Մասնակից:Արզումանյան Գայանե/Ավազարկղ2
| Քրիստիան I Christian I | ||
| ||
| ||
|---|---|---|
| 1449 թվական հոկտեմբեր Կոպենհագեն - 1481 թվական մայիսի 21 Կոպենհագեն | ||
| Նախորդող | Յոհան(Դանիայի թագավոր) | |
| Հաջորդող | Քրիստոֆեր III Բավարսի | |
| Ազգություն | Դանիացի | |
| Դավանանք | կաթոլիկ | |
| Ծննդյան օր | 1426 թվական | |
| Ծննդավայր | Օլդենբուրգ | |
| Վախճանի օր | 1421 թվական մայիսի 21 | |
| Վախճանի վայր | Կոպենկագեն | |
| Հայր | Դիտրիխ Երջանիկ | |
| Մայր | Հելվիգ Շաուենբուրսկայա | |
| Զավակներ | Յոհան,Ֆեդերիկ I,Մարգարիտա | |
Քրիստիան I (դան․՝ Christian 1, 1426 թվական փետրվար Օլդենբուրգ - 1481 թվական մայիսի 21 Կոպենհագեն)`1448 թվականի սեպտեմբերի 28-ից Դանիայի թագավոր, 1449 թվականի նոյեմբերի 20-ից Ներվեգիայի թագավոր և 1457 թվականի հուլիսի 2-ից Շվեդիայի թագավոր (Կալմարյան միություն), Օլդենբուրգների դինաստիայի հիմնադիրը:
Քրիստիանի հայրը՝ Դիտրիխ Երջանիկը ընդլայնեց տոհմական կալվածքները: 1448 թվականի սկզբին մահացավ Դանիայի, Նորվեգիայի և Շվեդիայի թագավոր Քրիստաֆոր 3-րդ Բավարսկին:
Ութամսյա միջթագավորությունից հետո շվեդները թագավոր ընտրեցին Կառլ 8-րդ Կնութսոնին, իսկ դանիացիները, կառավարվելով Ռոսկիլլե եպիսկոպոսի կողմից, ընտրությունը կանգնեցրեցին Քրիստիանի վրա, ով նշանվեց իր նախորդի 18 տարեկան այրու հետ: Մեկ տարի անց տեղի ունեցավ նրանց հարսանիքը, իսկ երկու օր անց թագադրվեց Դանիայի թագավոր:
Կառլ Կնուտսոնը Նորվեգիայի արքեպիսկոպոս Ասլակա Բոլտայի օգնությամբ թագադրվեց Նորվեգիայի թագավոր: 1450 թվականին նա գահընկեց արվեց և Թրոնհեյմում Քրիստիանին թագադրեցին Նորվեգիայի թագավոր: Դանիական ազնվականների և Հյուսիսային Գերմանիայի ազդեցիկ իշխանների օգնությամբ Քրիստիանը վերականգնեց իր իշխանությունը Շվեդիայում (1456-1457- ական թվականներ): Երեք տարի անց Քրիստիանին հաջողվեց միավորել Շլեզվիգի և Գոլշտեյնի դքսությունները:
Շվեդիայի նոր ապստամբությունը խախտեց միությունը, Բունկերբենգի պայքարը 1471 թվականը ընդմիշտ փակեց միության վերականգնումը խաղաղ ճանապարհով:
Դրան միացան Քրիստիանի կռիվները եղբայների հետ և մեծ ֆինանսական դժվարությունները:Իր թագավորության վերջին տարիներին Քրիստիանը նոր արշավ ձեռնարկեց դեպի Շվեդիա, բայց մահը խանգարեց նրա ծրագրերի իրագործմանը: Նա օրոք հիմնադրվեց Կոպենհագենի համալսարանը:
Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1449 թվականի հոկտեմբերի 28-ին Կոպենհագենում Քրիստիան առաջինը ամուսնացել է Դանիայի, Նորվեգիայի և Շվեդիայի նախկին թագավոր Քրիստոֆեր 3-րդի այրու հետ: Նրանք ունեցան հինգ երեխաներ՝
- Օլաֆ (1450-1451-ական թվականներ)
- Կնուդ (1451-1455-ական թվականներ)
- Յոհան (1456-1486-ական թվականներ), Դանիայում և Նորվեգիայում թագավորել է 1481-1513 թվականները,իսկ Շվեդիայում 1497-1501 թվականները:
- Մարգարիտա (1456-1486-ական թվականներ), 1469 թվականին եղել է Շոտլանդիայի թագավոր Հակոբ երրորդի կինը:
- Ֆրեդրիկ (1471-1533-ական թվականներ), 1523-1533 թվականներին եղել է Դանիայի և Նորվեգիայի թագավոր:
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Христиан I, датский король // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.