Jump to content

Հանգիստ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Հանգիստ, հանգստի վիճակ կամ աշխատունակությունը վերականգնող գործունեություն։ Ֆիզիոլոգիական իմաստով՝ հատուկ գործունեության վիճակ, երբ օրգանիզմի բջիջներն աշխատանքից ազատ մնալով, վերականգնում են իրենց բնականոն կազմությունը։ Աշխատանքի և հանգստի շրջանների կանոնավոր հաջորդումը նպաստում է մարդու վարքագծի և աշխատանքային գործունեության հիմքում ընկած պայմանական-ռեֆլեկտոր կապերի ամրապնդմանը։

Հատուկ նշանակություն է տրվում ակտիվ հանգստին, աշխատանքի պրոցեսում մեկ մկանախմբի կամ նյարդային կենտրոնի գործունեության փոխադրումն այլ խմբին, արագացնում է հոգնած մկանախմբի կամ նյարդային կենտրոնի աշխատունակության վերականգնումը։ Մտավոր աշխատանքի մի տեսակի փոխարինումը մի այլ տեսակով կամ մտավոր աշխատանքից հետո ֆիզիկական թեթև աշխատանքով զբաղվելը վերացնում են հոգնածության զգացումը և հանդիսանում հանգստի յուրահատուկ ձև։ Հանգստի և աշխատանքի նպատակահարմար ռեժիմների վերամշակումը աշխատանքի հիգիենայի, երեխաների և դեռահասների հիգիենայի, երեխաների և դեռահասների առողջության պահպանման համակարգի կարևորագույն պրոբլեմներն են։

Հանգստի ռեժիմը սահմանելիս պետք է հաշվի առնել տարիքը և մասնագիտությունը։ Աշխատանքի կոնկրետ պայմաններից կախված, հաճախակի և կարճատև ընդմիջումներն ավելի արդյունավետ են, քան հազվադեպ և երկարատև դադարները։ Մտավոր աշխատանքով զբաղված մարդիկ ավելի շատ կարիք ունեն ակտիվ, քան պասսիվ հանգստի։ Հանգստին նպաստում են արտադրական մարմնամարզությունը, օրգանիզմի կոփումը, ֆիզկուլտուրան, սպորտը և տուրիզմը։ Աշխատունակությունը վերականգնող լավագույն միջոց է նաև հանգստյան առողջարաններում և հանգստյան տներում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 217