Մասնակից:NellieA/Ավազարկղ6
Գերզգայունություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գերզգայունությունը (նաև գերզգայուն ռեակցիա կամ անհանդուրժողականություն) վերաբերվում է անցանկալի ռեակցիաների մատակարարում նորմալ իմունային համակարգին, ներառյալ ալերգիաները և ինքնավստահությունը։ Դրանք սովորաբար անվանում են իմունային համակարգի գերարձագանք և այդ ռեակցիաները կարող են վնասակար, անհարմար կամ երբեմն ճակատագրական լինել։ Գերզգայունության ռեակցիաները պահանջում են հյուրընկալողի նախազգայուն (իմունային) վիճակը։ Դրանք դասակարգվում են 4 խմբերի, Ֆիլիպ Ջորջ Հոութել Ջելլի և Ռոբին Քումբսի առաջարկով, 1963 թվականին[1]։
Քումբսի և Ջելլի դասակարգումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տեսակ | Այլընտրանքային անվանում | Հակամարմիններ կամ բջջային միջնորդներ | Իմունոլոգիական ռեակցիաներ | Հաճախ նշված խանգարումներ |
---|---|---|---|---|
1 |
|
Արագ արձագանք, որը տեղի է ունենում րոպեների ընթացքում, այլ ոչ թե մի քանի ժամ կամ օր։ Ազատ անտիգենները միանում են մաստ բջջին և բազոֆիլներին, ինչն էլ հանգեցնում է վազոկատիվ բիոմոլեկուլների արտազատման։ Թեստավորում կարելի է իրականացնել հատուկ IgE- ի համար մաշկի ստուգման միջոցով[2]։ | ||
2 |
|
|
Հակամարմինները (IgM կամ IgG) կապում են անտիգենին թիրախային բջիջի վրա, որն իրականում ընդունող բջիջ է, որը իմունային համակարգի կողմից ընկալվում է որպես օտար, հանգեցնելով բջջային ոչնչացման թաղանթային հարձակման բարդույթի միջոցով։ Թեստավորումն ընդգրկում է ինչպես Քումբս- ի ուղղակի, այնպես էլ անուղղակի թեստը[3]։ |
|
3 |
|
Հակամարմինները (IgG) կապվում են լուծվող անտիգենի հետ՝ ձևավորելով շրջանառվող իմունային բարդույթ։ Սա հաճախ մնում է հոդերի և երիկամների անոթների պատերին, առաջացնելով տեղական բորբոքային ռեակցիա[4]||։ |
| |
4 |
|
Բջիջներ | T օգնող բջիջը (մասնավորապես Th1 բջիջը ) ակտիվանում է հակագեններկայացվող բջջի կողմից։ Երբ հակագենը ապագայում կրկին ներկայացվի, Th1 բջջի հիշողությունը ակտիվացնում է մակրոֆագները և առաջացնում բորբոքային պատասխան։ Ի վերջո, սա կարող է հանգեցնել հյուսվածքների վնասվածքի[5]||։ |
|
5 |
|
Տեսակ 5[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սա լրացուցիչ տեսակ է, որը հաճախ (հատկապես Միացյալ թագավորություններում) օգտագործվում է ինչպես Տիպ 2-ի տարբերակ[7]։
Բջջային մակերեսներին խփելու փոխարեն, հակամարմինները ճանաչում և կապում են բջջային մակերեսի ընկալիչները, ինչը կամ կանխում է նախատեսված լիգանդ կապը ընկալիչի հետ, կամ ընդօրինակում է լիգանդի ազդեցությունը, դրանով իսկ խաթարելով բջջային ազդանշանը։
Որոշ կլինիկական օրինակներ․
Տեսակ 5-ի օգտագործումը հազվադեպ է օգտագործվում։ Այս պայմանները ավելի հաճախ դասակարգվում են ինչպես Տեսակ 2, չնայած հաճախ դրանք առանձնացված են Տիպ 2-ի իրենց սեփական ենթադասի մեջ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Gell PGH, Coombs RRA, eds. Clinical Aspects of Immunology. 1st ed. Oxford, England: Blackwell; 1963. Section IV, Chapter 1[Հղում աղբյուրներին]
- ↑ Black, C. Allen (1999-05-01). «Delayed type hypersensitivity: Current theories with a historic perspective». Dermatology Online Journal (անգլերեն). 5 (1).
- ↑ «Delayed Hypersensitivity Reactions: Background, Pathophysiology, Epidemiology». 2019-11-09.
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(օգնություն) - ↑ Kumar, Vinay; Abbas, Abul K.; Aster, Jon C., eds. (2014). «Hypersensitivity: Immunologicaly Mediated Tissue Injury». Robbins & Cotran Pathologic Basis of Disease (9th ed.). Elsevier Health Sciences. էջեր 200–11. ISBN 978-0-323-29635-9.
{{cite book}}
: External link in
(օգնություն); Unknown parameter|chapterurl=
|chapterurl=
ignored (|chapter-url=
suggested) (օգնություն) - ↑ Le, Tau. First Aid for the USMLE Step 1 2013, p. 203-204
- ↑ Mitchell, Richard Sheppard; Kumar, Vinay; Abbas, Abul K.; Fausto, Nelson (2007). «Table 5-1». Robbins Basic Pathology (8th ed.). Philadelphia: Saunders. ISBN 1-4160-2973-7.
- ↑ Rajan, T.V. (2003). «The Gell–Coombs classification of hypersensitivity reactions: A re-interpretation». Trends in Immunology. 24 (7): 376–9. doi:10.1016/S1471-4906(03)00142-X. PMID 12860528.