Արցախա-ամերիկյան հարաբերություններ
 Արցախ |
 ԱՄՆ |
Արցախի Հանրապետությունը և Միացյալ Նահանգները պաշտոնական դիվանագիտական հարաբերություններ չունեն, քանի որ Միացյալ Նահանգները այն երկրների ճնշող մեծամասնության մեջ է, որը չի ճանաչում Արցախը որպես ինքնիշխան պետություն և փոխարենը ճանաչում է Արցախը որպես Ադրբեջանի մաս։ Չնայած պաշտոնական հարաբերությունների բացակայությանը, 1997 թվականի նոյեմբերից Արցախի Հանրապետությունը ներկայացուցչություն ունի Վաշինգտոնում[1]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1991-ից 1994 թվականներին, Լեռնային Ղարաբաղի տարածաշրջանում առաջին պատերազմից սկսած, եղել են շարունակական ականազերծման գործողության մի մասը, որը հիմնականում ֆինանսավորվել է Միացյալ Նահանգների Միջազգային զարգացման գործակալության (USAID) կողմից։ ԱՄՆ ՄԶԳ-ն սերտորեն համագործակցում է HALO Trust-ի՝ Մեծ Բրիտանիայում գործող ականազերծող ՀԿ-ի հետ, որը միակ միջազգային կազմակերպությունն է, որն իրականացնում է ականազերծում Լեռնային Ղարաբաղում[2]։ Նրանք 2000-2016 թվականներին ոչնչացրել են 180,858 փոքր զինամթերք, 48,572 միավոր «այլ պայթուցիկ նյութեր», 12,423 կասետային ռումբեր, 8,733 հակահետևակային ականներ և 2,584 հակատանկային ականներ[3]։ Մինչև 2018 թվականը նրանք մաքրել էին տարածքի ականապատ դաշտերի 88%-ը, նպատակ ունենալով մաքրել մնացածը մինչև 2020 թվականը։ Ստեփանակերտ և Շուշի հիմնական քաղաքները, ինչպես նաև հյուսիս-հարավ գլխավոր մայրուղին մաքրված են և անվտանգ են ճանապարհորդության համար։
2001 թվականի ապրիլին Հայաստանի, Ադրբեջանի, Ֆրանսիայի, Ռուսաստանի և Միացյալ Նահանգների ներկայացուցիչները հանդիպեցին Փարիզում և Քի Ուեսթում, Ֆլորիդա՝ լուծելու Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ վեճը[4]։ Չնայած խոսակցություններին, որ կողմերը մոտ են լուծմանը, Ադրբեջանի իշխանությունները՝ ինչպես Հեյդար Ալիևի նախագահության ժամանակ, այնպես էլ 2003 թվականի հոկտեմբերի ընտրություններում նրա որդու՝ Իլհամ Ալիևի անդամակցությունից հետո, կտրականապես հերքել են, որ Փարիզում որևէ պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել կամ Քի Ուեսթում։
Ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ԱՄՆ կառավարության դաշնային մակարդակում Արցախի ճանաչում չկա, բայց ճանաչում կա նահանգային և տեղական մակարդակներում։ Տասը նահանգ, տասը քաղաք, Կալիֆորնիայի երեք շրջան, մեկ Նևադայի շրջան և չորս Նյու Ջերսի թաղամասեր 2021 թվականի դրությամբ ճանաչել են Արցախը որպես անկախ պետություն։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Introduction to the Office of the Nagorno Karabakh Republic in the United States of America». Office of the Nagorno Karabakh Republic. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 11-ին.
- ↑ «The HALO Trust – A charity specialising in the removal of the debris of war :: Requirement for continued clearance». The Halo Trust. 2010 թ․ հունիսի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 25-ին.
- ↑ «Three HALO Trust Workers Killed in Artsakh». The Armenian Mirror-Spectator. 2018 թ․ ապրիլի 5. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 14-ին.
- ↑ «Armenia and Azerbaijan: Key West Peace Talks». United States Department of State. 2001 թ․ ապրիլի 6. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 14-ին.