Բիոտիտ

Բիոտիտ
Կատեգորիա	միներալների շարք
Նիկել-Շտրունցի դասակարգում	9.EC.20
Շերտի գույն	սպիտակ
Բյուրեղային համակարգ	Մոնոցիկլիկ բյուրեղային համակարգ
Ենթակատեգորիա	փայլար

Բիոտիտ (ֆրանսիացի գիտնական Ժ․ Բ․ Բիոյի անվամբ, (ֆր.՝ Jean-Baptiste Biot)), միներալ փայտաբների խմբից։ Հանքավայրեր կան ՍՍՀՄ–ում, Հնդկաստանում, Գրենլանդիայում, Սկանդինավյան երկրներում։

Քիմիական բաղադրություն

Քիմիական կազմը՝ $K(Mg,Fe)_{3}AlSi_{3}O_{10}(OH,F)_{2}$։ Մագնեզիումով հարուստ տարբերակը կոչվում է ֆլոզոպիու, իսկ երկաթի գերակշռության դեպքում՝ լեպիդոմելան։ Հիդրատացված բիոտիտը կոչվում է վերմիկուլիտ։ Բյուրեղագիտական համակարգը մոնոկլինային է։ Գույնը՝ սև, գորշ։ Հեշտությամբ տրոհվում է բարակ թերթիկների։ Կարծրությունը՝ 2–3, խտությունը՝ 3800 կգ/մ³։ Որպես ապար կազմող միներալ լայնորեն տարածված է մագմատիկ և մետամորֆային ապարներում։ Փոփոխական է։ Կալիումի (I) օքսիդ $K_{2}O$ 4,5-8,5 %, մագնեզիումի (II) օքսիդ $MgO$ 0,3-28 %, երկաթի (II) օքսիդ $FeO$ 2,8-27,5 %, երկաթի (III) օքսիդ $Fe_{2}O_{3}$ 0,3-20,5 %, ալյումինի (III) օքսիդ $Al_{2}O_{3}$ 9,5-31,5 %, սիլիցումի (IV) օքսիդ $SiO_{2}$ 33-45 %, ջուր $H_{2}O$ 6-11,5 %: Բազմաթիվ այլ խառնուրդներ։

Տարատեսակներ

• Լեպիդոմելան (հուն․՝ λεπίς թեփուկներ, μέλας-սև)
• Մերոքսեն (հուն․՝ ξένος օտար)-նորմալ, երկաթով աղքատ բիոտիտ
• Ռուբելլան - դարչնագույն, աղյուսե կարմիր տարատեսակ
• Սիդերոֆիլիտ (հուն․՝ σίδηρος-երկաթ,φύλλον-թերթ)- հարուստ է երկաթով և համարիա չի պարունակում բիոտիտի մագնիում

Պրակտիկ նշանակություն

Երբեմն օգտագործում են որպես խաղալիքների փայլի, թատերական դեկորացիաների, էլեկտրամեկուսիչներ և բրոնզի ներկ պատրաստելու համար, աղացված տեսակը լցվում է կղմդիրի մեջ, օգտագործում են որպես մեկուսիչ նյութ։ Խոշոր բյուրեղները գնահատվում է որպես կոլեկցիա։ Օգտագործում են գիտական նպատակով։

Արտաքին հղումներ

• Բիոտիտը webmineral.com բազայում (անգլ.)
• Բիոտիտը catalogmineralov.ru բազայում (ռուս.)

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 442)։