Մասնակից:Յանա Բեգլարյան/Ավազարկղ 9
Հավայացիների մշակույթը, մոտ 1500 տարեկան է և գալիս է Հավայան կղզիներում հաստատված պոլինեզացիների մշակութային պրակտիկաներից: Այն ներառում է խոհարարական, գեղարվեստական և կրոնական ասպեկտներ։ Ներգաղթի պատճառով Հավայիում բնակվում են ավելի քան 20 էթնիկ խմբերի ներկայացուցիչներ, ինչը նույնպես ազդել է կղզիների մշակույթի վրա. մասնավորապես հայտնվեց հավայական խոհանոցի ժամանակակից տարբերակը։
Հոոպոնոպոնո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ho'oponopono (ho-o-pono-pono) հաշտեցման և ներման ավանդույթ է, որը սովորաբար զուգորդվում է աղոթքի հետ: Հավայան ho'oponopono արտահայտությունը թարգմանվում է որպես «ուղղում»: Նման սովորույթներ կային Խաղաղ օվկիանոսի հարավային կղզիներում, ներառյալ Սամոա, Տահիտի և Նոր Զելանդիա։
Ho'oponopono-ն հավայան բուժիչ ծեսերի մի մասն է: Հավայացիները կարծում են, որ մարդկային օրինազանցությունները («հարա» կամ «հալա») հիվանդություն են առաջացնում: Ոմանք կարծում են, որ օրինազանցությունները զայրացնում են աստվածներին, մյուսները կարծում են, որ դրանք գրավում են չար ոգիներին, իսկ մյուսները կարծում են, որ մարդը հիվանդանում է իր մեղքով։ Բացի այդ, Հավայանների և Կուկի կղզու բնակիչները կարծում են, որ հոր մեղքերը կազդեն նրա երեխաների վրա, և ներդաշնակությունը կարող է վերականգնվել միայն մեծ խոստովանությամբ և ներողություն խնդրելով:
Ավանդական Հավայան փիլիսոփայությունը չի առանձնացնում ֆիզիկական և կախարդական աշխարհները, հետևաբար ֆիզիկական մարմինը բուժելու համար պետք է բուժել նաև «աստրալին»։ Ավելին, Հավայան հավատալիքների համաձայն, եթե մարդը ստամոքսի խանգարում ունի, ապա բուժիչ զայրույթը հարազատների նկատմամբ կարող է օգնել նաև ստամոքսի ապաքինմանը: Ho'oponopono-ի ժամանակակից տարբերակները կարող են նաև պարունակել քրիստոնեական հավատքի և ծեսի տարրեր: Հոոպոնոպոնոյի նիստը սովորաբար ղեկավարում է կահունան (ավանդական քահանա կամ բուժիչ), կահուն (քահանա), կումուն (հոգևոր ուսուցիչ) կամ ընտանիքի ավագ անդամը: Երբեմն մարդիկ ինքնուրույն են հոոպոնոպոնո անում, ինչպես հաճախ անում են արևմուտքում հոոպոնոպոնո պրակտիկանտները:
Ծեսը սկսվում է աղոթքով. Տրվում է խնդրի հայտարարությունը և քննարկվում է վիրավորանքը։ Բոլորը խոստովանում են իրենց զգացմունքները։ Հետո գալիս են խոստովանությունը, ապաշխարությունն ու ներումը: Բոլորը խաղաղությամբ բաց են թողնում միմյանց և միջոցառումն ավարտում են պանի կոչվող խնջույքով: Այս խնջույքին, ավանդաբար, նրանք ուտում են կալա ջրիմուռներ, որոնք խորհրդանշում են ազատությունը։
Ho'oponopono-ն կիրառվել և կիրառվում է Հավայան շատ աստվածաբանների կողմից, ինչպիսիք են Նանա Ուիրին, Մալիա Կրավերը, Մորնա Սիմեոնը և Հյու Լենը:
Hawaiiana[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Hawaiiana (Հավայան) անգլերեն տերմին է, որն օգտագործվում է Հավայան կղզիների պատմության և մշակույթի տարբեր ասպեկտների հետ կապված: Այն ստեղծվել է 1948 թվականին Հավայան մշակութաբան Վայնոնա Բիմերի կողմից[1]։ Այն հատկապես օգտագործվում է Հին Հավայան կղզիների և Հավայան թագավորության հետ կապված: Այս ժամանակաշրջանների արտեֆակտների հիմնական պահոցը արքայադուստր Բերնիս Պաուահիի եպիսկոպոս թանգարանն է Հոնոլուլուում՝ Օահու կղզում:
Հանձնարարություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կան պնդումներ, որ բնիկ Հավայան մշակույթի օգտագործումը այլ մշակույթների կողմից «մշակութային յուրացում» կամ մշակութային յուրացում է: Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների օկուպացիան հանգեցրեց, մասնավորապես, ավանդական լուաու տոնի փոփոխությանը. Ըստ Deep Green Resistance News Service-ի ակտիվիստների խմբի, ժամանակակից լուաուն Հավայան կղզիներում կատարվում է ավելի շատ որպես զբոսաշրջային ժամանց, քան որպես մշակութային պրակտիկա[2]Կաղապար:Значимость факта։ Քննադատվում է նաև ավանդական մշակույթի պարզեցումը[3]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Entertainer, Cultural Authority Nona Beamer Dies». KITV. 2008-04-11. Արխիվացված է օրիգինալից 2011-07-13-ին. Վերցված է 2008-04-22-ին.
- ↑ Lloyd, Own (December 20, 2014). «Consuming Hawaiʻi: Anne Keala Kelly on the Appropriation of Hawaiian Culture». Deep Green Resistance News Service. Վերցված է December 19, 2015-ին.
- ↑ Lee, Erica; Gan, Melissa (January 23, 2014). «More than a night of harmless fun: Hawaiian cultural appropriation». The Sheaf. Վերցված է December 19, 2015-ին.