Ապարանի զինվորական պանթեոն
Տեսակ | մշակութային արժեք և գերեզմանատուն |
---|---|
Ստեղծում | 1994 |
Երկիր | ![]() |
Բնակավայր | Ապարան[1] |
Մասն է | Վերածնունդ հուշահամալիր |
ՀՀ ՊՄԱՀ | 2.2/7.1 |
![]() |
Ապարանի զինվորական պանթեոն (նաև՝ Արցախյան պատերազմի հուշահամալիր), 1991-1994 թվականներին տեղի ունեցած Արցախյան ազատամարտի, հետագա տարիներին հայ-ադրբեջանական շփման գծում տեղի ունեցած սահմանային բախումների և 2020 թվականին տեղի ունեցած հայ-ադրբեջանական պատերազմի ժամանակ զոհված հայ ազատամարտիկներին, զինծառայողներին նվիրված զինվորական հուշահամալիր Հայաստանի Արագածոտնի մարզի Ապարան քաղաքում[2]։ Հուշահամալիրում են գտնվում Ապարան քաղաքից և հարակից գյուղերից զինվորական ծառայության կամ պատերազմի մեկնած զոհված զինծառայողների և ազատամարտիկների գերեզմանները։
Պանթեոնը հիմնադրվել է 1994 թվականին[2]։ Այն ընդգրկված է Հայաստանի կողմից պահպանվող հուշարձանների ցանկում և ունի հանրապետական նշանակության հուշարձանի կարգավիճակ[2]։
Տեղադրություն և կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հուշահամալիրը գտնվում է Ապարան քաղաքի կենտրոնական Մարշալ Բաղրամյան փողոցին հարակից Վերածնունդ հուշահամալիրի սկզբնամասում՝ անտառի մեջ։ Հուշահամալիրի արևելյան կողմում՝ մուտքի մոտ, տեղադրված է տուֆակերտ երկու խաչքար, որոնցից մեկը նվիրված է 1991-1994 թվականներին տեղի ունեցած Արցախյան ազատամարտին, մյուսը՝ Արցախյան բոլոր պատերազմներում զոհված հայ զինծառայողներին ու ազատամարտիկներին։ Հուշահամալիրում է գտնվում 34 զինծառայողի և ազատամարտիկի գերեզմանաքար, ինչպես նաև նրանցից մեկի 5 տարեկան որդու գերեզմանը։ Հյուսիսային կենտրոնական մասում տեղադրված է մեծ քարից կերտված ցայտաղբյուրը։
Պանթեոնից դեպի հյուսիս՝ բլրի վրա է գտնվում նաև Դրաստամատ Կանայանի բուրգատիպ գերեզմանը։
Հուշահամալիրում տեղադրված հուշաքարեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/%D4%B1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%A5%D5%B8%D5%B6_%2822.10.2921%29_03.jpg/230px-%D4%B1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%A5%D5%B8%D5%B6_%2822.10.2921%29_03.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/%D4%B1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%A5%D5%B8%D5%B6_%2822.10.2921%29_05.jpg/230px-%D4%B1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%A5%D5%B8%D5%B6_%2822.10.2921%29_05.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/%D4%B1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%A5%D5%B8%D5%B6_%2822.10.2921%29_02.jpg/230px-%D4%B1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%A5%D5%B8%D5%B6_%2822.10.2921%29_02.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/%D4%B1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%A5%D5%B8%D5%B6_%2822.10.2921%29_06.jpg/230px-%D4%B1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%A5%D5%B8%D5%B6_%2822.10.2921%29_06.jpg)
Հուշահամալիրում տեղադրված են հետևյալ ազատամարտիկների ու զինծառայողների հուշաքարերը[3].
N | ԱԱՀ | Ծննդյան թվական, վայր | Մահվան թվական, վայր | Լուսանկար |
---|---|---|---|---|
1. | Նահապետ Ազատի Տոնոյան | 18.10.1960թ․, Ապարան[3] | 19.09.1992թ․, Ղոչազ լեռ, Բերձոր[3] | ![]() |
2. | Մայիս Մովսեսի Սիրեկանյան | 15.5.1955թ․, Ապարան[3] | 19.09.1992թ․, Ղոչազ լեռ, Բերձոր[3] | |
3. | Սեյրան Արտավազդի Բաղդասարյան | 13.10.1965թ․[3] | 5.9.1992թ․, Մարտունու շրջան[3] | |
4. | Գուրգեն Արտյոմի Սահակյան | 1.10.1972թ․, Ապարան[3] | 1.04.1993թ․, Վարդենիսի շրջան[3] | |
5. | Վաչիկ Երվանդի Եղիազարյան (Ռաֆո) | 6.03.1961թ․, Ապարան[3] | 17.04.1992թ․, գ. Կարաչինար[3] | |
6. | Գեդեոն Նշանի Ղարիբյան | 1.11.1966թ․, գ. Նիգավան[3] | 19.09.1992թ․, Ղոչազ լեռ, Բերձոր[3] | |
7. | Աշխարհիկ Համլետի Սաֆարյան | 13.10.1961թ․, Ապարան[3] | 20.01.1993թ․, Բերձորի հատված[3] | ![]() |
8. | Արտակ Երջանիկի Բարսեղյան | 8.01.1973թ․, Ապարան[3] | 27.04.1994թ․, գ. Հորադիզ[3] | ![]() |
9. | Հովհաննես Գարեգինի Հովակիմյան | 1951թ․ | 1994թ․ | ![]() |
10. | Ժիրայր Ժորայի Գեղամյան | 1970թ․ | 1994թ․ | ![]() |
11. | Սամվել Վարդգեսի Բալասանյան | 1975թ․ | 1995թ․ | ![]() |
12. | Ռոման Ժորայի Սիմոնյան | 1975թ․ | 2000թ․ | ![]() |
13. | Քյարամ Գրիգորի Ղազարյան | 1951թ․ | 2000թ․ | ![]() |
14. | Սերյոժա Եղիազարի Մարգարյան | 1953թ․ | 2000թ․ | ![]() |
15. | Հայկ Սարգսի Քեշիշօղլյան | 1972թ․ | 2015թ․ | ![]() |
16. | Վահագն Աշոտի Սարգսյան | 1975թ․ | 2020թ․ | ![]() |
17. | Էդիկ Հովհաննեսի Հայրապետյան | 1967թ․ | 2020թ․ | ![]() |
18. | Վազգեն Մկրտիչի Սարգսյան | 2001թ․ | 2020թ․ | ![]() |
19. | Մկրտիչ Սարգսի Սարգսյան | 1975թ․ | 2020թ․ | ![]() |
20. | Ներսես Արմենի Աղաբաբյան (Ռեմբո) | 1967թ․ | 2020թ․ | ![]() |
21. | Արմեն Մնացականի Փանոսյան (Կոստ) | 2001թ․ | 2020թ․ | |
22. | Ահարոն Վոլոդյայի Խաչատրյան | 1978թ․ | 2020թ․ | ![]() |
23. | Հրայր Հարությունի Համբարձումյան | 1999թ․ | 2020թ․ | ![]() |
24. | Աշոտ Արմանի Աշոտյան | 2000թ․ | 2020թ․ | ![]() |
25. | Վահե Ներսեսի Աղաբաբյան | 2001թ․ | 2020թ․ | ![]() |
26. | Ժիրայր Արթուրի Գեղամյան | 2000թ․ | 2020թ․ | ![]() |
27. | Համլետ Ռուզվելտի Սարգսյան | 1973թ․ | 2020թ․ | ![]() |
28. | Գոռ Վիգենի Մանուկյան | 1991թ․ | 2020թ․ | ![]() |
29. | Գեղազնիկ Հաբետի Տոնոյան | 1990թ․ | 2020թ․ | ![]() |
30. | Ռուսլան Սերգեյի Իսրաելյան | 1987թ․[4] | 2020թ․[4] | ![]() |
31. | Էդգար Հովհաննեսի Ավետիսյան | 2002թ․ | 2020թ․ | ![]() |
32. | Վահրամ Գեղամի Հովհաննիսյան (Վահե) | 1978թ․ | 2020թ․ | ![]() |
33. | Սերյոժա Հայրապետի Փանոսյան | 2002թ․ | 2020թ․ | ![]() |
34. | Վահրամ Տիգրանի Խաչատրյան | 1988թ․ | 2020թ․ | ![]() |
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Արցախյան ազատամարտ, 1991-1994
- Հայ-ադրբեջանական պատերազմ, 2020
- Վերածնունդ հուշահամալիր
- Դրաստամատ Կանայանի գերեզման
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Wiki Loves Monuments monuments database — 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Հայաստանի կառավարության որոշում, 29 մայիսի 2002 թվականի N 628-Ն, վավերացված Հայաստանի նախագահ Ռ. Քոչարյանի կողմից 29 մայիսի 2002 թվականին։
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 «Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ հանրագիտարան», «Հայկական Հանրագիտարան» հրատարակչություն, Երևան 2004թ․։
- ↑ 4,0 4,1 «Ապարանցի Ռուսլանը», Ռուսլան Իսրաելյանի մասին հոդված Հայզինվոր կայքում, (արխիվացված 27․10․2021թ․)։
![]() |
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ապարանի զինվորական պանթեոն կատեգորիայում։ |