Շվեդիայի հրեական թանգարան
Շվեդիայի հրեական թանգարան | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | հրեական թանգարան |
| Երկիր |  Շվեդիա |
| Տեղագրություն | Ստոկհոլմ |
| Վայր | Վասաստան |
| Հասցե | Själagårdsgatan 19, 103 12 Stockholm |
| Հիմնադրվել է | 1987[1] |
| Կայք | judiskamuseet.se |
 | |
 | |
Շվեդիայի հրեական թանգարան (շվեդ.՝ Judiska museet), հրեաների կրոնին, ավանդույթին և պատմությանը վերաբերող առարկաներին և միջավայրերին նվիրված, մասնավորապես Շվեդիայի հուդայականության հետ կապված թանգարան Ստոկհոլմում[2][3][4]։ Հրեական թանգարանը պատմում է հրեական մտքի, հրեական պրակտիկայի և Շվեդիայի պատմության, հրեական պատմության և շվեդա-հրեական ժառանգության վերաբերյալ։
Ակնարկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թանգարանը բացվել է 1987 թվականին Ֆրիհամնենում։ 1992 թվականին տեղափոխվել Ռագնար Էստբերգի նախագծած շենք, որը կառուցվել է 1929-1931 թվականներին՝ որպես աղջիկների դպրոց։ 2016 թվականին թանգարանը կրկին տեղափոխվել է և տեղակայվել Ստոկհոլմի Գամլա ստանի Սյուլագորդսգաթան 19 հասցեում գտնվող նոր տարածք՝ 18-րդ դարի սինագոգ[5]։
Հրեական թանգարանը հիմնադրել են Վիոլա և Աարոն Նեումանները։ Թանգարանը բացվել է 1987 թվականին Շվեդիայի մշակույթի նախարար Բենգթ Գորանսոնյի կողմից։ 1994 թվականին թանգարանը դարձել է Շվեդական թանգարանների ասոցիացիայի առաջին «Տարվա թանգարան» դափնեկիրը[6]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1795 թվականին հրեական ժողովը տեղափոխվել է Ստոկհոլմի Սյուլագորդսգաթան 19 հասցեում գտնվող հին աճուրդային սենյակ։ Շենքում էր գտնվում սինագոգը և կրոնական դպրոցը, որտեղ հանգրվանում էին ռաբբիին, հազանը և կոշերի մսագործը։ Նկուղում է գտնվել միկվան՝ ծիսական բաղնիքը, խոհանոցը, որտեղ ամբողջ համայնքի համար մացա էր թխվում[7]։
Մինչև 1838 թվականը գործող հատուկ օրենքով սահմանվել է, թե ինչպես պետք է հրեաներն ապրեն և վարվեն Շվեդիայում։ Օրենքում ասվում էր, որ հրեաներն առանձին ազգ են, ուստի Սյալագարդսգատանը թագավորության մեջ թագավորություն է[7]։
Հավաքածու[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թանգարանի մշտական ցուցադրության մաս կազմող հավաքածուները շատ չեն՝ մոտ 800 արտեֆակտ։ Թանգարանի հավաքածուներում առարկաները դասավորված են ըստ ձեռքբերման՝ լինի հրեական համայնքից, թե ուրիշներից։ Հավաքածուները ներկայացնելու այս եղանակը ուշադրության կենտրոնում է դնում մեծամասնության հարաբերությունները փոքրամասնությունների հետ[8]։
Ամբիոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ամբիոնը մնացել է այն ժամանակներից, երբ շենքը սինագոգ էր։ Այն թվագրվում է 19-րդ դարի առաջին կեսին։ Տարբեր վայրերում հայտնվելուց հետո այն հանգրվանել է իր նախնական տեղում։ Երբ հրեական ժողովը 1870-ականներին շենքից տեղափոխվեց, ամբիոնը վաճառվեց որպես շենքի մի մասը զույգին, որն այն տեղափոխեց իրենց հիմնադրած Սիմենի առաքելություն։ Երբ 19-րդ դարի վերջում շենքը վերածվեց ոստիկանության բաժանմունքի, Բերգ-Սանդելսը կապվեց Հյուսիսային թանգարանի հիմնադիր Արթուր Հազելիուսի հետ, և 1890 թվականին ձեռք բերեց ամբիոնն իր նոր թանգարանի համար[8]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ https://judiskamuseet.se/6942-2/
- ↑ «Jewish Museum Stockholm». TripAdvisor. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 20-ին.
- ↑ «The Jewish Museum». This is Stockholm – www.visitstockholm.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 20-ին.
- ↑ «Jewish Museum in Stockholm». www.government.se. Government Offices of Sweden. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 20-ին.
- ↑ «Judiska museet flyttar till Gamla stan - DN.SE». DN.SE (շվեդերեն). 2016 թ․ ապրիլի 11. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 9-ին.
- ↑ «Årets museum (Museum of the Yesr)». Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 23-ին.
- ↑ 7,0 7,1 Թանգարանի մասին
- ↑ 8,0 8,1 Թանգարանի հավաքածուներ
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շվեդիայի հրեական թանգարան» հոդվածին։ |
