Հետաքննությունը վարում են գիտակները։ Շանտաժ
 | |
|---|---|
| Երկիր |  ԽՍՀՄ |
| Ժանր | դետեկտիվ ֆիլմ |
| Թվական | 1972 |
| Լեզու | ռուսերեն |
| Սցենարի հեղինակ | Olga Lavrova? և Ալեքսանդր չ Լավրով |
| Դերակատարներ | Georgy Martyniuk?, Լեոնիդ Կանևսկի, Էլզա Լեժդեյ և Emiliya Milton? |
| Երաժշտություն | Մարկ Մինկով |
| Նախորդ | Q4423262? |
| Հաջորդ | Q4423268? |
«Հետաքննությունը վարում են գիտակները։ Շանտաժ», 1972 թվականի դետեկտիվ հեռուստաֆիլմ, 6-րդը «հետաքննությունը վարում են գիտակները» ֆիլմաշարում։
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պատմության սկիզբը վերաբերում է շարքի չորրորդ ֆիլմին («Զղջացողը...»): Անցել է մեկ տարի, Զնամենսկին այցելում է գաղութ, որտեղ պատիժը կրում է գողության համար դատապարտված ռեստորանի տնօրեն Կուդրյաշովը։ Զնամենսկուն հետաքրքրում է, թե ումից է Կուդրյաշովը զարդեր գնել կապիտալ կառուցելու համար։ Կուդրյաշովը, ով ստացել է 12 տարվա ազատազրկում գաղութում, իմաստ չի տեսնում թաքցնել մատակարարին, որի անունը հետաքննության ընթացքում թաքցրել է։ Արդյունքում թանկարժեք իրերը շահարկելու համար ձերբակալվել է գնումների կետի աշխատակից Բորիս Միրկինը։ Հարցաքննությունների ընթացքում Զնամենսկին համոզվում է, որ Միրկինը ոչ թե միայնակ սպեկուլյանտ է, այլ կապված է այլ ընդհատակյա գործարարների հետ։ Բացի այդ, փորձաքննության օգնությամբ պարզվել է, որ Միրկինի ձեռքերով անցել են ոչ միայն ոսկերչական իրեր, այլև ոսկե ավազ։
Միևնույն ժամանակ, գողացված «շլիխի» բեռով Մագադանից Մոսկվա է ժամանում ոսկի վաճառողների ընդհատակյա ցանցի առաքիչը։ Վաճառքի շղթան ընդհատվեց, Մաքրավորը հայտնեց ոչ այդքան լավ լուր, հաջորդ օղակը եղել է Միրկինը, իր գծերի մասին մաքրավորը չգիտի իսկ մաքրավորը չունի գումար։ Առաքիչը հասկանում է, որ փորձաքննությունն անխուսափելիորեն ցույց կտա Միրկինի ներգրավվածությունը ոսկե ավազով գործողություններին, ինչը զարգացած է ամբողջ ցանցի ձախողմամբ: Այնուհետև նա պարզում է, որ փորձաքննությունը կատարելու է Զինաիդա Կիբրիտը, հայտարարվում է նրա տուն և պահանջում է կեղծել փորձագիտական եզրակացությունը՝ սպառնալով հակառակ դեպքում հաշվեհարդար տեսնել իր դեռահաս եղբորորդու հետ: Զինաիդան, պահպանելով ինքնատիրապետումը, ձևացնում է, թե համաձայն է։ Եղբորորդու փոխարեն նա շանտաժիստին որպես գրավ է տալիս գաղտնի ծառայողական փաստաթղթերը, որոնք նա իբր վերցրել է տուն (իրականում՝ կուրսանտների համար նախատեսված ուսումնական նյութեր), և անմիջապես դեպքի մասին հայտնում է Զնամենսկուն և Թոմինին։
առաքիչի հիմնական խնդիրն է հնարավորինս արագ գտնել ոսկու գնորդ, քանի որ նրա համար առանց փողի հանք վերադառնալը նշանակում է անհապաղ հաշվեհարդար: Նա դիմում է Միրկինի տարեց հարևանին կոմունալ բնակարանում՝ Անտոնինա Վալերյանովնա Պրախովային, ներկայանում է որպես քրեական հետախուզության աշխատակից և հարցնում Միրկինի ծանոթների շրջապատի մասին։ Պրախովան ամենևին էլ հիմար և շատախոս պառավ չէ, ինչպես թվում է սկզբում։ Նա հեշտությամբ բացահայտում է խաբեբային: Առաքիչը զարմանքով իմանում է, որ եկել է ճիշտ հասցեով՝ Միրկինն աշխատել է Պրախովայում։ Գործարքը կատարվում է, Մաքրավորը փորձում է պահանջել իր միջնորդավճարները, բայց նա արդեն ավելորդ է դարձել։ առաքիչը սպանում է նրան և հետդարձի ճանապարհ ընկնում։
Զնամենսկուն հաջողվում է համոզել Միրկինին ցուցմունք տալ ոսկու և զարդերի վաճառքի իր ալիքի մասին, Իսկ Տոմինը Տոկարևի հետ օպերատիվ կերպով տեղեկություններ են ստանում առաքիչի հետ նրա հանդիպման մասին։ Պրախովայի մոտ խուզարկությունը անհերքելի ապացույցներ է տալիս։ Շանտաժիստ առաքիչի նշանները հայտնում են Մոսկվայից արևելք թռչող ինքնաթիռների անձնակազմերին, հանցագործին նույնացնում են Խաբարովսկի չվերթի ուղևորների շրջանում, իսկ գետնին նրա համար հանդիպում են պատրաստում։
Դերեր և կատարողներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Գեորգի Մարտինյուկ–Զնամենսկի
- Լեոնիդ Կանևսկի–Տոմին
- Էլզա Լեժդեյ–Կիբրիտ
- Ալեքսանդր Կայդանովսկի–Բորիս Միրկին
- Էմիլիա Միլթոն–Անտոնինա Վալերյանովնա Պրախովա
- Արմեն Ջիգարխանյանը–շանտաժիստ
- Վալենտին Աբրամով–Մաքրավոր
- Անատոլի Գրաչով–Տոկարև
- Վալենտինա Բերեզուցկայա–Նաստյա
- Լեոնիդ Բրոնևոյ–Կուդրյաշով
- Սեմյոն Սոկոլովսկի–գնդապետ Սկոպին
- Սվետլանա Բրագարնիկ–մաքրավորի հարևանուհի
Սերյոժայի եղբորորդու դերում նկարահանվել է է.Լեդդեյի որդին՝ Ալեքսեյ Նաումովը։
Կարծիքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կինոգետ Վիկտոր Դեմինը նշել է« Ա. Ջիգարխանյանի և է. Միլթոնի գերազանց դերերը»[1]։
Կինոքննադատ Նեա Սուրկայան գրել է:
«Մեխանիզմը կարող է միանգամից երկու գործ ստորադասել իր աշխատանքին, և սխեման շարունակվում է («մեղքի գլուխ» և «շանտաժ»)։ Ամեն ինչ սկսվեց էկլերների և բուլկիների թխման մեջ բաղադրատոմսի աննշան խախտմամբ, «Անգարա» ռեստորանի հրուշակեղենի խանութի ղեկավար Մասլովան, որը լավ, ընդհանուր առմամբ, կին է, կասկածվում է հափշտակությունների մեջ: Հետաքննության թելը ձգվում է դեպի փոխտնօրեն Կուդրյաշովը, այնուհետև, նետվելով «շանտաժ» շարքի մեջ, վազում է դեպի սպեկուլյանտ Միրկինն ու սարսափելի պառավ Պրախովան՝ Բրաունինգը ձեռքին և ոսկե ավազը թաքստոցում, դեպի վտանգավոր քրեական խմբավորում, որն արդեն գործում է երկրի մասշտաբով՝ մայրաքաղաքից մինչև Մագադանի մոտակայքում գտնվող ոսկու հանքեր»:
Ալեքսեյ Սամոխվալովը ֆիլմը դասել է դասական հեռուստադետեկտիվի շարքերին:
«1960-1970 թվականների ստեղծագործություններ է պատկանում նաև սցենարիստ Ալեքսանդր Լավրովին՝ Հետաքննությունը վարում են գիտակները «շարքի համահեղինակներից մեկի աշխատանքը, որոնցից երկու ֆիլմերը՝ շանտաժը և փախուստը», կարելի է վստահորեն վերագրել Հայրենական հեռուստատեսային դետեկտիվի դասականներին, ինչպես նաև Արկադի Վայների սցենարների հիման վրա նկարահանված ֆիլմերը, որոնց թվում են «հանդիպման վայրը փոխել չի կարելի» և «այցելություն Մինոտավրին»», -ասել է նա[2]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Дёмин, 1976
- ↑ Самохвалов А. Премии «Телегранд» 10 лет // Broadcasting. Телевидение и радиовещание, 2009. — № 3. — С. 51—52.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Дёмин В. Лица и маски // Актёр на телевидении. Сборник статей / Сост. В. Сологуб. — М.: Искусство, 1976. — 183 с.
- Нея Зоркая Уникальное и тиражируемое. — М.: Искусство, 1981. — С. 83—84. — 167 с.