Մասնակից:Ամալյա Մարկոսյան/Ավազարկղ2
| Աղվեսը | |
|---|---|
| Ժանր | քնարական |
| Ձև | բանաստեղծություն |
| Հեղինակ | Հովհաննես Թումանյան |
| Երկիր | Հայաստան |
| Բնագիր լեզու | Հայերեն |
| Գրվել է | 1906թ. |
Աղվեսը (Թումանյան)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Աղվեսը», Հովհաննես Թումանյանի մանկական բանաստեղծություններից է, որը գրվել է 1906թ.:
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մի քաղցած աղվես է լինում, ով փնտրում էր մի խորոզ, որ ուտի: Այդ աղվեսը դեղին մորթի ուներ և ծաղկանման պոչ: Նա մոտեցել էր գյուղին ու պտտվում էր գյուղի շուրջ: Աղվեսն ասում է պառավ տատին, որ չի վախենում նրա ձեռքի փայտից: Իրեն հարկավոր էր մի թմբլիկ ճուտիկ, որովհետև քաղցած էր: Աղվեսը գնացել, նստել էր խոտին ու աչքը գցել տատի խորոզին: Դրանից հետո լսվեց տատի ձայնը, ով ասում էր, որ այդ անտեր աղվեսն իր գլխին մի մեծ փորձանք է բերել: Նա տարել ու կերել էր տատի խորոզը, որը միշտ քայլում էր գոռոզ:
Կերպարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Աղվես
- Տատիկ
Գաղափարական վերլուծություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իրադրության կտրուկ փոփոխությունը աշխույժ ու կենդանի պատկեր է ստեղծում: Շա՜տ գրվիչ է միջնադարյան առակների «հերոս» աղվեսի փոքրիկ խորամանկությունները, ով ամեն դժվար իրավիճակից կարողանում է ճարպկորեն դուրս գալ իր հնարամտության շնորհիվ: Աղվեսը հասնում է իր նպատակին, որից հետո լսվում է տատի գոռոցներն ու բացականչությունները: Նույնիսկ գյուղի շները չեն կարողանում հասնել այդ արագավազ, ծաղկավոր պոչով աղվեսին[1]:
Թումանյանը մանկագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թումանյանի քնարերգության մեջ մի շատ կարևոր բաժին է կազմում նրա մանկական բանաստեղծությունները: Նա իր ժամանակին մեծ դեր կատարեց մայրենի լեզվի ուսուցման խնդրում իր «Լուսաբեր» դասագրքերով, հիմնականում որոնց համար էլ գրված են իր մանկական բանաստեղծությունների մեծ մասը: Թումանյանը՝ որպես մանկական գրող, շարունակում է Աբովյանի, Պատկանյանի, Աղայանի սկսած գործը: Բայց Թումանյանի կատարած աշխատանքը տարբերվում է Պատկանյանի ու Աղայանի կատարածից նրանով, որ վերջիններս մանկական բանաստեղծություններ են գրել նախադպրոցական տարիքի երեխաների համար, իսկ Թումանյանը գրեց ցածր դասարաններում սովորող երեխաների համար: Նա գրականության մեջ նոր էջ է բացում երեխաների համար գրած իր բանաստեղծություններով, լեգենդներով ու հեքիաթներով: Թումանյանը կարողանում է մանուկների աչքերով նայել կյանքին: Նրա մանկական բանաստեղծություններում չեն հանդիպում այնպիսի շեղումներ, ինչպիսիք հանդիպում են Պատկանյանի ու Աղայանի մոտ: Վերջինս մի անգամ երեխաներին կոչ է արել մասնակցել կաթողիկոսական ընտրություններին: Թումանյանն իր մանկական բանաստեղծությունները գրելիս հաճախ է դիմել միջնադարյան կամ նոր ժամանակների ժողովրդական բանահյուսությանը: Այդ բանաահյուսական նյութերի մեջ նա ընտրում է այնպիսիները, որոնք երգիծական բնույթ ունեն և կհետաքրքրեն երեխաներին: Թումանյանի մանկական բանաստեղծությունները դասական գործեր են: Բովանդակությունը միշտ մատչելի է, կան հուզականություն, գեղեցիկ ձև, տպավորիչ պատկերներ ու երաժշտական տողեր[2]: