Կառավարական ճգնաժամ Մեծ Բրիտանիայում (2022)
 Բորիս Ջոնսոնը հայտարարել է Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին | |
| Թվական | 2022 թվականի հուլիսի 5 |
|---|---|
| Պատճառ | Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության անհաջողությունը լրացուցիչ ընտրություններում և սկանդալ Քրիս Պինչերի շուրջ |
| Մասնակիցներ | Մեծ Բրիտանիայի Պահպանողական կուսակցության պատգամավորներ |
2022 թվականի հուլիսի սկզբին վարչապետ և Պահպանողական կուսակցության առաջնորդ Բորիս Ջոնսոնի երկրորդ աշխատասենյակում ավելի քան վաթսուն պատգամավորներ հրաժարական են տվել իրենց պաշտոններից։ Հուլիսի 7-ին իր հրաժարականի մասին հայտարարել է նաև Ջոնսոնը[1]։
Հուլիսի 5-ին Քրիս Պինչերի հետ կապված սկանդալի ֆոնին, Գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը և առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը հրաժարական են տվել[2]։ Մեծ թվով այլ կառավարության անդամներ նույնպես սկսել են հրաժարական տալ[3]։ Հուլիսի 7-ին խորհրդարանի վաթսուն անդամներ հրաժարական են տվել կառավարական և կուսակցական պաշտոններից։ Մեծ Բրիտանիայի բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը հուլիսի 6-ին ազատվել է պաշտոնից[4]։
Հուլիսի 7-ին Ջոնսոնը հայտարարել էր Պահպանողական կուսակցության առաջնորդի պաշտոնից հեռանալու մտադրության մասին՝ նշելով, որ դա կանի նոր առաջնորդի հայտարարությունից հետո[5][6]։ Մինչ այդ նա հերքել էր պաշտոնից հնարավոր հեռացումը[7]։
Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պահպանողական կուսակցությունը պարտություն է կրել 2022 թվականի հունիսի 23-ի լրացուցիչ ընտրություններում Ուեյքֆիլդ և Թիվերտոն և Հոնիտոն ընտրատարածքներում՝ համապատասխանաբար զիջելով Լեյբորիստական կուսակցությանը և Լիբերալ դեմոկրատների կուսակցությանը։ Դա հանգեցրել է Պահպանողական կուսակցության նախագահ Օլիվեր Դոուդենի հրաժարականին[8]։
2022 թվականի հունիսի վերջին սկանդալ էր հասունացել Քրիս Պինչերի անվան շուրջ։ Նրան մեղադրել են երկու տղամարդկանց նկատմամբ սեռական ոտնձգություններ իրականացնելու մեջ[9]։ Մի քանի օր անց նրա դեմ նոր մեղադրանքներ են առաջադրվել[10]։
Իրադարձություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2022 թվականի հուլիսի 5-ին առողջապահության նախարար Սաջիդ Ջավիդը և գանձապետարանի կանցլեր Ռիշի Սունակը հրաժարական են տվել վարչապետ Բորիս Ջոնսոնի այն հայտարարությունից հետո, թե սխալ էր Քրիս Պինչերին պաշտոնում նշանակել սեռական ոտնձգությունների մեղադրանքներից հետո։ Ջավիդի և Սուդակի հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ խորհրդարանի մյուս նախարարները և անձնական քարտուղարները նույնպես հրաժարական են տվել։ Նրանց մեծ մասը վկայակոչում էր Ջոնսոնի ազնվության և պարկեշտության բացակայությունը։ Հաջորդ 24 ժամվա ընթացքում 36 մարդ հրաժարական է տվել կառավարությունում իր պաշտոններից։ Պետական կառավարման ինստիտուտի գնահատականներով՝ պաշտոնանկությունների այս շարքը ամենախոշորն է դարձել առնվազն 1900 թվականից ի վեր[11]։
Հուլիսի 6-ին Ջոնսոնը, չնայած ինչպես ընդդիմության, այնպես էլ կառավարության ճնշումներին, հերքել է հնարավոր պաշտոնաթողությունը։ Գանձապետարանի նոր կանցլեր Նադիմ Զահավին և ներքին գործերի նախարար Պրիտի Պատելը հավաքվել են Դաունինգ սթրիթում, 10, որպեսզի Ջոնսոնին կոչ անեն հրաժարական տալ։ Դրանից հետո Ջոնսոնի մյուս կաբինետի անդամները, ինչպիսիք են Նադին Դորիսը, նույնպես հավաքվել են թիվ 10 տանը[12]։
Հուլիսի 6-ի երեկոյան, չնայած այն հանգամանքին, որ այլ բարձրաստիճան նախարարները, այդ թվում՝ ներքին գործերի նախարար Փրիթի Պատելը, բնակարանային կոմունալ տնտեսության, համայնքների և տեղական ինքնակառավարման նախարար Մայքլ Գոուվը և տրանսպորտի նախարար Գրանթ Շեփփսը, հաղորդվում է, որ վարչապետին կոչ են արել հրաժարական տալ, հայտարարություն է տարածվել, որը հաստատում է, որ Ջոնսոնը կամավոր հրաժարական չի տա[13]։ Նույն օրը Ջոնսոնը աշխատանքից ազատել է Մայքլ Գոուվին[14][15]։ Ավելի ուշ նույն երեկոյան Սայմոն Հարթը՝ Ուելսի գործերի նախարարը, հրաժարական է տվել նախարարների կաբինետից՝ հայտարարելով, որ «իրեն այլ ընտրություն չի մնացել»[16]։
Գլխավոր հավատարմատար Սուելա Բրավերմանը միացել է Ջոնսոնի՝ հրաժարական տալու կոչերին, սակայն հրաժարվել է հրաժարական տալ կառավարությունում՝ պատճառաբանելով պարտքի զգացումով։ Նա նաև հայտարարել է, որ առաջադրվելու է պահպանողական կուսակցությունում առաջնորդության համար կայանալիք ցանկացած մրցույթում[17]։ Բրեկոնից և Ռեդնորշիրից խորհրդարանի անդամ Ֆեյ Ջոնսը հայտարարել է, որ եթե Ջոնսոնը հուլիսի 7-ին հրաժարական չտա, նա կհեռանա պաշտոնից[18]։
Հուլիսի 7-ի առավոտյան[19] Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի նախարար Բրենդոն Լյուիսը հրաժարական է տվել[20]։ Միշել Դոունլանը կրթության նախարարի պաշտոնում նշանակվելուց երկու օր անց նույնպես հրաժարական է տվել[21]։
60-ից ավելի պատգամավորներ հրաժարական են տվել[22]։ Հրաժարականները հանգեցրել են նրան, որ շատ կառավարական գերատեսչություններ կորցրել են իրենց գրեթե բոլոր պատասխանատու նախարարներին։ Կրթության նախարարությունում, օրինակ, մնացել է խորհրդարանական քարտուղարի միայն մեկ տեղակալ, իսկ բոլոր նախարարները հրաժարական են տվել[23]։
Պահպանողական պատգամավորներից ոմանք աջակցություն են հայտնել Ջոնսոնին, այդ թվում՝ մշակույթի նախարար Նադին Դորիսին[24], Brexit-ի հնարավորությունների կրտսեր նախարար Ջեյքոբ Ռիս-Մոգը[25], Շոտլանդիայի գործերի նախարար Ալիսթեր Ջեքը[26], Հյուսիսային Իռլանդիայի գործերի պետական նախարար Քոնոր Բըրնսը[27], Ջոնսոնի անձնական քարտուղար Լիա Նիքին[28] և Ուելինգբորոյի խորհրդարանի անդամ Փիթեր Բոունը[29]։
Ընդդիմության առաջնորդ Քեյր Սթարմերը քննադատել է Ջոնսոնին և կաբինետում մնացած պահպանողականներին՝ հայտարարելով, որ վարչապետին հավատարմության պահպանումը նշանակում է, որ «նրանք ոչ մի կաթիլ ազնվություն չունեն»[30]։
Բորիս Ջոնսոնի հրաժարականը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հուլիսի 7-ի առավոտյան Ջոնսոնը զանգահարել է թագուհուն, որպեսզի նրան հայտնի հրաժարական տալու իր մտադրության մասին[31]։ Հուլիսի 7-ին ժամը 12:30-ին նա Դաունինգ սթրիթում հայտարարել է կուսակցության առաջնորդի և վարչապետի պաշտոնից իր հրաժարականի մասին՝ նշելով, որ ժամանակավորապես կշարունակի պաշտոնավարել այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի ընտրվել կուսակցության նոր առաջնորդը[32]։
Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկին կարեկցանք է հայտնել, ինչպես նաև շնորհակալություն է հայտնել Ջոնսոնին՝ Ռուսաստանի ներխուժման ժամանակ Ուկրաինային աջակցելու համար[33]։
Ռուսաստանի նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը արձագանքել է իրավիճակին՝ հայտարարելով. «Նա (Բորիս Ջոնսոնը) մեզ չի սիրում։ Մենք էլ նրան չենք սիրում»[34][35]։ Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան հայտարարել է, որ Ջոնսոնը «ապշած էր արձակված բումերանգից»[33][34]։
ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն ու Մեծ Բրիտանիան կմնան «ամենամտերիմ ընկերներն ու դաշնակիցները», և որ երկրների միջև հարաբերությունները մնում են ամուր։ Բայդենը նաև հույս է հայտնել, որ Ջոնսոնի հետնորդը հավատարիմ կմնա Ուկրաինային աջակցելու գործին։ Սակայն Սպիտակ տան պաշտոնյաները հրաժարվել են մեկնաբանել Ջոնսոնի հեռանալը՝ հայտարարելով, որ նրանք «չեն պատրաստվում մեկնաբանել այլ կառավարության ժողովրդավարական գործընթացը»[36]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «UK Prime Minister Boris Johnson resigns after mutiny in his party». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Rishi Sunak resigns as chancellor in devastating blow to Boris Johnson». The Independent (անգլերեն). 2022 թ․ հուլիսի 5. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 5-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «LISTED: All the Tory MPs who have resigned since Sajid Javid and Rishi Sunak quit». The Northern Echo (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ Poppy Wood (2022 թ․ հուլիսի 6). «Michael Gove sacked by PM, Welsh Secretary Simon Hart quits Cabinet as fallout continues». inews.co.uk (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Boris Johnson blames 'the herd,' resigns to make way for new U.K. leader». The Washington Post (անգլերեն). 2022 թ․ հուլիսի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Boris Johnson facing calls to quit as PM as soon as possible». BBC News. 2022 թ․ հուլիսի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Джонсон не покинет свой пост из-за неудачи консерваторов на выборах». ИА REGNUM (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Oliver Dowden quits as Tory chair after by-election mauling - 'We cannot carry on with business as usual'». Sky News (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Chris Pincher suspended as Tory MP after groping allegation». BBC News. 2022 թ․ հուլիսի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 1-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Boris Johnson accused of ignoring warnings about Chris Pincher amid new allegations». the Guardian (անգլերեն). 2022 թ․ հուլիսի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 3-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ Turner, Camilla (2022 թ․ հուլիսի 6). «Boris Johnson suffers most ministerial resignations in modern history». The Telegraph. 0307-1235. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Boris Johnson digs in amid growing cabinet mutiny». BBC News. 2022 թ․ հուլիսի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Politics live: Johnson appoints more ministers and indicates his future after Downing Street; first leadership contender declares». Sky News (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Michael Gove sacked 'for disloyalty': allies reveal how it happened». the Guardian (անգլերեն). 2022 թ․ հուլիսի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Boris Johnson fights on after day of chaos». The Times. 0140-0460. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Welsh Secretary Simon Hart resigns from UK Government - 'no other option left'». Nation.Cymru (անգլերեն). 2022 թ․ հուլիսի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Attorney General Suella Braverman calls for Boris Johnson to 'step down'». ITV News (անգլերեն). 2022 թ․ հուլիսի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «My letter to the Leader of the House, Mark Spencer». Fay Jones (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «UK N.Ireland minister Brandon Lewis has not resigned -media». Reuters (անգլերեն). 2022 թ․ հուլիսի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
{{cite news}}: More than one of|accessdate=and|access-date=specified (օգնություն) - ↑ «Brandon Lewis quits as Northern Ireland secretary as more ministers call for Boris Johnson to go». Sky News (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ James Rodger (2022 թ․ հուլիսի 7). «Michelle Donelan quits as Education Secretary - 24 hours after appointment». BirminghamLive (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Boris Johnson resigns: First leadership bids to become next prime minister». BBC News. 2022 թ․ հուլիսի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Michelle Donelan resigns as education secretary». Tes Magazine (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ @NadineDorries (July 5, 2022). «I'm not sure anyone actually doubted this, however, I am 💯 behind @BorisJohnson the PM who consistently gets all the big decisions right» (Թվիթ) – via Թվիթթեր.
- ↑ «Jacob Rees-Mogg backs Johnson following resignations». The Irish Times (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Alister Jack launches defence of Boris Johnson as he claims Prime Minister was 'mugged by cake'». www.scotsman.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Boris Johnson has "ongoing and full support" of Bournemouth MP Conor Burns». Bournemouth Echo (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ Jack Gray (2022 թ․ հուլիսի 6). «Grimsby MP Lia Nici says 'I will continue to support him' as she backs PM». Gi Media (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ @PiersUncensored (July 5, 2022). «"It's about policy, not individual... my constituents wouldn't have the foggiest who Chris Pincher was." Conservative MP Peter Bone is standing by Boris Johnson as his Cabinet falls apart» (Թվիթ) – via Թվիթթեր.
- ↑ «'Charge of the lightweight brigade': Starmer uses PMQs to mock Tories». the Guardian (անգլերեն). 2022 թ․ հուլիսի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Boris Johnson phoned the Queen before resigning». The Independent (անգլերեն). 2022 թ․ հուլիսի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «'Sad to be giving up': PM resigning but will stay until new leader found». ITV News (անգլերեն). 2022 թ․ հուլիսի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ 33,0 33,1 «Boris Johnson: World reacts as UK PM resigns». BBC News. 2022 թ․ հուլիսի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ 34,0 34,1 «Glee in Russia and sadness in Ukraine as Boris Johnson quits». the Guardian (անգլերեն). 2022 թ․ հուլիսի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «В Кремле обратили внимание на правительственный кризис в Великобритании - Россия || Интерфакс Россия». www.interfax-russia.ru (ռուսերեն). 2022 թ․ հուլիսի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ «Biden says 'close cooperation' with UK will continue after Johnson announces exit». The Independent (անգլերեն). 2022 թ․ հուլիսի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 7-ին. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 8-ին.