Բալշա II

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բալշա II Բալշիչ
Балша II Балшић
Բալշիչների զինանշանը
Բռնակալ
1372 թվական - 1385 թվական
Նախորդող Ալեքսանդր Կոմնին Ասեն
Տեր, Ալբանիայի իշխանը
1379 թվական - 1385 թվական
Նախորդող Գեորգի I Բալշիչ
Հաջորդող Գեորգի II Բալշիչ
 
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ
Դավանանք Սերբ ուղղափառ եկեղեցի
Ծննդյան օր 14-րդ դար
Ծննդավայր Principality of Zeta, Սերբիա
Վախճանի օր Սեպտեմբերի 18, 1385 թվական
Վախճանի վայր Myzeqe
Դինաստիա Բալշիչ
Հայր Բալշա I
Ամուսին Կոմինա (Կանինա)
Զավակներ Ռուջինա

Բալշա II Բալշիչ (սերբ.՝ Балша II Балшић, 14-րդ դար, Principality of Zeta, Սերբիա - սեպտեմբերի 18, 1385, Myzeqe), Վալոնայի բռնակալ, Զետայի չորրորդ կառավարիչ (1378-1385)։ Նա ընդարձակեց մայրապետության սահմանները դեպի հարավ՝ պարտության մատնելով ալբանական արքայազն Կառլ Թոփիին[1]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բալշիչ դինաստիայի ներկայացուցիչը, որը ղեկավարում էր Զետայում (ժամանակակից Չեռնոգորիա) (1356-1421)։ Բալշա I-ի կրտսեր (երրորդ) որդին (մահ. 1368), Զետայի առաջին ինքնիշխանը (1356–1368)[2]:

1378-ի հունվարի 13-ին՝ ավագ եղբոր՝ Գեորգի Բալշիչի (1373–1378) մահից հետո[3], Բալշան ժառանգել է պետության տիտղոսը Զետայում[3]։ Նա վերահսկում էր Զետայի արևելյան մասը և Սկադար լճի շրջակայքները։ Ամենամեծ ֆեոդալները, ովքեր չեն ճանաչում բալշիչների իշխանությունը և նրանց թշնամիներն էին, Չեռնոևիչներն էին՝ Վենետիկի Հանրապետության դաշնակիցներ[4]։

1372-ին Բալշան ամուսնացավ Քսենիա Կոմնեյնի (Կանին)՝ բռնակլ Կոմնին Ասենի դստեր հետ։ Եվ որպես օժիտ, նա դարձավ Վալոնիայի կառավարիչ (ժամանակակից հարավային Ալբանիայում)[5]։

1382-ին Բալշա Երկրորդը պատերազմ սկսեց Ալբանիայի իշխանությունների հետ Դուրազզոյի տիրանալու համար, նա չորս փորձ արեց քաղաքը վերցնելու համար։ Ի վերջո, Ալբանիայի տիրակալ Կարլ Տոպիան պարտվեց, և կարճ ժամանակահատվածում լորդ Բալշա Երկրորդը դարձավ Ալբանիայի իշխան[6]։ Մինչդեռ, Կարլ Թոփիան կոչ արեց օսմանյան թուրքերի օգնությունը։ Օսմանյան սուլթան Մուրադ I-ը Հայրեդդին փաշայի հրամանատարությամբ զորք ուղարկեց օգնելու։

1385-ի սեպտեմբերի 18-ին Սավրեի ճակատամարտում (Լուշնյա քաղաքի մերձակայքում) Օսմանյան թուրքերը հաղթեցին Բալշա II-ի և Իվանիշ Մնյավչևիչի զորքերին։ Զեթասի տերը և նրա դաշնակիցը զոհվեցին այս ճակատամարտում[7]։ Թուրքերը Բալշայի կտրված գլուխը որպես նվեր ուղարկեցին Ռումելիայի նահանգապետ Հայրեդդին փաշային[8]։

Հետևանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոմնինան (Բալշայի այրին) և նրա դուստր Ռուջինան իրենց վերահսկողության տակ են վերցրել Բալշիչների ունեցվածքը Հարավային Ալբանիայում՝ դա պաշտպանելու համար օսմանյան թուրքերից։ Կոմենուսը դարձավ Վալոնիայի դեդպոտի տիրակալը մինչև իր մահը 1396 թ. Միևնույն ժամանակ, Մուսակի զորքը գրավեց Բերատ քաղաքը[9]։ 1391-ին Ռուջինան ամուսնացավ Մրխշա Ժարկովիչի հետ, ով ստացավ Վալոնի տոհմային կոչումը։ Նա ղեկավարեց իշխանությունը մինչև իր մահը 1414 թ., այնուհետև իշխանությունը ձեռք բերեց նրա այրին՝ Ռուգինան։ 1417 թվականին օսմանյան թուրքերը գրավեցին Վալոնիայի իշխանությունը և նրա կենտրոնը Կանինը։ Ռուգինան փախավ Զետա, որտեղ ապաստան գտավ իր եղբորորդի՝ Բալշա III-ի դատարանի մոտ, որը նրան հանձնեց ծովափնյա Բուդվա քաղաքը[10]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Carl Hall Slide - CH-44». doi:10.31096/pnaa-ch-44. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  2. Јовић, Бојан (2019). Године које су промениле свет. Андрићград: Андрићев институт. էջեր 331–360. ISBN 978-99976-21-54-2.
  3. 3,0 3,1 Boudart, Michel (1994-11). «Fine-tuning metal clusters». Nature. 372 (6504): 320–320. doi:10.1038/372320a0. ISSN 0028-0836.
  4. «R v STANBROOK». Victorian Reports. [1994] 1 VR: 391–399. 1994. doi:10.25291/vr/1994-1-vr-391. ISSN 2208-4886.
  5. Fine, J. (1931 թ․ սեպտեմբերի 12). «Dr. BENDIEN'S CHEMICAL TEST». BMJ. 2 (3688): 514–514. doi:10.1136/bmj.2.3688.514. ISSN 0959-8138.
  6. Радић, Радивој (2016 թ․ մայիսի 20). «ДА ЛИ ЈЕ КОНСТАНТИН МИХАИЛОВИЋ ИЗ ОСТРОВИЦЕ ЗНАО ДА ЈЕ „КОНСТАНТИНОВА ДАРОВНИЦА" ФАЛСИФИКАТ?». ИСТРАЖИВАЊА (24): 119–127. doi:10.19090/i.2013.24.119-127. ISSN 2406-1131.
  7. Обрадовић, Мирко (1970 թ․ հունվարի 1). «ХЕРОЈСКО ИМЕ АНТИЛОХ КАО ЛИЧНО ИМЕ КОД ХЕЛЕНА». ИСТРАЖИВАЊА (23): 95–109. doi:10.19090/i.2012.23.95-109. ISSN 2406-1131.
  8. Debrunner, A. (1936 թ․ հունվարի 1). «Revue internationale des études balkaniques». Indogermanische Forschungen. 54 (1): 295–296. doi:10.1515/if-1936-0196. ISSN 1613-0405.
  9. Historia critica comicorum Graecorum. Berlin, New York: DE GRUYTER. ISBN 978-3-11-084456-6.
  10. «Miklosich, Franz von». dx.doi.org. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 16-ին.

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Fine, John Van Antwerp (1994), The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, University of Michigan Press, ISBN 978-0-472-08260-5
  • Sedlar, Jean W. (1994). East Central Europe in the Middle Ages, 1000—1500 III. Seattle: University of Washington Press. ISBN 0-295-97290-4.