Մասնակից:Անի83/Ավազարկղ01

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ժամանակակից անգլերեն (երբեմն՝ նոր անգլերեն [1]) անգլերեն լեզվի մի ձև է, որը ձևավորվել է 15-17-րդ դարի վերջը: Որոշ լեզվաբաններ առանձնացնում են նաև Վաղ նոր անգլերեն: Նոր անգլերեն լեզվի ձևավորման գործում էական դեր խաղացին 17-րդ դարի սկզբի այնպիսի աշխատանքներ, ինչպիսիք են Ջեյմս Թագավորի Աստվածաշունչը՝ Աստվածաշունչը անգլերեն թարգմանելը, որը թարգմանվել է Անգլիայի թագավոր Ջեյմս Առաջինի հովանու ներքո և թողարկվել է 1611 թվականին, Ուիլիամ Շեքսպիրի գործերը, ում շատ լեզվաբաններ համարում են անգլիական գրականության հիմնադիր: Շեքսպիրին հավատարմագրվում են բազմաթիվ անգլիական արտահայտությունների ծագումը, որոնք օգտագործվում են ժամանակակից անգլերենում, ինչպես նաև անգլերեն լեզվով արմատ ձեռք բերած նորաբանությունները: Օրինակ ՝ «swaggering gait, swagger» (ամբարտավան տեսք,ամբարտավան) բառը առաջին անգամ հանդիպում է Շեքսպիրի «Ամառային գիշերվա երազ» պիեսում: Անգլերեն լեզուն ընդունվեց աշխարհի տարբեր շրջաններում՝ Բրիտանական կայսրության գաղութացման միջոցով, ինչպիսիք են՝ Հյուսիսային Ամերիկան, Հնդկաստանը, Աֆրիկան, Ավստրալիան և Նոր Զելանդիան: 1712 թվականին պատմության մեջ առաջին անգամ հայտնվեց մի կերպար, որը անձնավորեց Մեծ Բրիտանիան և բրիտանացիների ազգային կերպարը: Այդ տարի է ծնվել Ջոն Բուլը, քաղաքական պամֆլետների հերոսը, ով այդ ժամանակվանից ի վեր հանդիսացել է անգլիացիների երգիծական կերպար: Նոր անգլերենը չուներ բառերի միատեսակ ուղղագրություն: 1755 թվականին Սամուել Ջոնսոնի «Անգլերենի առաջին բառարանի» հրապարակումը նպաստեց ուղղագրական ձևի ստեղծմանը: Ջոնսոնի բառարանը, որը պարունակում է 42.773 բառային գրառում, համարվում է անգլերեն լեզվի պատմության ամենաազդեցիկ բառարանը և դեռ չի կորցրել իր արժեքը մինչև այսօր: Իսկ 1828 թվականին Ամերիկայում Ն. Ուեբսթեր հրատարակեց «Անգլերենի ամերիկյան բառարանը» ( անգլ.՝ An English English of English Language), որը պարունակում էր ամերիկյան անգլերենի շատ ստանդարտներ և ներառում էր մոտ 70 հազար բառային գրառում: 1795 թվականին լույս է տեսնում Լինդլի Մյուրեյի անգլերենի առաջին դասագիրքը՝ «Անգլերենի քերականություն»:Այս դասագիրքը գրեթե երկու դար հանդիսացավ անգլերենի հիմնարար քերականություն: Ժամանակակից անգլերենն ունի բազմաթիվ բարբառներ, որոնք խոսվում են աշխարհի շատ երկրներում, երբեմն հավաքականորեն անվանում են «անգլոսֆերա»: Այս բարբառները ներառում են՝ ամերիկյան անգլերեն, ավստրալիական անգլերեն, բրիտանական անգլերեն, կանադական անգլերեն, կարիբյան անգլերեն,հնդկական անգլերեն, պակիստաներեն անգլերեն, նիգերյան անգլերեն, Նոր Զելանյան անգլերեն, ֆիլիպինյան անգլերեն, սինգապուրյան անգլերեն և հարավաֆրիկյան անգլերեն: Ըստ Էթնոլոգիայի,անգլերենով խոսում են մեկ միլիարդ մարդ ամբողջ աշխարհում: [2]Անգլերենը համարվում է առաջին կամ երկրորդ լեզու շատ երկրներում, մեծ թվով բնիկ խոսողներ կան Միացյալ Նահանգներում, Միացյալ Թագավորությունում, Ավստրալիայում, Կանադայում, Նոր Զելանդիայում և Իռլանդիայում, Հնդկաստանում, Պակիստանում, Ֆիլիպիններում և Հարավային Աֆրիկայում: Այն «ավելի շատ ոչ բնիկ խոսնակներ ունի, քան ցանկացած այլ լեզու, ավելի լայն տարածում ունի աշխարհում և օգտագործվում է ավելի շատ նպատակներով, քան ցանկացած այլ լեզու»: Նրա մեծ թվով խոսողներ, գումարած դրան համաշխարհային տարածումը, անգլերենը դարձրել են ավիաընկերությունների, ծովի և բեռնափոխադրումների, համակարգչային տեխնոլոգիաների, գիտության և հաղորդակցության ընդհանուր լեզու՝ լինգվա-ֆրանկա («lingua franca») »[3]:

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Terttu Nevalainen: An Introduction to Early Modern English, Oxford University Press, 2006, p. 1
  2. Lewis, M. Paul; Simons, Gary F.; Fennig, Charles D., eds. (2016). «English». Ethnologue. SIL International. Վերցված է 22 February 2016-ին. «Total users in all countries: 942,533,930 (as L1: 339,370,920; as L2: 603,163,010)»
  3. Algeo, pyles, էջ 222