Կորեական ժեստերի լեզու
 | |
|---|---|
| Տեսակ | ժեստերի լեզու և կենդանի լեզու |
| Երկրներ |  Հարավային Կորեա[1] |
| Խոսողների քանակ | 180 000 մարդ (2008)[2] |
| IETF | kvk |
| ISO 639-3 | kvk |
 Korean Sign Language Վիքիպահեստում | |
Կորեական ժեստերի լեզու (կորեերեն՝ 한국 수화 언어), ժեստերի լեզու, որը տարածված է Կորեայի Հանրապետությունում (և պոտենցիալ ԿԺԴՀ-ում)։ Մտնում է Ճապոնական ժեստերի լեզվի ընտանիքի մեջ։ Այն Հարավային Կորեայի երկու պաշտոնական լեզուներից մեկն է՝ կորեերենի հետ միասին։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կորեական ժեստերի լեզվի պատմությունը սկսվում է 1889 թվականից[3], թեև այն ստանդարտացնելու փորձերը սկսվել են միայն 2000 թվականին[4]։ Հարավային Կորեայում խուլերի առաջին դպրոցը բացվել է 1913 թվականի ապրիլի 1-ին Սեուլում, 1945 թվականին այն վերանվանվել է Խուլերի ազգային դպրոց», իսկ 1951 թվականին՝ «Խուլերի Սեուլի դպրոց»[5]։ Չնայած կորեական ժեստերի լեզվի հիմքերը դրվել են ճապոնական գաղութային ժամանակաշրջանից առաջ (դե յուրե սկսվել է 1910 թվականին), քերականության շատ առանձնահատկություններ ընդունվել են ճապոնական ժեստերի լեզվից, երբ Կորեան գտնվում էր Ճապոնիայի տիրապետության տակ[3]։ Կորեական ժեստերի լեզուն համարվում է Ճապոնական ժեստերի լեզվի ընտանիքի մի մասը[6]։
2014 թվականի վերջին Կորեայի Հանրապետության առողջապահության և բարեկեցության նախարարության տվյալներով՝ Հարավային Կորեայում 252,779 մարդ լսողական իմպլանտներ է կրում, իսկ 18,275-ը՝ խոսքի խանգարումներ[7]։ 2018 թվականի գնահատականների համաձայն, Կորեայում խուլ մարդկանց թիվը տատանվում է 180,000-ից 300,000-ի սահմաններում, ինչը կազմում է Կորեայի Հանրապետության բնակչության 0,36-0,6%-ը։
Պաշտոնական կարգավիճակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2015 թվականի դեկտեմբերի 31-ին Կորեայի Հանրապետության Ազգային ժողովը քննարկմանն է ներկայացրել կորեական ժեստերի լեզուն Կորեայի պաշտոնական լեզուներից մեկը ճանաչելու մասին օրենքը[8]։ Այս նախագծի համաձայն, դիտարկվել են երկու օրենքներ և երկու քաղաքականություն՝ «կորեական ժեստերի լեզվի ստանդարտների քաղաքականություն», «ժեստերի լեզվի օրինագիծ», «Կորեական ժեստերի լեզվի օրինագիծ» և «խուլերի ժեստերի լեզվի ստանդարտների և մշակույթի քաղաքականություն», որոնք հետագայում միավորվել են Կորեական ժեստերի լեզվի հիմնարար օրենքում[9]։ Օրենքի ընդունումը թույլ է տվել բարձրացնել հաղորդակցության մատչելիությունն ու որակը կրթության, աշխատանքի, առողջապահության, իրավական ոլորտներում, ինչպես նաև կրոնական և մշակութային պրակտիկայում[8]։ Օրինագծի համաձայն՝ բացվել են կորեական ժեստերի լեզվի խթանման ազգային և տարածաշրջանային կրթական նախագծեր, ինչպես նաև մի շարք հետազոտական նախագծեր[9]։
Կորեական ժեստերի լեզվի մասին ակտը (կորեերեն՝ 한국수화언어법), որը մշակվել է 2016 թվականի փետրվարի 3-ին և ուժի մեջ է մտել օգոստոսի 4-ին, կորեերեն ժեստերի լեզուն պաշտոնապես հայտարարել է խուլերի համար՝ կորեերենի հետ հավասար։ Օրենքում նաև պայմանավորված էր, որ ազգային և տեղական կառավարությունները պետք է ապահովեն կորեական ժեստերի լեզվի թարգմանությունը դրա կարիքն ունեցող խուլ մարդկանց համար։ Մասնավորապես, դատարաններում ժեստերի լեզվով թարգմանելը պարտադիր պահանջ էր։ Կորեական ժեստերի լեզուն օգտագործվել է նաև հանրային միջոցառումներում և սոցիալական ծառայությունների ծրագրերում։ Բացի այդ, Կորեայի Հանրապետությունն առաջարկում է ժեստերի լեզվի դասընթացներ խուլերի համար և հատուկ դասընթացներ խուլ երեխաներ ունեցող ծնողների համար[10][11]։
Ֆունկցիոնալ մարկերներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ժեստերի այլ լեզուների նման, կորեերենը ներառում է ոչ գիտական Մարկերներ՝ բառաբանական, շարահյուսական, դիսկուրսիվ կամ աֆեկտիվ գործառույթներով։ Նման մարկերների օրինակներ են հոնքերը բարձրացնելը և խոժոռելը, դեմքի մռայլությունը, գլուխը օրորելը կամ գլխով շարժելը, իրանի թեքվելը կամ տեղաշարժելը[12]։
Ժեստերի կորեական այբուբեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ձայնավորներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
ㅏ -
ㅐ -
ㅑ -
ㅒ -
ㅓ -
ㅔ -
ㅕ -
ㅖ -
ㅗ -
ㅚ -
ㅛ -
ㅜ -
ㅟ -
ㅠ -
ㅡ -
ㅢ -
ㅣ
Բաղաձայններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
ㄱ -
ㄴ -
ㄷ -
ㄹ -
ㅁ -
ㅂ -
ㅅ -
ㅆ -
ㅇ -
ㅈ -
ㅊ -
ㅋ -
ㅌ -
ㅍ -
ㅎ
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ ScriptSource - South Korea
- ↑ https://www.ethnologue.com/25/language/kvk
- ↑ 3,0 3,1 Fischer, Susan et al. (2010). «Variation in East Asian Sign Language Structures» in Sign Languages, p. 501 at Google Books
- ↑ Lee, Hyun Hwa (February 2017). «한국수어 정비 사업» (PDF). 국립국어원. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
- ↑ «서울맹학교 학교역사». Seoul School for the Deaf. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
- ↑ Fischer, p. 499 at Google Books
- ↑ Cited in «「한국수화언어법」 국회 통과로 27만여 농인 언어권 보장», the press release for the Korean Sign Language Act from the South Korean Ministry of Culture, Sports and Tourism, 4 January 2016
- ↑ 8,0 8,1 «Two Sign Languages Given Official Language Status». SIL International. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
- ↑ 9,0 9,1 Choi, Taeyoon. «Korean Sign Language is an official language in South Korea, finally». Medium. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 1-ին.
- ↑ Frawley, William (2003). «Sign Language». International Encyclopedia of Linguistics.
- ↑ The original text of the legislation in Korean can be viewed here Արխիվացված 2022-02-07 Wayback Machine.
- ↑ Fischer, "Variation," p. 507 at Google Books
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Brentari, Diane. (2010). Sign Languages. Cambridge: Cambridge University Press. 9780521883702; OCLC 428024472
- Henri Wittmann[en] (1991). "Classification linguistique des langues signées non vocalement," Revue québécoise de linguistique théorique et appliquée. Vol. 10, No. 1, pp. 215–288, 283.
- Minseok, S., Woojin, P., Jaemoon, J., Dongwook, H., & Jungmin, P. (2013). Utilizing Sign Language Gestures for Gesture-based Interaction: A Useability Evaluation Study. International Journal Of Industrial Engineering, 20(9/10), 548–561.
- Kendon, A., Sandler, W., & Grimes, B. (2003). "Sign Language". In International Encyclopedia of Linguistics. : Oxford University Press. Retrieved from here
- Jhang, S. (2009). Notes on Korean Sign Language. In P. Li (Author) & C. Lee, G. Simpson, & Y. Kim (Eds.), The Handbook of East Asian Psycholinguistics (pp. 361–376). Cambridge: Cambridge University Press.