Կալիֆոռնիայի ոսկե մետաղադրամներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
1852 թվականի Կալիֆոռնիայի ոսկե կես դոլարանոց

Կալիֆոռնիայի ոսկե մետաղադրամներ, մասնավոր կազմակերպությունների կողմից թողարկված մետաղադրամների ընդհանուր կատեգորիա, որն օգտագործվել է Միացյալ Նահանգների Կալիֆոռնիա տարածքում (հետագայում՝ նահանգ) 1849 թվականի Կալիֆոռնիայի ոսկու տենդի ընթացքում պաշտոնական արժույթի փոխարեն։ Քանի որ դաշնային կառավարությունը պահպանում է որպես օրինական վճարամիջոց մետաղադրամներ թողարկելու իրավունքը, Կալիֆոռնիայի ոսկե մետաղադրամների հատումը սխալ է, և իրականում հղում է կատարվում սահմանված վճարամիջոցի արժեքով մետաղադրամային ձուլակտորներին, սահմանված վճարամիջոցի արժեքով տոկեններին (անվանական արժեքով) և առանց սահմանված վճարամիջոցի արժեքով (ոչ անվանական արժեքով)։ Այս տարրերը միայն դասակարգվում են որպես ձուլակտորներ, եթե մետաղի արժեքը մոտ է մետաղադրամի վրա նշված վճարամիջոցի արժեքին։ Չնայած այս սխալին, դա դրամագիտության մեջ սովորական պրակտիկա է մետաղադրամների ձուլակտորներն ու անվանական արժեքով տոկենները պիտակավորել որպես «մետաղադրամ», միաժամանակ առանց անվանական արժեքի տոկենները՝ որպես «տոկեն»։ Բացի այդ, քիչ թվով Կալիֆոռնիայի ոսկե մետաղադրամներ արտադրվել են Կալիֆորնիայից տարբեր վայրերում, հաճախ այն Կալիֆոռնիայից է պահանջով, և այդ ապրանքները սովորաբար նշված են որպես Կալիֆոռնիայի ոսկե մետաղադրամներ կամ տոկեններ։

1, 5, 10, 20, 25 և 50 դոլար անվանական արժեքով մետաղադրամի ձուլակտորներ արտադրվել են 1849 թվականից մինչև 1856 թվականը։ Դրանց մեծ մասը պատրաստվել են հանրահայտ փորձագետների կողմից։ Դրանց որոշ մասը շրջանառության մեջ է դրվել ԱՄՆ արևելյան ափին։ Բոլորն այսօր ունեն բարձր արժեք[1]։

Սահմանված վճարամիջոցի արժեքով տոկեններ արտադրվել են 1852-ից մինչև 1883 թվականը, ինչպես նաև հետագայում։ Դրանք պատրաստել են 1 դոլար, 0.50 և 0.25 դոլար անվանական արժեքով ինչպես կլոր, այնպես էլ ութանկյուն հատումով։ Ավելի վաղ, մոտավորապես 1852-ից մինչև 1853 թվականը, արծաթե մետաղադրամների պակասի պատճառով մետաղադրամները պատրաստվել են ընթացիկ օգտագործման համար։ Այս մետաղադրամները արագորեն մերժվեցին, քանի որ դրանք չափազանց փոքր էին գործածության համար, բայց միևնույն ժամանակ հանրաճանաչություն ձեռք բերեցին օգտագործվելով որպես հուշանվերներ, որոնք կարող էին խնայողական ձևով ուղարկել ընտանիք։ Թեև ամենահին թողարկումները եղել են անվանումների ճիշտ քաշի մոտ 80-90%-ը, թողարկման տարիների ընթացքում քաշերը մշտապես նվազել են։ Միայն չափազանց հազվագյուտ «հանդուգն արծիվը» ունի ոսկու ամբողջական քաշ[2]։

Առանց սահմանված վճարամիջոցի արժեքով տոկեններն արտադրվում են 1869 թվականից սկսած։ 1864 թվականի Դրամահատական ակտով նախատեսվում էր, որ մասնավոր արտադրանք ստեղծողները օրինական վճարամիջոցից անցնեն անօրինականի։ Այս օրենքն առաջին անգամ կիրառվեց Բոստոնում 1869 թվականին աննշան գործով և ավելի ուշ կիրառվեց Ֆորտ Լիվենվորտում 1871 թվականին։ Այդ ժամանակ մի քանի արտադրողներ դադարեցրին անվանական արժեքներով մետաղադրամների արտադրությունը, իսկ նոր արտադրողները շարժվեցին անվանական և ոչ անվանական թողարկումների զուգակցմամբ։ 1883 թվականին Միացյալ Նահանգների գաղտնի ծառայության այցից հետո (առանց ճնշումների ենթարկման), մնացած արտադրողները անցել են առանց անվանական արժեքների թողարկումների։ Այդ ժամանակից ի վեր արտադրվում են թողարկումներ, հաճախ դրանց վրա ոսկու տենդի ժամանակաշրջանների թվագրմամբ, քիչ թե շատ անընդհատ մինչև այժմ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Kagin, Donald, ed. (1981). Private Gold Coins and Patterns of the United States. New York, New York: Arco Publishing, Inc. ISBN 0-668-04830-1.
  2. Breen, Walter, Gillio, Ronald and Leonard, Robert D., ed. (2003). CALIFORNIA PIONEER FRACTIONAL GOLD. Wolfeboro, NH: Bowers and Merena Galleries. ISBN 0-943161-90-8.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: editors list (link)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]