Հրանտ Բենդերյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հրանտ Բենդերյան
Ծնվել է1876
ԾննդավայրԿոստանդնուպոլիս
Մահացել էանհայտ, 1927-ից հետո
ՔաղաքացիությունՖրանսիա
Ազգությունհայ
Մասնագիտությունքանդակագործ
ԱշխատավայրՖրանսիա

Հրանտ Բենդերյան, (1876, Կոստանդնուպոլիս) ֆրանսահայ արվեստագետ, քանդակագործ, ստեղծել է դիմաքանդակներ, փոքր չափի դեկորային քանդակներ և մեդալիոններ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հրանտ Բենդերյանը ծնվել է 1876 թվականին Կ․Պոլսում՝ մեդալիոններ քանդակող վարպետ Բենդերի ընտանիքում։ Պոլսում հանրահայտ վարպետի մասնագիտությունը մեծ դեր է խաղացել որդու շնորհը զարգացնելու հարցում։ Վարպետն իր որդու հետաքրքրությունը դեպի արվեստը նկատել է դեռ դպրոցական տարիներից։ Հատկապես, որ Պոլսում հայկական դպրոցներում նկարչություն դասավանդել են պրոֆեսիոնալ նակրիչները։ Հրանտը պատանեկան տարիներին սովորել է նաև Պոլսի գեղարվեստի վարժարանում, որտեղ գեղարվեստական առաջին մկրտությունն են ստացել Պոլսի բոլոր նկարիչները։ 1890-ական թվականներին Բենդերյանը եկել է Փարիզ։ Ուսանել է Ֆրանսիական ինստիտուտում։ Ուսման տարիների մասին տեղեկություններ չկան։ Տեղեկություն չկա նաև մահվան թվականի մասին, հավանական է, որ մահացել է 1927 թվականից հետո[1] Միայն հայտնի է, որ նա մասնակցել է մի քանի ցուցահանդեսների՝ ներկայացնելով դիմանկարներ, ուրախացող երեխաների ֆիգուրներ․ մետաղին փորագրված մարդկային դեմքերի հարթաքանդակներ[2]։

Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաստատվելով Փարիզում՝ Հրանտ Բենդերյանը զբաղվել է փոքր չափի քանդակով, փորագրություններով։ Ըստ մամուլի հրապարակումների՝ նա կիրառել է ֆրանսիական ռեալիստական արվեստի սկզբունքները, նաև եվրապական կլասիցիզմը, ստեղծել երեխաների ֆիգուրներ, որոնք կիրառվել են դեկորային նպատակներով։

Աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրանսիական 19-րդ դարի ռեալիստական արվեստի ոճով է քանդակված անհայտ մարդու դիմաքանդակը՝ «Պարոն Մ․» վերնագրով։ Դիմաքանդակը տպավորիչ է իր կենդանի արտահայտմամբ, մշակվել է կամերային քանդակի սկզբունքով, ձևերով ծավալազանգվածային է՝ հուշարձանային քանդակի ընդհանրացումներով։ Դիմագծերի մշակումը արվել է անհատականության պահպանման ճշգրտությամբ, ոճը դժվար է նույնացնել իր ժամանակի որևէ քանդակագործի ոճին։ Այլ բնույթի են Հրանտ Բենդերյանի ինքնաստեղծ գործերը։ «Ուրախացող երեխաներ» խմբաքանդակը կատարված է Իտալական Վերածննդի արվեստի նմանողությամբ։ Հայ քանդակագործի աշխատանքում կա անկեղծություն, մասամբ միայն երեխաների մարմինների մշակման հղկվածությունն է հնաբույր։ Բենդերյանի դիմաքանդակներում ու դեկորային գործերում կա ոճական մեծ տարբերություն։ Ստեղծագործությունների ցանկում նշվել է նաև Խրիմյան Հայրիկի ցածրաքանդակը։ Հիշատակված են նաև «Սրբազան պար», «Արթնացում» գործերը, որոնց բնագրերը անհայտ են։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Ա․Աղասյան, Հայ քանդակագործները Օսմանյան կայսրության մեջ,ՀՀ ԳԱԱ արվեստի ինստիտուտ, Հայաստան։
  2. Եղ․ Մարտիկյան, Հայկական կերպարվեստի պատմություն, Գիրք դ, Երևան, 1987, էջ 208։