Քասըմփաշա

Քասըմփաշա (թուրքերեն՝ Kasımpaşa), թաղամաս Ստամբուլի Բեյօղլու շրջանում։ Գտնվում է Ոսկեղջյուրի ծոցից դեպի հյուսիս՝ քաղաքի եվրոպական հատվածում։ Քասըմփաշայի հարևանությամբ գտնվում են Դոլափդերե թաղամասն ու Քուրթուլուշ շրջանը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քասըմփաշան Ստամբուլի ամենահին բնակելի թաղամասերից մեկն է, որն ունի հարուստ ծովային ավանդույթներ։ Մեհմեդ II սուլթանի նավերը, ներկայիս Քասըմփաշայի կողմից, մտել են Ոսկեղջյուրի ծոց։ 1453 թվականին Կոստանդնուպոլսի անկումից հետո Քասըմփաշան սկսել է ծաղկել։ XVI դարում Քասըմփաշայում են եղել Օսմանյան կայսրության հիմնական նավաշինարանները, որտեղ կանգնած է եղել մոտ 120 նավ։ Կայսրության անկումից հետո թաղամասում գտնվող «Հալիչ» նավաշինարանը ևս անկում է ապրել։ XIX դարում օսմանյան նավատորմը ռազմական տեսանկյունից հանդիսանում էր ոչ արդյունավետ, և Քասըմփաշայի մեծ մասը ոչնչացվել է հրդեհի ժամանակ։ Ներկայումս այն ծառայում է որպես վերանորոգման կայան, որն սպասարկում է բեռնատար նավերին, լաստանավերին և ոչ մեծ զբոսանավերին։

Թուրքական ռազմածովային բարձրագույն դպրոցը հիմնադրվել է 1773 թվականին, որը նախատեսված եղել Քասըմփաշայում խարիսխ գցած ռազմական և քաղաքացիական նավապետերին երկրաչափություն և նավարկություն սովորեցնելու համար։ 1838-1850 թվականներին թուրքական ռազմածովային ակադեմիան ևս տեղակայված է եղել այս թաղամասում։ Մուդանիայի զինադադարից հետո շենքը, որտեղ նախկինում տեղակայված է եղել Օսմանյան կայսրության ռազմածովային նավատորմի նախարարությունը (թուրքերեն՝ Bahriye Nazırlığı), 1922 թվականի նոյեմբերի 14-ին դարձել է Թուրքիայի ռազմածովային ուժերի Ստամբուլի շտաբ կենտրոնը^[1]։

1955 թվականին տեղի ունեցած Ստամբուլի ջարդերի ժամանակ Քասըմփաշայի հույն բնակիչները ենթարկվել են հարձակումների և թալանվել^[2]։

Մշակութային և ժամանակակից կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թուրքիայի Հանրապետության առաջին տարիներին Ոսկեղջյուրի շուրջ տարածքը կորցրել է իր նախկին հռչակը։ XXI դարերում Ստամբուլի համայնքային իշխանությունները ներդրումներ են արել թաղամասում մարզադաշտ, սպորտային համալիր, լողավազան, գրադարարններ և Ոսկեղջյուրի ափին հանգստի սոցիալական բազաներ կառուցելու համար, որտեղ կան ֆիթնեսի և բուժհաստատություններ։

Լողափին գտնվում է Օք Մեյդանըն, որտեղ սուլթաններն զբաղվել են նետաձգությամբ։ Մարմարե մի քանի սյուներ հիշեցնում են տարբեր սուլթանների հաջող նետաձգության մասին։ Քասըմփաշա հրապարակում կա նաև մուսալա՝ բացօթյա վայր, որը նախատեսված է աղոթքի համար։

Թաղամասում է տեղակայված համանուն ֆուտբոլային ակումբը, որը խաղում է Թուրքիայի ֆուտբոլի առաջնությունում։ Իր տնային խաղերը ֆուտբոլային ակումբը խաղում է Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան մարզադաշտում, որը տեղավորում է շուրջ 13 500 հանդիսատեսի և անվանվել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի անունով։ Վերջինս ծնվել և տարրական դպրոց է հաճախել Քասըմփաշայում։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստամբուլի Բեյօղլու շրջանի Քասըմփաշա թաղամասը, որը տեղակայված է Ոսկեղջյուրի ափին։ Աջում Օսմանյան ռազմածովային նավատորմի նախարարության շենքն է, իսկ կենտրոնում՝ ռազմածովային հոսպիտալը, որը ներկայումս օգտագործվում է Թուրքիայի ռազմածովային ուժերի կողմից։
Քասըմփաշա թաղամասում Օսմանյան կայսրության ռազմածովային նավատորմի նախարարությունը ներկայումս դարձել է Թուրքիայի ռազմածովային ուժերի Հյուսիսային ծովային շրջանի հրամանատարության շտաբ կայան։
Քասըմփաշան 19-րդ դարի վերջին