր ճաշասեղանի[3]։
Հարիեթը մահացել է 2006 թվականի հունիսի 23-ին սրտային անբավարարությունից[3]։