Ինստիտուցիոնալ խտրականություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ինստիտուցիոնալ խտրականություն, հասարակության կամ հաստատությունների կողմից անհատի կամ անհատների խմբի նկատմամբ խտրական վերաբերմունք՝ ստորադաս խմբերի անդամների անհավասար վերաբերմունքի միջոցով։ Խտրականության այս անարդար և անուղղակի մեթոդները հաճախ ներկառուցված են հաստատության քաղաքականության, ընթացակարգերի, օրենքների և նպատակների մեջ։ Խտրականությունը կարող է լինել սեռի, կաստայի, ռասայի, էթնիկական պատկանելության, կրոնի կամ սոցիալ-տնտեսական կարգավիճակի հիման վրա։

Միացյալ Նահանգներում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փոքրամասնությունների խմբերի անդամները, ինչպիսիք են ԱՄՆ-ում աֆրիկյան ծագում ունեցող բնակչությունը, այս տեսակի սոցիալ-կառուցվածքային անբարենպաստության հետ հանդիպելու ավելի մեծ ռիսկի են ենթարկվում։ Ազդեցության ենթարկված բնակչության վրա ինստիտուցիոնալացված խտրականության ծանր և երկարատև վնասակար հետևանքներից են ինքնասպանությունների աճը, հարստության ճնշվածությունը և առողջապահական խնամքի հասանելիության նվազումը։

Ինստիտուցիոնալ ռասիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինստիտուցիոնալ ռասիզմը (նաև հայտնի է որպես համակարգային ռասիզմ) ռասիզմի ձև է, որը ներկառուցված է որպես սովորական պրակտիկա հասարակության կամ կազմակերպության ներսում։ Դա կարող է հանգեցնել այնպիսի խնդիրների, ինչպիսիք են խտրականությունը քրեական արդարադատության, աշխատանքի, բնակարանի, առողջապահության, քաղաքական իշխանության և կրթության ոլորտներում, ի թիվս այլ խնդիրների։

«Ինստիտուցիոնալ ռասիզմ» եզրույթը առաջին անգամ ստեղծվել է 1967 թվականին Սթոքլի Քարմայքլի և Չարլզ Վ. Հեմիլթոնի կողմից «Black Power»-ում։ Ազատագրման քաղաքականություն. Քարմայքլը և Համիլթոնը գրել են, որ թեև անհատական ռասիզմը հաճախ կարելի է ճանաչել իր բացահայտ բնույթի պատճառով, ինստիտուցիոնալ ռասիզմն ավելի քիչ ընկալելի է իր «պակաս բացահայտ, շատ ավելի նուրբ» բնույթի պատճառով։ Ինստիտուցիոնալ ռասիզմը «ծագում է հասարակության մեջ կայացած և հարգված ուժերի գործունեության մեջ և, հետևաբար, ստանում է շատ ավելի քիչ հանրային դատապարտում, քան [անհատական ռասիզմը]»։

  1. Aronson, E., Wilson, T. D., & Akert, R. M. (2010). Social Psychology (7th edition). New York: Pearson.
  2. Thomas Shapiro, Tatjana Meschede, Sam Osoro (2013-02-25)։ «The Roots of the Widening Racial Wealth Gap: Explaining the Black-White Economic Divide»։ Waltham, US: Institute on Assets and Social Policy։ Վերցված է 2020-05-23
  3. «Minorities cite health care disparities»։ USATODAY.com։ Վերցված է 2020-05-23
  4. Harmon Amy, Mandavilli Apoorva, Maheshwari Sapna, Kantor Jodi (13 June 2020)։ «From Cosmetics to NASCAR, Calls for Racial Justice Are Spreading»։ The New York Times
  5. Bhavnani Reena, Mirza Heidi Safia, Meetoo Veena (2005)։ Tackling the Roots of Racism: Lessons for Success։ Policy Press։ էջ 28։ ISBN 978-1-86134-774-9
  6. Carmichael Stokely, Hamilton Charles V. (1967)։ Black Power: Politics of Liberation (November 1992 ed.)։ New York: Vintage։ էջ 4։ ISBN 978-0679743132