Հին քարի դարի սրինգներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հին քարի դարի սրինգներ
Օրինյակի մշակույթի սրինգ՝ պատրաստված կենդանու ոսկորից (Շվաբիա) Խմբագրել Wikidata
ԵնթակատեգորիաՖլեյտա Խմբագրել Wikidata

Հին քարի դարի սրինգներ, Գերմանիայի Շվաբյան Ալբ շրջանի քարանձավներում կանոնավոր հնագիտական պեղումների ժամանակ հայտնաբերված են մի քանի սրինգներ, որոնք թվագրվում են եվրոպական վերին պալեոլիթի ժամանակաշրջանին։ Անգլիայի և Գերմանիայի անկախ փորձարկված երկու լաբորատորիաներ հաստատել են որպես Օրինյակի մշակույթի արտադրանք։ Օրինյակի սրինգները ստեղծվել են 43,000-ից 35,000 տարի առաջ։ Ոսկորից և փղոսկրից պատրաստված ֆսրինգները ներկայացնում են ամենավաղ հայտնի երաժշտական գործիքները և հանդիսանում են նախապատմական երաժշտության ապացույցներ։

Սրինգները գտնվել են քարանձավներում, որտեղ կերպարվեստի հնագույն նմուշներ կան։ Երաժշտությունը և քանդակը որպես գեղարվեստական արտահայտություն զարգացել են միաժամանակ Եվրոպայի առաջին մարդկանց շրջանում, քանի որ տարածաշրջանը համարվում է առանցքային տարածք, որտեղ զարգացել են տարբեր մշակութային նորարարություններ։ Բացի հանգստի և կրոնական նպատակներից, նման ծիսական երաժշտությունը կարող էր օգնել պահպանել ավելի մեծ սոցիալական խմբեր։ Սա կարող էր մրցակցային առավելություն ապահովել նեանդերթալցիների նկատմամբ[1][2]։

Վաղ սրինգներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դիվյե Բաբեի սրինգ

2006 թվականին Գերմանիայի Շվաբական Ալբ քաղաքի Հոհլե Ֆելս քարանձավում հայտնաբերվել է Հոհլե Ֆելսի սրինգը։ Այն պատրաստված է անգղի սնամեջ ոսկորից, որի վրա հինգ անցքեր են բացված և թվագրվում է մոտավորապես 35000 տարի առաջ[2]։ Դրանից մի քանի տարի առաջ մոտակա Geissenklösterle քարանձավում հայտնաբերվել են երկու սրինգ՝ առաջինը թշշան կարապի ոսկորից պատրաստված և մյուսը՝ բրդոտ մամոնտի փղոսկրից։ Հոհլե Ֆելսի հայտնագործությունը կատարած թիմը գրել է, որ այդ գտածոներն այն ժամանակ ամենավաղ վկայությունն էին այն մասին, որ մարդիկ զբաղվում էին երաժշտական մշակույթով։ Նրանք ենթադրել են, որ երաժշտությունը կարող է օգնել պահպանել կապերը մարդկանց ավելի մեծ խմբերի միջև, և որ դա կարող է օգնել տեսակին ընդլայնվել ինչպես թվով, այնպես էլ աշխարհագրական տիրույթով[3]։ 2012 թվականին ածխածնային թվագրման նոր բարձր լուծաչափով փորձաքննությունը բացահայտել է Geissenklösterle քարանձավային սրինգների տարիքը 42,000-ից 43,000 տարի, ինչը ենթադրում է, որ նրանք կարող են ավելի հին լինել, քան Հոհլե Ֆելս քարանձավից գտնվածները[4][5][6]։

Դիվյե Բաբեի սրինգ անունով հայտնի արտեֆակտը, որը հայտնաբերվել է Սլովենիայում 1995 թվականին, նաև ենթադրվել է որպես պալեոլիթի հնագույն սրինգ, թեև այս պնդումը վիճարկվել է։ Արտեֆակտը AMS-14C-ն է, որը թվագրված է 43100 ± 700 տարեկան, պատրաստված է քարանձավային արջի ազդրոսկրից, որի վրա անցքեր են բացված։ Ավելի ուշ կատարված փորձաքննությունը՝ օգտագործելով ավելի հզոր ESR մեթոդը, ցույց է տվել, որ սրինգ պարունակող հնագիտական շերտը գտնվում է AMS-14C մեթոդի թվագրման շրջանակից դուրս, և որ այս շերտից նմուշների սկզբնական թվագրումը սխալ է եղել։ Ըստ ESR-ի թվագրման, սրինգի տարիքը այժմ գնահատվում է 50,000-ից 60,000 տարի BP: Նրա հայտնաբերողը ենթադրել է, որ անցքերը արհեստական են, և որ ի սկզբանե եղել են չորս անցքեր, մինչև իրի վնասվելը[7]։ Այնուամենայնիվ, այլ գիտնականներ պնդում են, որ անցքերը կենդանու կծելուց են[8][9][10]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Conard, Nicholas J.; Malina, Maria; Münzel, Susanne C. (2009). «New flutes document the earliest musical tradition in southwestern Germany». Nature. 460 (7256): 737–40. Bibcode:2009Natur.460..737C. doi:10.1038/nature08169. ISSN 0028-0836. PMID 19553935.
  2. 2,0 2,1 «Earliest musical instrument discovered». The New York Times. 2009 թ․ հունիսի 24. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 15-ին.
  3. Conard, N. J. (2009). «A female figurine from the basal Aurignacian of Hohle Fels Cave in southwestern Germany». Nature. 459 (7244): 248–252. Bibcode:2009Natur.459..248C. doi:10.1038/nature07995. PMID 19444215.
  4. Higham, Thomas; Laura Basell; Roger Jacobic; Rachel Wood; Christopher Bronk Ramsey; Nicholas J. Conard (2012 թ․ մայիսի 8). «Τesting models for the beginnings of the Aurignacian and the advent of figurative art and music: The radiocarbon chronology of Geißenklösterle». Journal of Human Evolution. Elsevier. 62 (6): 664–76. doi:10.1016/j.jhevol.2012.03.003. PMID 22575323.
  5. «Earliest music instruments found». BBC News. 2012 թ․ մայիսի 25. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 26-ին.
  6. «Earliest musical instrument discovered». International Business Times. 2012 թ․ մայիսի 25. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 26-ին.
  7. Turk, Ivan, ed. (1997). Mousterienska Koscena Piscal in druge najdbe iz Divjih Bab I v Sloveniji (Mousterian Bone Flute and other finds from Divje Babe I Cave site in Slovenia). Znanstvenoraziskovalni Center Sazu, Ljubljana, Slovenia. ISBN 978-961-6182-29-4.
  8. D'Errico, Francesco; Villa, Paola; Llona, Ana C. Pinto; Idarraga, Rosa Ruiz (1998). «A Middle Palaeolithic origin of music? Using cave-bear bone accumulations to assess the Divje Babe I bone 'flute'» (Abstract). Antiquity. 72. (March) (275): 65–79. doi:10.1017/S0003598X00086282. S2CID 55161909.
  9. Diedrich, C. G. (2015 թ․ ապրիլի 1). «'Neanderthal bone flutes': simply products of Ice Age spotted hyena scavenging activities on cave bear cubs in European cave bear dens». Royal Society Open Science. 2 (4): 140022. Bibcode:2015RSOS....240022D. doi:10.1098/rsos.140022. PMC 4448875. PMID 26064624.
  10. Morley, Iain (2006). «Mousterian Musicianship? The Case of the Dijve Babe I Bone». Oxford Journal of Archaeology. 25 (4): 317–333. doi:10.1111/j.1468-0092.2006.00264.x.