Ճարտարուկ

Ճարտարուկ
Ճարտարուկ կաթնա-սպիտակավուն
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Բույսեր Բաժին Ծածկասերմեր Դաս Երկշաքիլավորներ Կարգ Խաչածաղկավորներ Ընտանիք Կաղամբագգիներ Ցեղ Ճարտարուկ
Լատիներեն անվանում
Draba Webb et Berth.
Տեսակներ
Տես տեքստը
Դասակարգումը Վիքիցեղերում Պատկերներ Վիքիպահեստում

Ճարտարուկ (լատին․՝ Draba), կաղամբազգիների (խաչածաղկավորներ) ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 400 (այլ տվյալներով՝ 300) տեսակ։

Կենսաբանական նկարագիր

Draba alpina

Ցողունը խավոտ է, պարզ կամ ճյուղավորվող, բարձրություն՝ 4-50 սմ։ Տերևներն ամբողջական են, արմատամերձները՝ վարդակում, ցողունայինները նստադիր են կամ բացակայում։

Հայաստանում

Հայաստանում՝ 9 տեսակ՝

• ճարտարուկ Արարատի (լատին․՝ D. araratica),
• ճարտարուկ պատիճավոր (լատին․՝ D. sillquosa),
• ճարտարուկ անտառային (լատին․՝ D. nemorosa) և այլն։

Տարածում

Տարածված է Արագածոտնի, Շիրակի, Լոռու, Տավուշի, Կոտայքի, Գեղարքունիքի, Սյունիքի և այլ մարգերի միջին լեռնային, ենթալպյան, ալպյան գոտիներում։ Աճում է ժայռերին, խճոտ և քարքարոտ վայրերում, թփուտներում, վարելահողերում և այլն։

Տեսակներ

Դասը ընդգրկում է ավելի քան 400 տեսակ, նրանցից մի քանիսը.

• Draba albertina
• Draba aretioides
• Draba asterophora
• Draba aureola
• Draba bhutanica H.Hara
• Draba breweri
• Draba cacuminum
• Draba californica
• Draba carnosula
• Draba corrugata
• Draba cruciata
• Draba cuneifolia
• Draba densifolia
• Draba ecuadoriana
• Draba extensa
• Draba hookeri
• Draba howellii
• Draba incrassata
• Draba lactea Adams
• Draba monoensis
• Draba muralis
• Draba nemorosa L.
• Draba obovata
• Draba pterosperma
• Draba sharsmithii
• Draba sibirica (Pall.) Thell.
• Draba sierrae
• Draba splendens
• Draba spruceana
• Draba steyermarkii
• Draba stylosa
• Draba subumbellata
• Draba verna L.
• Draba violacea

Պատկերասրահ

• 
  Draba aizoides
• 
  Draba cuspidata
• 
  Draba jaegeri
• 
  Draba nemorosa
• 
  Draba nivalis
• 
  Draba siliquosa

Գրականություն

• Ingrid Jordon-Thaden, Irina Hase, Ihsan Al-Shehbaz & Marcus A. Koch (2010). «Molecular phylogeny and systematics of the genus Draba (Brassicaceae) and identification of its most closely related genera». Molecular Phylogenetics and Evolution. 55 (2): 524–540. doi:10.1016/j.ympev.2010.02.012. PMID 20170737.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

• Ihsan A. Al-Shehbaz, Michael D. Windham & Reidar Elven։ Draba, S. 269-346 - textgleich online wie gedrucktes Werk, In։ Flora of North America Editorial Committee (Hrsg.)։ Flora of North America North of Mexico, Volume 7 - Magnoliophyta: Salicaceae to Brassicaceae, Oxford University Press, New York und Oxford 2010, ISBN 978-0-19-531822-7 (Abschnitt Beschreibung, Verbreitung und Systematik)
• S. G. Aiken, M. J. Dallwitz, L. L. Consaul, C. L. McJannet, L. J. Gillespie, R. L. Boles, G. W. Argus, J. M. Gillett, P. J. Scott, R. Elven, M. C. LeBlanc, A. K. Brysting, H. Solstad։ Flora of the Canadian Arctic Archipelago: Draba L. Online bei DELTA. Արխիվացված 2007-02-18 Wayback Machine (Abschnitt Beschreibung)
• Jaakko Jalas, Juha Suominen։ Atlas Florae Europaeae. Band 11. Helsinki 1996. Seite 80-111. ISBN 951-9108-11-4

Արտաքին հղումներ

• Jepson Manual Treatment
• Die in Österreich vorkommenden Arten mit Links zu Steckbriefen.
• Sue Leduc։ Die Gattung bei der Ottawa Valley Rock Garden & Horticultural Society. Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine (engl.)

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ճարտարուկ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ճարտարուկ» հոդվածին։