Բանտարկյալների նկատմամբ դաժան վերաբերմունք
Բանտարկյալների նկատմամբ դաժան վերաբերմունք, դաժան վերաբերմունք կալանքի կամ ազատազրկման մեջ գտնվող անձանց նկատմամբ։ Բանտարկյալների նկատմամբ բռնությունը կարող է ներառել ֆիզիկական բռնություն, հոգեբանական բռնություն, սեռական բռնություն, խոշտանգում կամ այլ գործողություններ, սա կարող է իրականացվել բանտարկյալների կամ բանտի անձնակազմի կողմից[1]։
Ֆիզիկական բռնություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բանտարկյալների նկատմամբ ֆիզիկական բռնությունը ներառում է բանտարկյալների ապօրինի ծեծը, անօրինական մարմնական պատիժը, սթրեսային կեցվածքը և ազատության չափազանց կամ երկարատև ֆիզիկական սահմանափակումը։
Ըստ New York Times-ի, ֆիզիկական բռնության հետ մեկտեղ բանտարկյալները բանտ են նստում իրենց ձեռք բերած հոգեկան հիվանդությունների պատճառով և չեն բուժվում դրանց համար։ Սա հանգեցնում է նրան, որ նրանց խնդիրները սրվում են, իսկ որոշ դեպքերում՝ երբեք չեն բարելավվում։ Նաև, ֆիզիկական բռնության հետ կապված հոգեկան հիվանդները կարող են երկար ժամանակ պահվել մեկուսացված վայրերում՝ իրենց հոգեկան վիճակի պատճառով, սա նշանակում է, որ այս հոգեկան հիվանդ մարդիկ բանտում լավանալու ռեսուրս չունեն։
Դա պայմանավորված է նաև բանտերի գերբնակեցմամբ։ Քրեական բարեփոխումների միջազգային կազմակերպությունը պնդում է, որ բանտերի գերբնակեցումը բանտային վատ պայմանների հիմնական պատճառն է ամբողջ աշխարհում։
Մարշալի ծրագրի համաձայն, տարբեր բանտերում կան նաև բազմաթիվ ավազակախմբեր, որոնք քաոս են ստեղծում և ստիպում են բանտը անցնել բազմաթիվ արգելափակումների միջով, ինչը խոցելի ժամանակ է բանտի պահակների համար, հատկապես, երբ նրանք չունեն բավարար անձնակազմ։ Նշվում է նաև, որ բանտարկյալներն ու բանտի պահակները պետք է ապահով լինեն, ինչը հանգեցնում է նրան, որ պահակները պաշտպանվում են, իսկ երբեմն էլ բռնություն են գործադրում։
Հոգեբանական բռնություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բանտարկյալների նկատմամբ հոգեբանական բռնությունը կարող է ներառել բանավոր բռնություն, քնի զրկում, սպիտակ աղմուկ, անիմաստ/անհեթեթ կամ նվաստացուցիչ հրահանգներ, կրկնվող սպառիչ ստուգումներ և շորթում, կամայական մերկ խուզարկություններ և բացահայտման գործողություններ։
Սպիտակ աղմուկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պատահական ստատիկ նվագարկումը (նման է չօգտագործված հեռուստացույցի հաճախականություններին) առանց օրինաչափության, դա կարող է առաջացնել ծայրահեղ անհանգստություն և ապակողմնորոշում։
Բանավոր ճնշում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բանտարկյալները կարող են ենթարկվել բանտային իշխանությունների կողմից ծաղրուծանակի, բամբասանքների, հայհոյանքների և չարամիտ ստերի։ Պահակները և իշխանության այլ ներկայացուցիչներ կարող են օգտագործել բանավոր բռնությունը որպես բանտարկյալներին վախեցնելու կամ բարոյալքելու միջոց՝ նրանց ավելի հարմար դարձնելու կամ պարզապես սադիզմից դրդված։
Սեռական բռնության ակտիվացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բանտարկյալները երբեմն դիտավորյալ տեղավորվում են այլ բանտարկյալների բռնաբարած բանտարկյալների մոտ։ Այս պրակտիկան ստեղծում է բռնաբարության շատ բարձր դեպքեր ԱՄՆ բանտերում, ինչը 2001 թվականին դարձել է Human Rights Watch-ի «Չկա փախուստ» զեկույցի թեման[2][3]։
Սեռական բռնություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայտնի է, որ սեռական բռնությունը տեղի է ունենում երկու սեռերի համար նախատեսված հաստատություններում, սակայն այն հատկապես հաճախ է վերաբերում կին բանտարկյալներին։ Սովորական գործողությունները կարող են ներառել կամայական և լայնածավալ մերկացում, ինչպես նաև ընդհանուր անհրաժեշտությունից դուրս հարկադիր մերկացման այլ ձևեր, մաքսանենգության ավելորդ հեշտոցային կամ հետանցքային զննում կամ այլ ներքին ստուգումներ, ներառյալ բանտարկյալի բերանը:Հայտնի է, որ ծայրահեղ դեպքերում նույնիսկ բանտարկյալի հեշտոց կամ ուղիղ աղիք առարկաներ ստիպողաբար մտցնելը, ինչպես նաև հարկադիր սեռական հարաբերությունը տեղի են ունենում հիմնականում կին բանտարկյալների հետ։
Հոգնա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընդհանուր առմամբ ընդունված է, որ հարկադիր հոգնա անելը անհարմարություն է պատճառում, ինչպես նաև նվաստացնում է դրանք ընդունող անձի արժանապատվությունը, հատկապես, երբ դրանք կիրառվում են բանտային պայմաններում։ Նման վերաբերմունքը կարող է գրանցվել նաև որպես ֆիզիկական բռնության, ինչպես նաև սեռական բռնության ձև, երբ այն կիրառվում է առանց համաձայնության կամ բռնությամբ իրականացվում է դրան ենթարկված բանտարկյալի կամքին հակառակ։ Այս տեսակի ֆիզիկապես ագրեսիվ միջոցները հաճախ նպատակասլացորեն ձեռնարկվում են գերակշռելու և բանտարկյալի նկատմամբ «լիակատար վերահսկողություն» հաստատելու համար։ Բանտարկության պայմաններում հարկադիր հոգնայի կիրառումը բանտարկյալին զրկում է անձնական ինքնավստահությունից։
Որպես այս պրակտիկայի ֆիզիկական հետևանք, ավելորդ օգտագործման դեպքում և առանց բժշկական օգնության, կարող են առաջանալ անուսի ճաքեր, քրոնիկ թութքի և հետանցքի պրոլապս։ Ապացուցված է, որ հարկադիր հոգնան օգտագործվել է, օրինակ, Միացյալ Նահանգների կողմից Գուանտանամոյի բանտում։ Որոշ դեպքերում այն կիրառվել է բանտարկյալի ջրազրկման դեմ պայքարի պատրվակով։ Բժշկական հիմնավորման ձևերը կիրառվում էին այն ժամանակ, երբ հոգնաները իրականում օգտագործվում էին որպես հարկադրանքի միջոց. Չնայած բժշկական անհրաժեշտության պատրվակին, հետագայում որոշ դեպքերում ընդունվել է, որ դա իրականում չի համապատասխանում իրականությանը։ ԿՀՎ-ն հոգնա է կիրառել Խալիդ Շեյխ Մուհամեդի, Մուստաֆա ալ-Հավսավիիի և Մուհամմեդ ալ-Քահթանիիի, ի թիվս այլոց[4][5]։
Խոշտանգում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բանտարկյալներին խոշտանգելը ներառում է ցանկացած գործողություն՝ լինի դա ֆիզիկական, թե հոգեբանական, որը դիտավորյալ կատարվում է կալանքի տակ գտնվող անձին ցավ պատճառելու նպատակով։ Բանտարկյալների նկատմամբ բռնության այս ձևը սովորաբար կիրառվում է տեղեկատվություն ստանալու համար, ինչպես նաև որպես վախեցնելու, հյուծելու կամ պատժելու միջոց։
Ուժեղացված հարցաքննություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Ուժեղացված հարցաքննությունը»արտահայտություն է ԱՄՆ-ի խոշտանգումների մեթոդների համար, որոնք կիրառվել են ահաբեկչության դեմ պատերազմում, որոնք իբր անհրաժեշտ են կալանավորներից տեղեկատվություն կորզելու համար։ Օրինակները ներառում են սթրեսային կեցվածքների օգտագործումը, քնի պակասը, ծոմ պահելը, ծարավը և սեռական նվաստացումը[6]։
Առողջության իրավունք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միջազգային օրենքների համաձայն ՝ պետությունը պարտավոր է ապահովել բանտարկյալների բժշկական օգնություն ստանալու իրավունքը։ Բանտային իշխանությունները լիովին պատասխանատու են բանտարկյալներին պատշաճ բժշկական օգնություն ցուցաբերելու և նրանց բարեկեցությունն ապահովելու համար[7]։
COVID-19 համավարակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
COVID-19 համաճարակի ընթացքում Բահրեյնում մարդաշատ բանտերից մեկում եղել է COVID-19-ի խոշոր բռնկման։ Հաստատվել է, որ մի քանի բանտարկյալներ վարակված են վիրուսով, մինչդեռ իշխանությունները չեն կարողացել նրանց ապահովել պատշաճ կանխարգելիչ բժշկական պարագաներով, ներառյալ դեմքի դիմակները կամ ձեռքի ախտահանիչները, և կանոնավոր թեստերի անցկացումը։ Իշխանությունները չեն ապահովել բանտարկյալների առողջության պահպանման և բանտարկյալների հետ վարվելու կանոնների պահպանման իրավունքները։ Հիմնական խնդիրներից մեկը եղել է բանտում բանտարկյալների բազմություննը, ինչը անհնար է դարձրել սոցիալական հեռավորությունը[8]։ 2021 թվականի հունիսի 9-ին բանտի բանտարկյալ Ջոու Հուսեյն Բարաքաթը մահացել է COVID-19-ի հետևանքով առաջացած բարդությունների պատճառով[9]։ Նույնիսկ համաճարակից հետո Բահրեյնի բանտում իրավիճակը շարունակվել է վիճելի մնալ, քանի որ բանտարկյալների առողջության պահպանման իրավունքները շարունակում էին խախտվել։ Բանտի իշխանությունները մշտապես անտեսել են ախտանշաններով բանտարկյալներին և թույլ չեն տվել նրանց օդակաթիլային հիվանդության թեստ անցնել։ Բանտարկյալներից ոմանք հետ են կանչվել բանտ այն բանից հետո, երբ հիվանդանոցում հաստատել են, որ վարակված են։ Բանտարկյալներից մեկին՝ Ահմեդ Ջաբերին, հիվանդանոց է ուղարկվել միայն 11 ամիս անց[10]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Prisoner Abuse Law & Legal Definition. USLegal. Retrieved from http://definitions.uslegal.com/p/prisoner-abuse/
- ↑ «No Escape: Male Rape in U.S. Prisons». www.hrw.org.
- ↑ Goodmark, Leigh; Flores, Juanita; Goldscheid, Julie; Ritchie, Andrea; SpearIt (2015 թ․ հուլիսի 9). «Plenary 2 -- Redefining Gender Violence -- Transcripts from Converge! Reimagining the Movement to End Gender Violence». Rochester, NY: Social Science Research Network. SSRN 2628984.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն) - ↑ Neil A. Lewis (2005 թ․ հունվարի 1). «Fresh Details Emerge on Harsh Methods at Guantánamo». Archives – 2005. The New York Times. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 7-ին.
- ↑ «Rectal rehydration and waterboarding: the CIA torture report's grisliest findings». The Guardian. 2015 թ․ մարտի 13. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 7-ին.
- ↑ Laughland, Oliver (2015 թ․ մայիսի 20). «How the CIA tortured its detainees». The Guardian (բրիտանական անգլերեն). ISSN 0261-3077. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
- ↑ «Prisoners: The Right to Medical Treatment – International Law Provisions-Report». Lawyers’ Rights Watch Canada. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 28-ին.
- ↑ «Bahraini authorities flouting prisoners' rights to health amid rise in COVID-19 cases at Jaw prison». Amnesty International. 2021 թ․ ապրիլի 9. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 12-ին.
- ↑ «Bahrain: Death of prisoner a warning for Covid-19 failings in Jaw Prison». Amnesty International. 2021 թ․ հունիսի 14. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 14-ին.
- ↑ «Bahrain: Prison Officials' Inadequate Response To Tuberculosis Cases In Jaw Prison Puts Prisoners' Health At Serious Risk». Amnesty International. 2022 թ․ հունիսի 9. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 9-ին.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Gates, Madison L. and Robert K. Bradford. "The Impact of Incarceration on Obesity: Are Prisoners with Chronic Diseases Becoming Overweight and Obese during Their Confinement?" Journal of Obesity. 2015; 2015: 532468. Published online 2015 Mar 18. doi: 10.1155/2015/532468.