Jump to content

Անուրջներ (պատմվածք)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անուրջներ
ռուս.՝ Мечты
Տեսակգրական ստեղծագործություն
Ժանրպատմվածք
Ձևպատմվածք
ՀեղինակԱնտոն Չեխով
Բնագիր լեզուռուսերեն
Գրվել է1886
Հրատարակվել էնոյեմբերի 15 (27), 1886

«Անուրջներ» (ռուս.՝ Мечты), Անտոն Պավլովիչ Չեխովի պատմվածքը` գրված 1886 թվականին։ Առաջին անգամ հրապարակվել է 1886 թվականի նոյեմբերի 15-ին «Նոր ժամանակ» թերթի № 3849 համարում` Ան. Չեխով ստորագրությամբ։

Հրապարակումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անտոն Չեխովի «Անուրջները» գրված է 1886 թվականին, առաջին անգամ հրապարակվել է «Նոր ժամանակ» թերթում № 3849, 1886 թվականի նոյեմբերի 15-ին Ան. Չեխով ստորագրությամբ, 1887 թվականին տպագրվել է «Աղջամուղջում» ժողովածուում, 1898 թվականին լույս է տեսել առանձին հրատարակությամբ գրագիտության Մոսկովյան ընկերության կողմից, ընդգրկվել է Ադոլֆ Մարքսի կողմից հրատարակված գրողի ստեղծագործությունների ժողովածուի մեջ։

Չեխովի կենդանության օրոք պատմվածքը թարգմանվել է հունգարերեն, գերմաներեն, լեհերեն, սերբախորվաթերեն և չեխերեն։

Քննադատություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քննադատները բարձր են գնահատել պատմվածքը, դրական արձագանքներ են եղել Դմիտրի Գրիգորովիչի, Ա. Ս. Լազարև-Գրուզինսկու կողմից[1] (Չեխովը հիշողություններում, էջ 151)։

«Դիտորդ» ամսագրում քննադատները նշում էին, որ պատմվածքում վարպետորեն է նկարագրվում «հարազատներին մոռացած թափառաշրջիկի կերպարը»[2]։

Կ. Կ. Արսենևը «Անուրջներ» պատմվածքը համարում էր պատմողականության օրինակ, որտեղ Չեխովը հանդես է գալիս որպես վարպետության տիպար. «Նրա կողմից ընտրված թեման լայն զարգացում չի պահանջում, թեթև և ազատորեն տեղավորվում է ոչ մեծ շրջանակում»։ Նրա կարծիքով «հեղինակին հաջողվել է վերարտադրել ակնթարթային հոգեկան տրամադրություններ, որոնք հասկացվում են «առանց գործող անձանց անցյալի մեջ խորանալու, առանց նրանց հետ բազմակողմանի ծանոթության»։ Պատմվածքի ուժեղ կողմը նա համարում է բնության նկարագրությունը. «Նա տիրապետում է կերպարը մարմնավորելու արվեստին` ստիպելով նրան ապրելու իսկական մարդկային կյանքով..»[3]:

Մ. Բելինսկին Չեխովին համարում էր «ռուսական Բոկկաչիո», քանի որ նրա «Անուրջներ», «Անհանգիստ հյուրը», «Կախարդուհին» և «Մղձավանջ» պատմվածքները «հարուստ են նուրբ և տխուր գույներով, բացահայտում են ոչ միայն դիտորդին, այլ նաև հեղինակին, ոչ միայն մտածողին, այլ հումանիստ մարդուն»[4]։

Գործող անձինք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Անդրեյ Պտախա, պահնորդ
  • Նիկանդր Սապոժնիկով, պահնորդ
  • Թափառաշրջիկ, փախստական տաժանակրորդ, որին ուղեկցում են աքսոր Սիբիր, և նա չի հիշում իր անունը

Պատմվածքի գործողությունները տեղի են ունենում ուշ աշնանը, կեղտոտ ճանապարհին, որով թափառաշրջիկին աքսորավայր` Սիբիր են ուղեկցում երկու պահնորդ։ Ճանապարհին թափառաշրջիկի և պահնորդի միջև խոսակցություն է սկսվում։ Թափառաշրջիկը չի հիշում իր անունը, որն էլ գրգռում է պահնորդի հետաքրքրությունը։ Թափառաշրջիկը պատմում է իր մանկության և մոր մասին, սակայն հորը չի հիշում։ Ժամանակին նա մոր հետ կալվածատիրոջը թունավորում է մկնդեղով, մորն ազատազրկում են 20 տարով, իսկ իրեն որպես հանցակից (կալվածատիրոջը տվել էր թույնով լցված բաժակը) աքսորում են 7 տարով։ Այնուհետև նա փախչում է աքսորից և ազատորեն այդ մասին պատմում է պահնորդին։ Թափառաշրջիկը չի վախենում Սիբիրից` ասելով «Սիբիրը նույն Ռուսաստանն է, այնտեղ էլ նույն աստվածն ու ցարն են, ինչ որ այստեղ, այնտեղ էլ են խոսում ուղղափառով, ինչպես մենք իրար հետ։ Միայն այստեղ ավելի լայնարձակ է և մարդիկ ապրում են ավելի հարուստ»։ Նա երազում է ձկնորսության մասին, պատկերավոր պատմում է ձկնորսության նրբությունների մասին. «Կիրք, ինչքան ձուկ եմ բռնել ես իմ դարում, կյանքը Սիբիրում ազատ է։ Պահնորդները ներկայացնում են ազատ կյանքի պատկերները, որով նրանք երբեք չեն ապրել և ասում է թափառաշրջիկին, որ առողջական վիճակի պատճառով նա չի հասնի աքսորավայր։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. А. П. Чехов в воспоминаниях современников. Изд. "Художественной литературы", Москва, 1960
  2. Журнал „Наблюдатель“ 1887, № 12, отдел „Новые книги“, стр. 68
  3. «Вестник Европы», 1887, № 12, стр. 772, 774
  4. «Труд», 1892, № 2, отдел «Новые книги», стр. 479

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Чехов А. П. Мечты // Чехов А. П. Полное собрание сочинений и писем: В 30 т. Сочинения: В 18 т. / АН СССР. Ин-т мировой лит. им. А. М. Горького. — М.: Наука, 1974—1982.
  • Dictionnaire Tchekhov, page 252, Françoise Darnal-Lesné, Édition L'Harmattan, 2010, ISBN 978 2 296 11343 5.
  • Rêves, traduit par Madeleine Durand et Édouard Parayre, révision de Lily Dennis, éditions Gallimard, Bibliothèque de la Pléiade, 1967, ISBN 978 2 07 0105 49 6.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]