Դասական քաղաքատնտեսություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Դասական քաղաքատնտեսություն, տնտեսագիտական մտքի ժամանակակից ուղղություններից մեկը։ Ակտիվորեն զարգացել է XVIII դարի վերջից մինչև XIX դարի 30–ական թվականները։ Հիմնական հեղինակներներն են․ Ադամ Սմիթը, Ժան Բատիստ Սեյը, Դավիթ Ռիկարդոն, Թոմաս Մալթուսը և Ջոն Ստյուարտ Միլը։ Ֆիզիոկրատների հետևությամբ՝ բազային սկզբունքով սկսվեց քարոզվել տնտեսական ազատականությունը։ Ձևավորվեցին արժեքի աշխատանքային տեսության հիմքերը։

Զարգացման պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դասական քաղաքատնտեսության հիմնադիրը Ադամ Սմիթն է, նրա մոտակա հետևորդները՝ Ջ․ Անդերսոնը, կոմս Լոդերդեյլը (1759—1838), Թոմաս Մալթուսը, Տուկ Թոմասը, գնդապետ Ռոբերտ Տորենսը (1780—1864), Է․ Ուեսթը և Ջ․ Հ․ Մարսեթը։ Սմիթը ձևակերպեց այն տրամաբանական համակարգը, որը բացատրում էր ազատ շուկայի աշխատանքը՝ հիմնված տնտեսական մեխանիզմների վրա, այլ ոչ թե քաղաքական ուղղությունների։

Դասական դպրոցի զարգացման նոր փուլը ներկայացնում է Դավիթ Ռիկարդոն՝ իր արժեքի հասկացության զարգացմամբ և հողային ռենտայի ու միջազգային առևտրի օրիգինալ տեսություններով։ Դավիթ Ռիկարդոյի անմիջական հետևորդների թվին կարելի է դասել անգլիացի տնտեսագետներ Ջեյմս Միլը, Ջ․ Ռ․ ՄաքՔուլոհը և Թոմաս դե Կուինսին։ Բացի այդ՝ Ռիկարդոյի հետևորդներից են նաև Ուլիյամ Սենիորը և Գարեթ Մարտինոն։

Արժեքի աշխատանքային տեսությունը բերեց տնտեսագետների մի խմբի առաջացման, որոնք հանդես էին գալիս ի պաշտպանություն այն դասի, որոնք աշխատանքի միջոցով փող էին աշխատում։ Այդ գիտնականները պատմության մեջ հայտնի են «սոցիալ–ռիկարդիանցիներ» անունով։ Նրանց մեջ կարելի է առանձնացնել Թոմաս Գոդսկինին, Ուիլյամ Թոմպսոնին (մոտ.1785 — 1833), Չարլզ Հոլին (1745—1825), Ջոն Գրեյին (1799—1850), Ջոն Ֆրենսիս Բրեյին (1809—1895)։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Վ․ Ա․ Մեդվեդև, Լ․ Ի․ Աբալկին, Քաղաքական տնտեսագիտություն, М.։ Պոլիտիզդատ, 1998.
  • Ядгаров Я. С. История экономических учений. М.։ Инфра-М, 2004. ISBN 5-16-001940-5