Անվտանգության երկընտրանք
Անվտանգության երկընտրանք
- Հայեցակարգ, որի համաձայն սեփական քաղաքացիների անվտանգության ամրապնդմանը ուղղված պետության գործողությունները, հանգեցնում են հակառակորդի պատասխան գործողությունների. ինչը, վերջին հաշվով, կարող է թուլացնել երկուսի անվտանգությունը։ Սովորաբար որևէ երկրի ռազմական նախապատրաստություններն, անկախ նրա մտադրություններից, մյուս երկրները ընկալում հն որպես վտանգ։ Որոշ հեղինակների կարծիքով անվտանգության երկընտրանք կարող է առաջացնել ոչ միայն կոնֆլիկտներ և լարվածության աճ, այլև հրահրել պատերազմական գործողություններ։ Անվտանգության երկընտրանքը կարևորվում է սասը պատերազմի իրադարձությունների (օրինակ՜ Կարիբյան ճգնաժամի և այլն) մեկնաբանման XX դարի 90-ականների սկզբի համագործակցության հիման վրա անվտանզուրյան համակարզերի ստեղծման, ինչպես նաև ընդհանուր անվտանգության աոումով։
- Մոտեցում, որի օգնությամբ բացատրվում են էթնիկ կոնֆլիկտների ծավալման պատճառները։ Անվտանգության երկընտրանքը հնարավորություն բնութագրել խառը բնակչություն ունեցող տարած բներում էթնիկ բռնության սրման դինամիկան։ Միաժամանակ անվտանգության երկընտրանքը ռացիոնալ բացաարություն է տալիս պատերազմական դրդապատճառներով առաջնորդվեղ դերակատարների վարքի ռազմավարությունը։
Էությունը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Անվտանգության երկընտրանքի էությունն այն է, որ ղևկավարվելով սեփական անվսոսնգության ապահովման սկզբունքով էթնիկ խմբերը հակամիջոցներ կարող են հրահրել որոնց հետևանքով նվազում է նրանց անվտանգության աստիճանը։ Այդպիսի իրավիճակը պայմանավորված է այն բանով, որ մեկ էթնիկ խմբի անվտանգությունն ապահովման (հիմնականում ռազմական) միջոցները եւ միջոցառումները քայքայում են մյուս էթնիկ խմբի անվտանգությունը դարձնելով այղ խումբն առավել խոցելի։ Դա կարող է հանգեցնել կանխարգելիչ հարձակամների՝ որպես անվտանգության երկընտրանք ծայրահեղ հետևանքի եւ առաջացնել պատերազմ։ Նշված մոդելը օգտագործվել է 1992 թվականին։ Էթնիկ անվտանգության երկընտրանքի լուծման ծախսատար միջոցներից է խաղաղապահ ուժերի օգտագործումը, ինչը նվազեցնում է կոնֆլիկտում ներգրավված էթնիկ խմբերի խոցելիությանը։ Էթնիկ կոնֆլիկտների լուծման հնարավոր եղանակ է համարվում էթնոտարածքային բաժանումը։ Սակայն էթնիկ խմբերի միջև հարաբերաթյունների անցանկալի սրման ոիսկը էական նվազեցման միակ երկարաժամկետ եղանակը ժողովրդավարական հասարակությունների ձևավորումն է։
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հայկական Սովետական Հանրագիտարան, հատոր 1-12, 1974-1986 թթ, Երևան
- Է․ Աղայան «Արդի հայերենի բացատրական բառարան», հատոր 1-2, 1976 թ, Երևան
- А․ Б. Барихин "Большой юридический словарь", 2002 թ, Москва