Լաբորատոր մկան արձան
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| տեսակ | քանդակ և հուշարձան |
| քանդակագործ | Kharkevich?, Agrikolyansky? և Մաքսիմ Դմիտրիև |
| տարի | հուլիսի 1, 2013 |
| ժանր | հանրային արվեստ |
| հավաքածու | Akademgorodok? |
| քաղաք | Նովոսիբիրսկի շրջան և Նովոսիբիրսկ |
պատկերված են
| |
| կայք | |
 Monument to lab mouse Վիքիպահեստում | |
Լաբորատոր մկան արձան, հուշարձան Նովոսիբիրսկի Ակադեմգորոդոկում, որը գտնվում է Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի Սիբիրյան մասնաճյուղի բջջաբանության և գենետիկայի ինստիտուտի (Icig) մոտակայքում գտնվող պուրակում։ Հուշարձանը բացվել է 2013 թվականի հուլիսի 1-ին, բացումը նվիրված է Նովոսիբիրսկի 120-ամյակին։ Ինստիտուտի տնօրեն ակադեմիկոս Նիկոլայ Կոլչանովի խոսքով՝ հուշարձանը խորհրդանշում է կենդանու երախտագիտությունն այն բանի համար, որ մարդկությունը հնարավորություն ունի մկներին օգտագործել կենդանիների գեները, հիվանդությունների մոլեկուլային և ֆիզիկական մեխանիզմները ուսումնասիրելու, նոր դեղամիջոցներ մշակելու համար։
Հուշարձանի Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հուշարձանը քթի ծայրին դրված ակնոցով լաբորատոր մուկ է, որը նստած է գրանիտե պատվանդանի վրա։ Նա ճաղերով հյուսում է ԴՆԹ-ի կրկնակի պարույր։ Մկնիկի բրոնզե արձանիկի բարձրությունը 70 սմ է, պատվանդանով հուշարձանի ընդհանուր բարձրությունը՝ 2,5 մետր։ Մկնիկի հյուսելու ճաղերի տակից դուրս եկող պարույրը ձախ է ոլորվում (կոչվում է Z-ձև)[1], մինչդեռ ԴՆԹ-ի հիմնական ձևերը աջ են ոլորված։
Ստեղծման պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հուշարձանի հիմնադրման առաջին քարը դրվել է 2013 թվականի հունիսի 1-ին՝ բջջաբանության և գենետիկայի ինստիտուտի հիմնադրման 55-ամյակի առթիվ։ Մկնիկի պատկերի վրա աշխատել է Նովոսիբիրսկի նկարիչ Անդրեյ Հարկևիչը, ով ստեղծել է տասից ավելի էսքիզներ։ Կենդանու դասական և ոճավորված պատկերի տարբեր տարբերակների շարքում ընտրվել է մի մուկ, որը ճաղերով ԴՆԹ-ի պարույր է հյուսում։
«Այստեղ լաբորատոր մկնիկի և գիտնականի պատկերները համակցված են, քանի որ դրանք կապված են և ծառայում են նույն գործին։ Մկնիկը գրավվել է գիտական հայտնագործության պահին։ Եթե նայեք նրա հայացքին, կարող եք տեսնել, որ այս մկնիկը արդեն ինչ-որ բան է հորինել։ Բայց գիտական հայտնագործության ամբողջ սիմֆոնիան, ուրախություն, «Էվրիկա» դեռ չեն հնչել»[2]. Անդրեյ Հարկևիչ
Քանդակագործ Ալեքսեյ Ագրիկոլյանսկին, որը կյանքի կոչեց գաղափարը, խոստովանեց, որ դա հեշտ չէր անել, քանի որ մկնիկը, այնուամենայնիվ, մարդ չէ, և դրա համար անհրաժեշտ էր հորինել հույզեր, բնավորություն, գտնել խաչ մուլտհերոսի և իրական մկնիկի միջև, դիտարկել դրա անատոմիական պարամետրերը։ Նա նաև ասաց, որ մկնիկի հետ կապված խնդիրները պետք է լուծվեն։
Քանդակը Տոմսկում բրոնզից ձուլել է վարպետ Մաքսիմ Պետրովը։
Տարածքի բարեկարգման նախագծի տեխնիկական տնօրենն էր Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի Բջջաբանության և գենետիկայի ինստիտուտի տնօրենի տեղակալ Սերգեյ Լավրյուշևը։
Քանդակը տեղադրվել է Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի բջջաբանության և գենետիկայի ինստիտուտի կողմից ՝ «Բժշկակենսաբանական միություն» ՓԲԸ-ի և «Դիաէմ» ՍՊԸ-ի ֆինանսական մասնակցությամբ[3]։
Ժողովրդավարություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2013 թվականին «ԴՆԹ-ն հյուսող մուկ» հուշարձանի առաջխաղացման Pr-ռազմավարության հետ կապված նախագիծը դարձել է հանրային կապերի զարգացման ազգային մրցանակի տարածաշրջանային փուլի հաղթող Արծաթե նետաձիգ-Սիբիր։ 2014 թվականին մասնակցել է մրցույթի դաշնային փուլի եզրափակչին «ապագայի տեխնոլոգիաների առաջխաղացման ոլորտում լավագույն նախագիծ» անվանակարգում։
Առաջին ալիքի «Հրաշքների դաշտ» հաղորդման 2016 թվականի ապրիլի 15-ի եթերում հարց է հնչել հուշարձանի մասին[4]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ ««Мыши, вяжущей ДНК» исполнилось 10 лет — Федеральный исследовательский центр». Институте цитологии и генетики (ռուսերեն). 2023 թ․ հունիսի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
- ↑ «Monument to laboratory mouse unveiled in Novosibirsk» (Russian). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 8-ին. ««Здесь сочетается и образ лабораторной мыши, и учёного, потому что они связаны между собой и служат одному делу. Мышь запечатлена в момент научного открытия. Если всмотреться в её взгляд, можно увидеть, что эта мышка уже что-то придумала. Но вся симфония научного открытия, радость, «эврика!» ещё не зазвучали», — описал проект его автор, новосибирский художник Андрей Харкевич.»
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «Информация на сайте Музея истории генетики в Сибири». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 4-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 23-ին.
- ↑ ФИЦ ИЦиГ СО РАН (2016 թ․ ապրիլի 25). «Мышь, вяжущая ДНК на "Поле чудес"». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 29-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Информация на сайте Музея истории генетики в СибириԱրխիվացված 2017-11-04 Wayback Machine
- Интервью художника Андрея Харкевича