Ասխաթանի խաչքար (Մայր Աթոռ)

Ասխաթանի խաչքար
	Ասխաթանի խաչքար
Երկիր	Հայաստանի Հանրապետություն
Տարածաշրջան	Վաղարշապատ քաղաքի կենտրոնում գտնվող Մայր Աթոռի արևելյան կողմում՝ Գևորգյան հոգևոր ճեմարանի և Գրիգոր Լուսավորչի դարպասի հարևանությամբ՝ քանդակազարդ երեսով դեպի հարավ, ձախից ութերորդը:
Սկզբնական տեղադրություն	Կոտայքի մարզի Գեղարդ գյուղից 12կմ հյուսիսարևելյան ուղղության վրա գտնվող՝ Գողթ գետի աջ ափին, Գեղարդի վանքում։
Ներկա տեղադրություն	Վաղարշապատ քաղաքի կենտրոնում գտնվող Մայր Աթոռի արևելյան կողմում՝ Գևորգյան հոգևոր ճեմարանի և Գրիգոր Լուսավորչի դարպասի հարևանությամբ՝ քանդակազարդ երեսով դեպի հարավ, ձախից ութերորդը:
Ներկա վիճակ	կանգուն
Ժառանգության կարգավիճակ	Պատմաճարտարապետական հուշարձան
Նվիրված	Խաչքարը նվիրված է Ասխաթանին։
Խաչագործ	Խաչքագործն անհայտ է:
Պատվիրող	Խաչքարի պատվիրատուներն են Յեսմկանն ու Պապերը:
Ճարտարապետական ոճ	Հայկական ճարտարապետություն
Ստեղծման տարեթիվ	1216 թվական
Զարդաքանդակի նկարագրություն	Խաչքարը քանդակներ չունի։
Նյութ	տուֆ
Արձանագրություն	Խաչքարը ունի արձանագրություններ:
	Khatchkars in Etchmiadzin Վիքիպահեստում

Ասխաթանի խաչքար, գտնվում է Հայաստանի Հանրապետության Արմավիրի մարզի Վաղարշապատ քաղաքի կենտրոնում գտնվող Մայր Աթոռի արևելյան կողմում՝ Գևորգյան հոգևոր ճեմարանի և Գրիգոր Լուսավորչի դարպասի հարևանությամբ՝ քանդակազարդ երեսով դեպի հարավ, ձախից ութերորդը: Հաշվառված է ՀՀ պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցանկում (4.2/14.1.7)^[1]։

Տեղադրություն

Մայր Աթոռի հյուսիսային պարսպապատի մոտ կանգնեցված խաչքարերից ձախից չորրորդն է: Նախկինում գտնվում էր Կոտայքի մարզի Գեղարդ գյուղից 12կմ հյուսիսարևելյան ուղղության վրա գտնվող՝ Գողթ գետի աջ ափին, Գեղարդի վանքում։

Նկարագրություն

Մայր աթոռում կրկնօրինակն է: Քիվը հարդարված է երեք խաչաքանդակներով, իսկ կենտրոնում՝ Քրիստոսի խաչելությունը, պատկերված Գողգոթայի բլուրը ներկայացնող քանդակազարդ պատվանդանին:

Վիմական արձանագրություն

Խաչքարի աջ կողմում առկա է 9 տող վիմական արձանագրություն^[2]^[3].

[Ա]ՍԽԱԹ
[Ա]ՆԱ Ե
ԽԱՉՍ
ՅԵՍԱՄ
ԿԱՆՆ
ԵՒ ՊԱՊ
ԵՐՈՅՆ
ՈԿԵ. (1216) Թ[ՎԻՆ]
ՅԻՇ[ԵՑԷՔ]

Համաձայն արձանագրության՝ Յեսմկանն ու Պապերը խաչքարը կանգնեցրել են Ասխաթանի հոգու փրկության համար: Խաչքարը կանգնեցվել է 1216 թվականին:

Այլ տեղեկատվություն

Խաչքարի բնօրինակը գտնվում է Նյու Յորքի Մետրոպոլիտեն թանգարանում^[2]
Ասխաթանն ու Յեսմկանը հիշվում են նաև Գեղարդավանքի մեկ այլ վիմագրում` փորագրված եկեղեցու աջավանդատան դռան վերնամասում^[4]:

Տես նաև

Էջմիածնի Մայր Տաճար

Ծանոթագրություններ

↑ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՐՄԱՎԻՐԻ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
↑ ^2,0 ^2,1 Արսեն Հարությունյան, Վաղարշապատ. վանքերը և վիմական արձանագրությունները, Մայր Աթոռ սուրբ Էջմիածնի հրատարակչություն, 2016 թվական, էջ 101
↑ Ս. Սաղումյան, Վիմագիր մասունքներ, էջ 108-109:
↑ Գարեգին արք. Յովսէփեան, Խաղբակեանք կամ Պռոշեանք հայոց պատմութեան մէջ, հատոր Գ., Նիւ Եորք, 1942/3, էջ 42, Յաւելուած Ա. 69:

[1] ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՐՄԱՎԻՐԻ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

[Վաղարշապատ._վանքերը_և_վիմական_արձանագրությունները-2] 2,0 ^2,1 Արսեն Հարությունյան, Վաղարշապատ. վանքերը և վիմական արձանագրությունները, Մայր Աթոռ սուրբ Էջմիածնի հրատարակչություն, 2016 թվական, էջ 101

[3] Ս. Սաղումյան, Վիմագիր մասունքներ, էջ 108-109:

[4] Գարեգին արք. Յովսէփեան, Խաղբակեանք կամ Պռոշեանք հայոց պատմութեան մէջ, հատոր Գ., Նիւ Եորք, 1942/3, էջ 42, Յաւելուած Ա. 69:

[1]

[2]

[3]

[4]