Լոձի ռազմագործողություն
 | |
|---|---|
 | |
| Թվական | 1914 թվական հոկտեմբերի 29 (նոյեմբերի 11) - նոյեմբերի 11 (24) |
| Մասն է | Առաջին համաշխարհային պատերազմ |
| Վայր | Լոձ, Ռուսական կայսրություն |
| Արդյունք | Գործողությունն ունեցել է անորոշ ելք |
| Հակառակորդներ | |
 Ռուսական կայսրություն | .svg){kind=small} Գերմանական կայսրություն,.svg){kind=small} Ավստրո-Հունգարական կայսրություն |
| Հրամանատարներ | |
| Հյուսիս-արևմտյան ռազմաճակատ՝ Ռուզսկի, առաջին զորաջոկատ՝ Ռենենկապֆ, երկրորդ զորաջոկատ՝ Շեյդեման, հինգերորդ զորաջոկատ Պլևե | Արևելքի հրամանատար՝ Հինդենբուրգ, իներորդ զորաջոկատ՝ Մակենզեն, երկրորդ զորաջոկատ՝ Էդուարդ ֆոն Բյոմ Էրմոլ, |
| Կողմերի ուժեր | |
| առաջին, երկրորդ և հինգերերոդ զորաջոկատներ 367 000 սվիններ և սուսերիկներ 1300 հրացանակիրներ | իներորդ գերմանական զորաջոկատ երկրորդ ավստրո-հունգարական զորաջոկատ 380 000 սվիններ և սուսերիկներ 2000 հրացանակիրներ |
| Ռազմական կորուստներ | |
| 110 000 զոհ, վիրավոր և գերի[1] | 110 000 զոհ, վիրավոր և գերի[2] |
Լոձի ռազմագործողություն, Առաջին համաշխարհային պատերազմի Արևելյան ռազմաճակատի խոշոր ճակատամարտ։
Կողմերի ուժեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գերմանացիներ՝
- 9-րդ գերմանական բանակ։ 11-րդ, 17-րդ և 20-րդ բանակային կորպուսներ, 1-ին և 25-րդ պահեստային կորպուսներ, 1-ին և 3-րդ հեծելազորային կորպուսներ, 3-րդ գվարդիական պահեստային դիվիզիա։ 155 000 սուր և սվին, 450 գնդացիր, 960 թնդանոթ։
- Ցաստրովի և Հոլենի կորպուսներ ՝ 58 000 սուր և սվին, 100 գնդացիր, 120 թնդանոթ։
- «Պոզնան» կորպուս՝ 23 000 սուր և սվին, 50 գնդացիր, 95 թնդանոթ։
- «Բրեսլավլ» կորպուս՝ 22 000 սուր և սվին, 50 գնդացիր, 170 թնդանոթ։
- «Թորուն» կորպուս՝ 21 000 սուր և սվին, 50 գնդացիր, 95 թնդանոթ։
Ընդհանուր՝ 280 000 սուր և սվին, 700 գնդացիր, 1450 թնդանոթ։
Ավստրիացիներ՝
- 2-րդ ավստրո-հունգարական բանակ (նոյեմբերի 18-ից)։
Ընդհանուր՝ 100 000 սուր և սվին, 600 թնդանոթ։
Ռուսներ՝
- 1-ին բանակ։ 4 կորպուսներ՝ 1-ին բանակային, 5-րդ և 6-րդ սիբիրյան կորպուսներ, 1-ին թուրքեստանյան կորպուս, 3½ հեծելազորային դիվիզիաներ. 123 500 սուր և սվին, 200 գնդացիր, 440 թնդանոթ. հրամանատար՝ Պ. Կ. Ռենենկամպֆ։
- 2-րդ բանակ։ 2-րդ, 4-րդ, 23-րդ բանակային կորպուսներ , 2-րդ սիբիրյան կորպուս։ 4 հեծելազորային դիվիզիաներ։ 158 500 սուր և սվին, 350 գնդացիր, 540 թնդանոթ. հրամանատար՝ Ս. Մ. Շեյդեման։
- 5-րդ բանակ։ 1-ին, 5-րդ, 19-րդ բանակային կորպուսներ, 1 սիբիրյան կորպուս, 1½ հեծելազորային դիվիզիաներ. 85 000 սուր և սվին, 190 գնդացիր, 320 թնդանոթ։ հրամանատար՝ Պ. Ա. Պլևե։
Ընդամենը՝ մոտ 367 000 սուր և սվին, 740 գնդացիր, 1300 թնդանոթ։
Իրադրությունը ճակատամարտից առաջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նախազգուշացված լինելով նոյեմբերի 14-ի առավոտյան ռուսական բանակի կողմից՝ դեպի Գերմանիայի խորքերը նախատեսված ընդհանուր հարձակման մասին և ցանկանալով Արևելյան ռազմաճակատում բեկում մտցնել ի օգուտ իրենց՝ գերմանական հրամանատարությունը՝ Գինդերբուրգը (Արևելյան ռազմաճակատի հրամանատար էր նշանակվել նոյեմբերի 1-ին) և շտաբի պետ Լյուդենդորֆը , որոշեցին իրենք նախահարձակ լինեն։ Գեներալ Ավգուստ Մակենզենի գերմանական 9-րդ բանակը Չեստեխովայի և Կալիշի շրջանից առաջ նետվեցին դեպի հյուսիս՝ Թորուն շրջան, այնպես, որ այստեղից հանկարծակի հարված հասցնեն 1-ին և 2-րդ ռուսական բանակների միջև եղած սահմանագծին, պատռեն ճակատը, դուրս գան ռուսական դիրքեր և շրջապատեն սկզբում ռուսական 2-րդ, ապա՝ 5-րդ բանակները։
Գերմանական 3-րդ հեծելազորային, «Բրեսլավլ» և «Պոզնան» կորպուսները, գեներալ Վոյրշի զորախումբը (գվարդիական պահեստային կորպուսը և 2 հետևակային դիվիզիաներ) և 2-րդ ավստրո-հունգարական բանակը պետք է կասեցնեին ռուսական զորքերի հարձակումը ռազմաճակատից և կաշկանդեին նրանց ուժերը։
Ճակատամարտի ընթացքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նոյեմբերի 11-ին 9-րդ գերմանական բանակի հարվածային զորախումբը անցավ հարձակման՝ Թորուն շրջանից հավածելով ռուսական 1-ին և 2-րդ բանակների սահմանագծին՝ Կուտնոյին։ Երեկոյան գերմանացիները դուրս եկան 5-րդ սիբիրյան կորպուսի դիրքեր (50-րդ և 79-րդ հետևակային դիվիզիաներ, կորպուսի հրամանատար գեներալ Սիդորին) և գիշերը կանգ առան ռուսական ռազմաճակատի դիմաց՝ Ուստրոն-Պետրոկով-Սլեսին-Գոդին գծի երկայնքով։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Глава XV. Лодзь
- ↑ Big losses in Lodz battle. NYT archive