Երկրակենտրոն համակարգ
Երկրակենտրոն համակարգ, հին և միջիև դարերում իշխող ուսմունք, ըստ որի Երկիրն անշարժ է և գտնվում է տիեզերքի կենտրոնում, իսկ երկնային մյուս մարմինները պտտվում են նրա շուրջը։
Փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արիստոտելի Երկրակենտրոն համակարգում անշարժ Երկիրը շրջապատված է Լուսնին, Մերկուրիին, Վեներային, Արեգակին, Յուպիտերին և Սատուրնին պատկանող յոթ «երկնքով»։ Ութերորդում գտնվում են աստղերը, իսկ իններորդում՝ «ոգին» կամ «առաջին շարժիչ ուժը»։ Մոլորակների տեսանելի բավական բարդ շարժումը բացատրելու համար Արիստոտելն օգտագործում է Եվդոքսի համակենտրոն պինդ և թափանցիկ ոլորտների համակարգը։
Մակաշրջանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մ․ թ․ ա․ 2 դարում Տիպարքոսը ոլորտների համակարգը փոխարինել է Ապոլոնիուս Պերգացու առաջարկած մակաշրջանակների (էպիցիկլեր) համակարգով։ Մակաշրջանակների տեսությունում (շարադրված է Պտղոմեոսի «Ալմագեստում») պտտվող ոլորտների փոխարեն ընդունվում է մոլորակների հավասարաչափ շարժումը շրջանագծերով՝ մակաշրջանակներով։ Ենթադրվում է, որ մակաշրջանակները նույնպես շարժվում են և այդ ընթացքում դրանց կենտրոնները գծում են շրջանագծեր։ Մոլորակների շարժումը բավարար ճշտությամբ ներկայացնելու համար, սովորաբար, մեկ մակաշրջանակը բավական չէ և մտցվում է երկրորդը, երրորդը են։ Ընդ որում, ենթադրվում է, որ մոլորակը շարժվում է վերջին մակաշրջանակով, իսկ յուրաքանչյուր մակաշրջանակի կենտրոնը շարժվում է նախորդի շրջանագծով։ Անանիա Շիրակացու Երկրակենտրոն համակարգում, ի տարբերություն պտղոմեոսյան համակարգի, ընդունվում է, որ Արեգակի ուղեծիրը գտնվում է մոլորակների ուղեծրերից դուրս։
Հետաքրքիր փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ անցկացված հարցումների, 2011 թվականին համընդհանուր ուսումնասիրության կարծիքով ռուսների 32% համաձայն էին այն փաստի հետ, որ Երկիրը պտտվում է Արեգակի շուրջը։
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Аристотель, О Небе, Книга II, главы 13 и 14.
- Гурев Г. А. «Системы мира от древнейших времён до наших дней» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 14 октября 2012-ին.
- Лупандин И. В. «Лекции по истории натурфилософии» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 14 октября 2012-ին.
- Плиний Старший, Естественная История, Книга вторая.Արխիվացված 2012-01-06 Wayback Machine
- Crowe M. J., Graney C. M. «Life as We Know It» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 14 октября 2012-ին.
- Duke D. «Ancient Planetary Model Animations» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 14 октября 2012-ին.
- Hagen J. G. «Systems of the Universe (The original catholic encyclopedia)» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 14 октября 2012-ին.
- M. S. Mahoney, Ptolemaic Astronomy in the Middle Ages
- Medieval physically real planetary models.(անգլ.)
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 622)։ 
|