Կոկորդիլոսի հուշարձան
 | |
|---|---|
 | |
 | |
 | |
| Տեսակ | հուշարձան |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Քաղաք | Sovetskaya Street? |
| Բնակավայր | Իժևսկ, Sovetskaya Street? և Kommunarov Street? |
 Monument to the Crocodile (Izhevsk) Վիքիպահեստում | |
Կոկորդիլոսի հուշարձան, պոստմոդեռնիզմի ստեղծագործություն, որը գտնվում է Իժևսկի կենտրոնում[1][2]։
Հուշարձանի նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հուշարձանը իրենից ներկայացնում է մարդակերպ ֆրակով կոկորդիլոսի երկու մետրանոց արձան, ցիլինդրով և փոխկապ-թիթեռնիկով, անկաշկանդ (ձեռքերը մեկնած, ոտքերը խաչաձև) տեղակայված է թուջե նստարանի մեջտեղում[3]։ Հուշարձանի ստեղծման մեջ ներգրավված մարդկանց անունները փորագրված են դրա զուգափայտերի վրա[4]։
Քանդակը ձուլվել է թուջից Չայկովսկի քաղաքի երկաթբետոնե կոնստրուկցիաների գործարանում։ Մոդելը ստեղծվել է Ուդմուրտի պետական համալսարանի ուսանող Ասեն Սաֆիուլինի կողմից, իսկ ձուլվածքը՝ քանդակագործ Պավել Մեդվեդևի։ Հուշարձանի հայեցակարգը մշակել է պատմաբան և մշակութաբան Իգոր Կոբզևը, իսկ հուշարձանի կառուցումը ֆինանսավորել է «НПО Электромаш» ՓԲԸ-ն[5][6]։
Ճարտարապետական առանձնահատկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հուշարձանը պատրաստված է պոստմոդեռն ոճով, նման է ժամանակակից արվեստի այնպիսի գործերի, ինչպիսիք են Տամբովյան գայլի հուշարձանը, Ուլյանովսկի «ё» տառը։ Նախատեսվում էր, որ նոր հուշարձանը հումորային նշանակություն կունենա, այն պետք է «մարդկայացնի» քաղաքի անդեմությունը և դառնա նրա ոչ պաշտոնական խորհրդանիշը։ Քանդակը ստեղծելու համար ստեղծվել է հասարակական խորհուրդ, որում ընդգրկված են եղել մշակույթի նախարարության, քաղաքապետարանի, գիտության, արվեստի, բիզնեսի և լրատվամիջոցների ներկայացուցիչներ։ Նախագծի գիտական խորհրդատուն տեղացի պատմաբան Իգոր Կոբզևն էր։
Պատահական չէ կոկորդիլոսի ընտրությունը որպես խորհրդանիշ։ 20-րդ դարի սկզբին լեգենդ կար կոկորդիլոսների մասին, որոնք ապրում էին քաղաքային Կառլուտկա և Պոդբորենկա գետերում։ Այս ենթադրյալ միջադեպի մասին զեկույցը հրապարակվել է 1899 թվականի հուլիսի 15-ին Վյատկայի նահանգային թերթի հավելվածում։ Հնարավոր է նաև, որ հենց Իժ գետի անվանումը գալիս է առասպելական ջրային մողեսի անունից։ Երկրորդ վարկածը կապված է այն բանի հետ, որ մինչև հեղափոխությունը գործարանային լավագույն արհեստավորներին շնորհվել է կաֆտանագործի կոչում և գանձարանի հաշվին պարգևատրվել երկար կանաչ կաֆտանով և բարձր գլխարկով, ինչի համար նրանց ժողովրդական մականունն են տվել՝ «կոկորդիլոսներ»[7]։
Ուդմուրտիայի պետական համալսարանի արվեստի ինստիտուտի ուսուցիչ Անվար Սաֆիուլինը նշել է, որ բացված Կասլի ոճով ձուլված հուշարձանը չի լինի «նույն հրեշը», ինչ Ծերեթելիի քանդակները Մոսկվայի Մանեժնայա հրապարակում։
Բացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նախատեսվում էր հուշարձանը կանգնեցնել քաղաքի կենտրոնական մասում՝ Պուշկինսկայա կամ Սովետսկայա փողոցների տարածքում։ Արդյունքում ընտրությունն ընկավ Սովետսկայա-Կոմունարով խաչմերուկում՝ թիվ 24 գիմնազիայի հարևանությամբ։
Հուշարձանը պետք է բացվեր քաղաքի օրվա կապակցությամբ՝ հունիսի 12-ին։ Այնուամենայնիվ, բացումը տեղի ունեցավ 2005 թվականի սեպտեմբերի 17-ի «Վոլգայի շրջանի մշակութային մայրաքաղաք» ցանցային մարաթոնի շրջանակներում[8]։ Արարողության ժամանակ կոկորդիլոսի «հայր» է հռչակվել Իժևսկի վարչակազմի ղեկավարի տեղակալ Սերգեյ Պրոտոզանովը, իսկ «մայրը»՝ թիվ 24 գիմնազիայի տնօրենը։
2006 թվականին թիվ 24 դպրոցում ստեղծվել է կոկորդիլոսների թանգարան[9]։ 2007 թվականին նշվել է հուշարձանի երկրորդ տարեդարձը[10]։ Ներկայումս հուշարձանը հայտնի է հարսանեկան շքերթներում։
Վանդալություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2005 թվականի նոյեմբերի 7-ի գիշերը հուշարձանի վրա հարձակվել են վանդալները, որոնք այն ներկել են դեղին գույնով, հատկապես վնասվել է կենդանու դունչը[11]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Ироническая скульптура «Ижевский крокодил»». Официальный сайт муниципального образования «Город Ижевск». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
{{cite web}}: External link in|website= - ↑ «Достопримечательности Ижевска». on-line путеводитель. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
{{cite web}}: External link in|website= - ↑ Памятник крокодилу(Ижевск). WoridWalk.ru. Дата обращения: 30 апреля 2013. Архивировано 18 мая 2013 года.
- ↑ Памятник «Ижевский крокодил». Портал «Мой Ижевск». Дата обращения: 2 апреля 2013. Архивировано из оригинала 11 июля 2012 года.
- ↑ В Ижевске поставят памятник крокодилу. Газета «День» (7 октября 2004). Дата обращения: 30 апреля 2013. Архивировано 18 мая 2013 года.
- ↑ Ижевск – родина русских крокодилов. Известия Удмуртской Республики (12 октября 2004). Дата обращения: 30 апреля 2013. Архивировано 11 августа 2017 года.
- ↑ Крокодил. Центральная Муниципальная Детская Библиотека имени Горького. Дата обращения: 2 апреля 2013. Архивировано 20 марта 2013 года.
- ↑ Календарь Сетевого Марафона Культурных Событий Культурная столица Поволжья". Ижевск 17 — 24 сентября 2005 года. Официальный сайт города Ижевск (25 ноября 2004). Дата обращения: 2 мая 2013. Архивировано 16 июня 2013 года.
- ↑ В Ижевске откроется музей Крокодила. Сус@нин.про (7 декабря 2006). Дата обращения: 30 апреля 2013. Архивировано 18 мая 2013 года.
- ↑ Ижевскому Крокодилу исполняется два года. Сус@нин.про (19 сентября 2007). Дата обращения: 30 апреля 2013. Архивировано 18 мая 2013 года.
- ↑ Ижевский крокодил пожелтел. Сус@нин.про (7 ноября 2005). Дата обращения: 30 апреля 2013. Архивировано 18 мая 2013 года.
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Յուլիա Նիկիտինա— Памятник крокодилу в Ижевске Արխիվացված է Սեպտեմբեր 8, 2019 Wayback Machine-ի միջոցով: // «Русский Репортёр», № 41 (319), 2013 թվականի հոկտեմբերի 17։
- Ելենա Կարդոպոլցևա — Есть повод: памятник Крокодилу в Ижевске отметил свой день рождения Արխիվացված է Նոյեմբեր 2, 2019 Wayback Machine-ի միջոցով: // IZHLIF, 2015 թվականի սեպտեմբերի 17։