Ֆալեզի համաձայնագիր
Ֆալեզի համաձայնագիր, 1174 թվականի դեկտեմբերին Անգլիայի թագավոր Հենրի II-ի ու Շոտլանդիայի գերեվարված թագավոր Ուիլյամ I-ի միջև կնքված պայմանագիր։
Ուիլյամը գերի է ընկել Ալնվիքի ճակատամարտի ժամանակ, երբ ներխուժել էր Նորթումբրիա․ նրան պահում էին Նորմանդիայի Ֆալեզ քաղաքում։ Այդ ժամանակահատվածի ընթացքում Հենրին բանակ է ուղարկում հյուսիս և վերցնում մի քանի շոտլանդական ամրոցներ, այդ թվում՝ Բերվիքն ու Էդինբուրգը։ Եվ քանի որ Ուիլյամը ժառանգ չուներ, նրան ստիպում են բանակցել ազատման փրկագնի շուրջ, որպեսզի կանխեն շոտլանդական թագավորական ընտանիքի մարումը։
Համաձայնագրով Ուիլյամից պահանջվում էր երդվել, որ դրանից հետո Շոտլանդիան ենթարկվելու էր անգլիական գահին։ Անգլիացի զինվորները պետք է զբաղեցնեին Ռոքսբուրգ, Բերվիք, Ջեդբուրգ, Էդինբուրգ և Ստեռլինգ գլխավոր շոտլանդական ամրոցները, և, թեև դրանք թագավորության ամենահարուստ ամրոցներն էին, շոտլանդացիները պետք է նաև խոշոր հարկեր վճարեին նրանց պահելու համար[1]։ Հաջորդող 15 տարիների ընթացքում Ուիլյամն ստիպված էր հանդուրժել Հենրիի գերիշխանությունը և նրանից թույլտվություն ստանալ տեղական ապստամբությունները ճնշելու համար[2]։ Սակայն Հենրին Ուիլյամին թույլ էր տվել պահել Թայնդեյլի բարոնությունը, իսկ 1185 թվականին վերադարձրել էր նաև Հանթինգդոնի կոմսությունը (որը սակայն հետագայում նվիրվել է Ուիլյամի կրտսեր եղբայր Դավիդին)[3]։
Համաձայնագիրը չեղյալ է հայտարարվել 1189 թվականին, երբ Հենրիի ժառանգ Ռիչարդ Առյուծասիրտը արդյունավետորեն հարավային Շոտլանդիան հետ է վաճառել Շոտլանդիայի թագավորին, որպեսզի ֆինանսավորի իր Խաչակրաց երրորդ արշավանքը դեպի Սուրբ Երկիր[4]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ The Struggle for Mastery page 226: By the Treaty of Falaise in 1174 William was released, but in return for acknowledging that his kingdom was henceforth a fief held from the king of England. Henry was also to receive homage and fealty from the earls and barons and other men of "the land of the king". All of this was to be guaranteed though the surrender by King William of the castles of Roxburgh, Berwick, Jedburgh, Edinburgh, and Sterling.
- ↑ Andrew Lang, A History of Scotland from the Roman Occupation, 1900. p. 113.
- ↑ David Carpenter, The Struggle for Mastery, 2003. p. 230.
- ↑ The Struggle for Mastery: With Richard in a hurry, a bargain was quickly struck. William gave £6,666 to recover the castles of Berwick and Roxburgh and free his realm from the subjection to England imposed in 1174.