Դպրոց (վիպակ)
| Դպրոց | |
|---|---|
| Տեսակ | Նովել |
| Հեղինակ | Արկադի Գայդար |
| Բնագիր լեզու | ռուսերեն |
| Գրվել է | 1929 |
| Հրատարակվել է | 1929 |
Դպրոց (ռուս.՝ «Школа»), Արկադի Գայդարի վիպակը, որը գրվել է 1929 թվականին[1][2]։
Վիպակի մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արկադի Գայդարը «Դպրոցը» է գրել 1929 թվականին, և նույն թվականին այն տպագրվել է «Հոկտեմբեր» ամսագրում՝ «Սովորական կենսագրություն» (ռուս.՝ «Обыкновенная биография») վերնագրով։ 1930 թվականին վիպակը լույս է տեսել առանձին հրատարակությամբ և «Դպրոց» վերնագրով՝ ինքնակենսագրության տեսքով նախաբանով։
«Դպրոց» վիպակը մասամբ ինքնակենսագրական է։ Գլխավոր հերոսի՝ Բորիս Գորիկովի կյանքի ուղին, որի անունից պատմվում է, մեծ մասամբ հատվում է երիտասարդ Արկադի Գոլիկովի ճակատագրի հետ։ Դա ընդգծվում է նաև ազգանունների նմանությամբ՝ Բորիս Գորիկով և Արկադի Գոլիկով, ինչպես նաև տեղանուններով՝ Արզամաս, Նիժնի Նովգորոդ, Սորմովո։ Սակայն, հերոսի և նրա հեղինակի ճակատագիրը հիմնականում չեն համընկնում, և պատմությունը զուրկ չէ տարրերից գեղարվեստական.
Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սյուժեն ընդգրկում է 1916 թվականից մինչև 1918 թվականի վերջն ընկած ժամանակահատվածը։ Պատանի Բորիս Գորիկովը Արզամասի ռեալական ուսումնարանի երկրորդ դասարանի սովորական աշակերտ է, որը ստեղծված պատմական հանգամանքների բերումով սկզբում դառնում է բոլշևիկների հանձնակատարը, իսկ հետո՝ Կարմիր բանակի մարտիկ։ Մարտնչելով իր համոզմունքների համար՝ Բորիս Գորիկովը երկու տարվա ընթացքում մարտական «դպրոց» է անցնում, որը նրա կյանքից հանում է ավելորդ ամեն ինչ՝ սովորական աշակերտին դարձնելով իսկական մարտիկ և կոմունիստ։
Շարունակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրողի մահից հետո հայտնաբերվել են մի քանի անավարտ ստեղծագործություններ, որոնք նրա կյանքի օրոք լույս չեն տեսել։ Դրանցից մի քանիսը հրատարակվել են «Ա. Պ. Գայդարի կյանքն ու ստեղծագործությունը» (Մ., Դետգիզ, 1951, վերահրատար․՝ 1954) ժողովածուում, այդ թվում՝ «Սովորական կենսագրությունը», որի իրադարձությունները «Դպրոցի» նմիջական շարունակությունն են։ Բայց ինչ-ինչ պատճառներով «Սովորական կենսագրության» շարունակությունն այդպես էլ ունեցել։ Իսկ «Պարտությունների և հաղթանակների օրերին» (ռուս.՝ «В дни поражений и побед») և «Թող շողա» (ռուս.՝ «Пусть светит») ստեղծագործությունների սյուժեները և գլխավոր հերոսներն իրար նման են, «Դպրոցի» հետ ոչ մի կերպ կապված չեն եղել և գրողի կողմից ներկայացվել են որպես ինքնուրույն ստեղծագործություններ։
Գլխավոր գործող անձինք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Բորիս Գորիկով, գլխավոր հերոս, աշակերտ, բոլշևիկյան հանձնկատար, կարմիրբանակային
- Ալեքսեյ Գորիկով, Բորիսի հայրը, ռուսական բանակի զինվոր, բոլշևիկ
- Վարվառա Գորիկովա, Բորիսի մայրը, ֆելդշեր
- Տանյուշկա, Բորիսի կրտսեր քույրը
- Ֆեդկա Բաշմակով, Բորիս Նեմցովի ընկերը, ռեալական ուսումնարանի աշակերտ
- Տիմկա Շտուկին, Բորիս Նեմցովի ընկերը, Արզամասի գերեզմանատան պահակի որդին
- Սեմյոն Իվանովիչ, «Գալկա», բոլշևիկյան ակումբի ղեկավար
- Նիկոլայ Եգորովիչ Դուբրյակով, Բորիսի քեռին, Սորմովի գործարանի վարպետ
- Վասկա Կորչագին, երիտասարդ բոլշևիկյան ագիտատոր Սորմովից
- Պավել Կորչագին, նրա հայրը, բոլշևիկ Սորմովոյից
- Յուրի Վաալդ, կադետ, որը մոտեցել է սպիտակ գեներալ Կրասնովին
- Չուբուկ, Կարմիր բանակի մարտիկ է, Բորիսի դաստիարակը
- Վասկա Շմակով, Ֆեդյա Սիրցով, Գալդա, Սուխարև, Յաշկա Գնչու - կարմիրբանակայիններ
- Շեբալով, Կարմիր բանակի ջոկատի հրամանատար
- Կապիտան Ժիխարև, սպիտակ սպա
Էկրանավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1933 – «Կարո» (ԱԽՖՍՀ, Հայաստան)
- 1954- «Արիության դպրոց»
- 1980 - «Դպրոց»