Մասնակից:VanuhiAs/Ավազարկղ2

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քերոլ Չասկի
Carole Chaski
Ծնվել է1955(1955)
ԿրթությունԲրին Մաուր քոլեջ(Բակալավրիատ), Դելավերի համալսարան(Մագիստրատուրա),Բրաունի համալսարան (Ասպիրանտուրա)
ՄասնագիտությունԼեզվաբան
Աշխատանք«Շարահյուսական տեսություններ և շարահյուսական փոփոխության մոդելներ. հունարեն անորոշ դերբայով արտահայտված լրացումների ուսումնասիրություն»,1998
ԳործունեությունԴատական լեզվաբանություն
ԱշխատավայրՀյուսիսային Կարոլինայի պետական համալսարան

Քերոլ Էլիզաբեթ Չասկի (ծնվել է 1955 թվականին) դատական լեզվաբան, ով համարվում է ոլորտի առաջատար փորձագետներից մեկը[1]։ Նրա հետազոտությունը ոճաչափական վերլուծության մեջ հանգեցրել է մեթոդաբանության և ստույգության բարելավմանը: Այն նաև ոգեշնչման աղբյուր է հետագա հետազոտությունների համար, որոնք միտված էին այս մեթոդը կիրառելուն հեղինակային իրավունք ստանալու նպատակով[2]: Նրա ներդրումները ծառայել են որպես ցուցմունք Միացյալ Նահանգների և Կանադայի մի շարք դաշնային և նահանգային դատարաններում[3]: Նա ALIAS տեխնոլոգիայի նախագահն է և Լեզվաբանական ապացույցների ինստիտուտի գործադիր տնօրենը, որը շահույթ չհետապնդող հետազոտական կազմակերպություն է՝ նվիրված լեզվաբանական փաստերին[4]:

Վաղ կյանքն ու կրթությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քերոլ Չասկին ծնվել է 1955 թվականին, Միլթոն Ս. Չասկիի և Մերիլի (Էվանս) Չասկիի վեց երեխաներից մեկն է[5][6][7]: Չասկին հաճախել է «Severn» դպրոցը, որտեղ մրցանակների է արժանացել ինչպես անգլերենի, այնպես էլ իսպաներենի լավ իմացության համար: Դպրոցն ավարտել է 1973 թվականին[8]:

1975 թվականին Չասկին ավարտել է Բրին Մաուր քոլեջի արվեստի բաժինը՝ ստանալով բակալավրի աստիճան որպես անգլերեն և հունարեն լեզուների magna cum laude, և 1981 թվականին ավարտելէ մագիստրատուրան Դելավերի համալսարանիԸնթերցանության հոգեբանություն բաժնում: 1988 թվականին Բրաունի համալսարանում նրա՝ լեզվաբանության ոլորտում կատարած ասպիրանտուրայի ատենախոսության վերնագիրն էր՝ «Շարահյուսական տեսություններ և շարահյուսական փոփոխության մոդելներ. հունարեն անորոշ դերբայով արտահայտված լրացումների ուսումնասիրություն»[9]:

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հյուսիսային Կարոլինայի պետական համալսարանում լեզվաբանություն դասավանդող (1990–1994 թվականներին) Քերոլ Չասկիին ոստիկանությունը խնդրում է ուսումնասիրել ենթադրյալ ինքնասպանության գրառման մի քանի տարբերակ, որը հայտնաբերվել է տան համակարգչում: Օգտագործելով շարահյուսական և վիճակագրական վերլուծություն՝ նա եզրակացրեց, որ մահացածը գրառման հեղինակը չէ, և որ հավանաբար սենյակակիցն է եղել[1][10][11]: Ավելի ուշ սենյակակիցը խոստովանեց: Հետագայում Չասկին թողեց դասավանդումը, որպեսզի աշխատի լրիվ դրույքով որպես դատական լեզվաբան[1]:

«Forensic» ամսագիրը Չասկիին անվանել է «դատական լեզվաբանության ոլորտում առաջատար փորձագետ»[12]: Ըստ Ջոն Օլսոնի և Ջուն Լյուչենբրոերսի՝ «Առաջին անգամ դոկտոր Քերոլ Չասկին է նախաձեռնելհեղինակի գրվածքի շարահյուսական վերլուծությունը»[13]:

Բակալավրիատի «Դատական լեզվաբանություն. Երկրորդ հրատարակություն. Լեզվի, հանցագործության և իրավունքի ներածություն» դասագրքում Ջոն Օլսոնը գրել է. «Առաջին լեզվաբանը, ով համակարգված կերպով դիտարկել է հեղինակի ոճի նշույթավորվածությունը, եղել է Քերոլ Չասկին, որի հեղինակային շարահյուսության վիճակագրական վերլուծությունը համապատասխանել է Միացյալ Նահանգների դատական համակարգի Դաուբերտի կանոնին»[14]: Ըստ Օլսոնի՜ Չասկիի մեթոդաբանությունը ներառում է այնպիսի ծրագրակազմ, որում օգտագործում է չորս քերականական կանոններ՝ տեքստի շարահյուսական նշույթավորվածությունը ներկայացնելու նպատակով, որոնք համադրվում են գրողի կողմից կետադրական նշանների օգտագործման եղանակների չափումների հետ: Օլսոնը շարունակում է. «Չասկիին պետք է վերագրվի հեղինակային տեքստի դատաբժշկական համեմատությունը (ի տարբերություն երկար տեքստի հեղինակային «վերագրման») գիտական ասպարեզ բերելը, այն դուրս է բերել գրական քննադատության, կանոնական գրական կորպուսի և հեղինակի նույնականացման խոսույթային վերլուծության ձևերի շրջանակից[14]:

Չասկին հայտնի է տարբեր փոփոխականների ստույգության վերաբերյալ իր հետազոտություններով, ինչպիսիք են անհայտ հեղինակների շրջանում առկա խտրականության մասին դատաբժշկական լեզվաբանների կողմից կատարած վերլուծության մեջ ուղղագրության և շարահյուսության ստույգության ապահովումը[15]: Նա եզրակացրեց, որ հաճախ չափվող փոփոխականներից շատերը, ինչպիսիք են ուղղագրական սխալների քանակը կամ ըստ սովորության քերականական սխալները, ճշգրիտ միջոցներ չեն հեղինակի գրվածքը որոշելու կամ կասկածելի հեղինակների միջև խտրականություն դնելու համար: Չասկիի քննադատությունը հիմնված էր այն բանի վրա, թե ինչպես է այս փոփոխականներից շատերի տատանումները արտացոլում բարբառները և ոչ թե իդիոլեկտները[15]: Թիմ Գրանտը և Քևին Բեյքերը քննադատել են Չասկիի կողմից հեղինակի գրվածքի չափանիշների գնահատումը՝ անդրադառնալով յուրաքանչյուր չափանիշի գնահատման նրա մեթոդների ստույգության և վավերականության հետ կապված խնդիրներին: Նրանք նաև ուշադրություն են հրավիրում Չասկիի հեղինակների ընտրության վրա, այն է, քանի որ նրանք հանրալեզվաբանական բազմազանության պակաս ունեն[16]:

Դատական լեզվաբանների միջազգային ասոցիացիայի նախկին նախագահ Լոուրենս Սոլանի խոսքով, մասնագիտության մեջ կա մշակութային և ինտելեկտուալ տարանջատում: Չասկին պաշտպանում է «գիտական մեթոդաբանությունը, որը կարելի է կրկնել դեպքից դեպք», իսկ մյուսները, ինչպես Ջեյմս Ռ. Ֆիցջերալդը, օգտագործում է «ինտուիտիվ» մոտեցում, ուսումնասիրում այլ բաներ՝ի թիվս ուղղագրության և բառի ընտրության յուրահատկությունները՝ տեսնելու, թե արդյոք «հատկանիշների խմբավորումներ առաջանում են, թե ոչ»[17]: Ֆիցջերալդի վերլուծությունը բացատրելուց հետո, այն անվանելով «դատական ոճաբանություն», «Forensic Magazine»-ից Միշել Թեյլորը հետևեց իր վերլուծության նկարագրությունը.«Լեզվի վերլուծության այն ձևը, որը երբեմն կոչվում է դատական ոճաբանություն, տարբերվում է նրանից, ինչ Չասկին է անում, քանի որ նա լեզվաբանության ոլորտում ունի ֆորմալ կրթություն և օգտագործում է իր մշակած հաշվողական լեզվաբանության մեթոդը, որը կոչվում է ALIAS կամ Լեզվաբանության նույնականացման և գնահատման ավտոմատացված համակարգ»[12]:

«The New York Times»-ից Բեն Զիմմերը գրել է, որ Չասկին նաև աշխատում էր «այն փաստաթղթերի հեղինակի գրվածքը որոշելու վրա, որոնք ստեղծվել էին մի համակարգչի կողմից, որին հասանելիություն ունեին մի շարք օգտատերեր»: Սա անելու համար նա մշակում է մի ծրագրակազմ, որը կարող է դասակարգել լեզվական կառուցվածքները, որոնք հիմնականում փոփոխության չեն ենթարկվում տարբեր գրելաձևերում[18]։ 2012 թվականին «The New Yorker»-ից Ջեք Հիթը գրել է, թե ինչպես է Չասկին աշխատում համակարգչային ալգորիթմի վրա, որը թույլ կտա բացահայտել շարահյուսական օրինաչափությունները: Մեջբերելով Չասկիի նպատակը՝ «մշակել ստանդարտ «վավերացված գործիք», որից կարող է օգտվել ոստիկանությունը, քաղաքացիական քննիչները և լեզվաբանները, երբ ցուցմունքներ են տալիս կարևորագույն գործերում, ինչպիսին է մահապատժի ելքով սպանության դատավարությունը»: Չասկիի մեթոդը նաև օգտագործում է լեզվական նմուշների տվյալների բազա[19][11]։

2016 թվականի դրությամբ Չասկին աշխատում էր «Brief Chronicles»-ի խմբագրական խորհրդի կազմում, որը Շեքսպիրի հեղինակային ուսումնասիրությունների գիտական հրատարակությունների ամսագիր էր, որն այլևս չի գործում[20]:

Չասկին «ALIAS Technology» ՍՊԸ-ի գործադիր տնօրենն ու նախագահն է, որտեղ նա շարունակում է իր աշխատանքը դատական հաշվողական լեզվաբանության ոլորտում[21]: Բացի այդ, նա հանդիսանում է ALIAS տեխնոլոգիայի «Լեզվաբանների աջակցության թմի» անդամ, որպես «SynAID»-ի, «Profiler»-ի և այլ մոդուլների երաշխավոր[22]:

Ընտրված հրապարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ո՞վ է գրել. Քայլեր դեպի հեղինակի նույնականացման գիտություն: Արդարադատության ազգային ինստիտուտի ամսագիր, ծավալ՝ 233, էջ 15–22 (1997):
  • «Անպետք գիտություն, նախագիտություն և զարգացող գիտություն» Ազգային գիտաժողով գիտության և իրավունքի վերաբերյալ, 97-147 (1999):
  • «Լեզվի վրա հիմնված հեղինակի նույնականացման տեխնիկայի էմպիրիկ գնահատում» Խոսքի լեզվի և իրավունքի միջազգային լրագիր, 8:1 (2001):
Դատական ոճաբանության մեջ կիրառվող որոշակի տեխնիկայի ստույգության և վավերականության ուսումնասիրություն: Չասկին հակված էր կատարել այս ուսումնասիրությունը, Վան Վայքի գործով ԱՄՆ-ի դատարանի որոշման պատճառով:
  • «Ո՞վ է ստեղնաշարի մոտ. Վերջին արդյունքները հեղինակային իրավասության մեջ», Թվային փաստերի միջազգային լրագիր, 4:1 (2005 գարուն), 1-13 (2005):
  • «Ստեղնաշարի երկընտրանք և հեղինակության իրավաասություն», Տեղեկատվության մշակման միջազգային ֆեդերացիա, ծավալ՝ 242, 133-146 (2007):
Ուսումնասիրություն, որը սահմանում է հեղինակային իրավասության մեթոդ այն փաստաթղթերի դեպքում, որոնք ստացվել են բազմաթիվ օգտատերեր ունեցող համակարգիչներից:

Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Հեղինակի նույնականացում դատական շրջանակներում», Օքսֆորդի լեզվի և իրավունքի ձեռնարկ(մարտ 2012) [23]:
  • «Դատական լեզվաբանություն, հեղինակություն, իրավասություն և թույլատրելիություն», Դատական գիտություն և իրավունք. Հետաքննական աշխատանքներ քրեական, քաղաքացիական և ընտանեկան արդարության շրջանակներում,(2005)[24]:

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 Dahl, Dick (7 April 2008). «Forensic linguists becoming more important part of criminal investigations». Lawyers USA. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-09-27-ին. Վերցված է 26 September 2017-ին – via HighBeam Research.
  2. Solan, Lawrence; Peter Meijes Tiersma (2005). Speaking of crime: the language of criminal justice. The Chicago series in law and society. U of Chicago P. էջ 169. ISBN 978-0-226-76792-5. Վերցված է 1 March 2010-ին.
  3. «Carole E. Chaski, PhD». forensicsciences.columbian.gwu.edu. Columbia College of Arts and Sciences. Վերցված է 9 April 2018-ին.
  4. Lemos, Robert (20 October 2006). «Researcher attempts to shed light on security troll». SecurityFocus. Վերցված է 2 March 2010-ին.
  5. «Obituary for Milton Chaski , Sr - Lewes, DE». www.memorialsolutions.com. March 2011. Վերցված է September 24, 2017-ին.
  6. «Milton S. Chaski Sr». The Daily Times. 2011-03-04. էջ 4. Վերցված է 2017-09-26-ին – via Newspapers.com.
  7. «Marylee Evans Chaski». The News Journal. 2005-07-06. էջ 16. Վերցված է 2017-09-26-ին – via Newspapers.com.
  8. «Severn Graduation Hears General». The Capital. 1973-05-31. էջ 10. Վերցված է 2017-09-26-ին – via Newspapers.com.
  9. «Theses & Dissertations». Brown University Library. «Chaski, Carole Elisabeth (Ph.D.: Linguistics, 1988). Title: Syntactic theories and models of syntactic change : a study of Greek infinitival complementation. Advisor: Francis, Winthrop N. Concentration: Cognitive and Linguistic Sciences»
  10. Wilmington Morning Star, Tuesday, September 29, 1992, 6B
  11. 11,0 11,1 Murray, Molly (2002-11-16). «Linguist: Chaski Developed a Computer Program to Analyze Writing». The News Journal. էջ 2. Վերցված է 2017-09-26-ին – via Newspapers.com.
  12. 12,0 12,1 «Solving Crime One Word at a Time». Forensic Magazine. August 24, 2017. Վերցված է September 24, 2017-ին.
  13. John Olsson; June Luchjenbroers (5 December 2013). Forensic Linguistics. A&C Black. էջեր 321–. ISBN 978-1-4725-6957-8.
  14. 14,0 14,1 John Olsson (2008). Forensic Linguistics: Second Edition: An Introduction To Language, Crime and the Law. A&C Black. էջեր 46–. ISBN 978-0-8264-9308-8.
  15. 15,0 15,1 Chaski, Carole (September 1997). «Who wrote it? steps towards a science of authorship identification». National Institute of Justice Journal: 15–22.
  16. Grant, Tim (2001). «Identifying reliable, valid markers of authorship: a response to Chaski». International Journal of Speech, Language and the Law. 8: 66–79. doi:10.1558/sll.2001.8.1.66.
  17. Sellers, Frances Stead (February 27, 2015). «Forensic linguistics: Do your e-mails, texts and tweets reveal clues to your identity?». Washington Post. Վերցված է September 25, 2017-ին.
  18. Zimmer, Ben (July 23, 2011). «Opinion— Decoding Your E-Mail Personality». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է September 25, 2017-ին.
  19. Hitt, Jack (July 16, 2012). «Words on Trial». The New Yorker. ISSN 0028-792X. Վերցված է September 25, 2017-ին.
  20. Stritmatter, Roger, ed. (2016). «Brief Chronicles: An Interdisciplinary Journal of Authorship Studies» (PDF). Վերցված է September 24, 2017-ին.
  21. «Executive Team : ALIAS Technology, LLC : Forensic Linguistic Services».
  22. «Linguists : ALIAS Technology, LLC : Forensic Linguistic Services».
  23. Chaski, Carole (2012). Solan, Lawrence M; Tiersma, Peter M (eds.). Author Identification in the Forensic Setting (անգլերեն). Oxford University Press. doi:10.1093/oxfordhb/9780199572120.001.0001. ISBN 9780199572120. {{cite book}}: |journal= ignored (օգնություն)
  24. Chaski, Carole (22 December 2005). Wecht, Cyril H.; Rago, John T. (eds.). Forensic Science and Law: Investigative Applications in Criminal, Civil and Family Justice. CRC Press. ISBN 978-1-4200-5811-6.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]