Բուդդայի արձանը Լեշանում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բուդդայի արձանը Լեշանում
տեսակԴայբիցու, հնագիտական հուշարձան, տեսարժան վայր և Q6505852?
տարի803
բարձրություն71 մետր
ժանրհանրային արվեստ
գտնվում էԷմեյշան
քաղաքՍիչուան
հիմնական թեմաMaitreya?
մասն էԷմեյ լեռան գեղատեսիլ տարածք, ներառյալ Լեշան հսկա Բուդդայի գեղատեսիլ տարածքը
 Leshan Giant Buddha Վիքիպահեստում

Բուդդա Մայտեյիի արձանը Լեշանում (չին.՝ 樂山大佛|乐山大佛), ամբողջական անվանումը` Լինյուն տաճարի Մեծ քարե արձանը Ծիաճոուում, հայտնի նաև որպես Լինյուն հսկա Բուդդա։ Գտնվում է Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության Սիչուան նահանգի Լեշան քաղաքի Սիճոն շրջանում, Մինծյան, Ցինյի և Դադու գետերի միախառնման վայրում։ Երկրի վրա Բուդդայի ամենաբարձր արձաններից մեկը, և ավելի քան հազարամյակներ շարունակ, ամենաբարձր քանդակագործական ստեղծագործությունը աշխարհում (մինչև Մայր-Հայրենիքի հայտնագործումը Վոլգոգրադում)։ Լեշանի հսկա Բուդդան փորել և կառուցել են Թան դինաստիայի Քայյուանի առաջին տարում՝ 713 թվականին և ավարտվել Ճընյուանի տասնիններորդ տարում՝ 803 թվականին։ Երեք սկզբունքային անձանցից պահանջվեց մոտ 90 տարի։ Հսկա Բուդդան հիմնովին կառուցվել է լեռան վրա, մինչդեռ որոշ կառույցներ, ինչպես օրինակ մազերի ծածկը, ավելացվել են ավելի ուշ։ Երբ Բուդդան կառուցվեց, դրսից փայտե տաղավար կար արձանը պաշտպանելու համար, սակայն հետագայում այն ամբողջությամբ ավերվեց։ Լեշանի հսկա Բուդդան պատմության մեջ բազմիցս վերանորոգվել է։ Չինաստանի Հանրապետության օրոք այն մասամբ ավերվել է Յան Սենի զինվորների կողմից ռազմական պատրաստության ժամանակ, սակայն հետո վերականգնվել է այլ անձանց կողմից։ Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության հիմնադրումից հետո Լեշան Հսկա Բուդդան պատշաճ կերպով պահպանվել է։ 1956 թվականի օգոստոսի 16-ին այն հայտարարվեց որպես Սիչուան նահանգի պատմական և հեղափոխական մշակութային մասունքների պահպանության ստորաբաժանումների առաջին նմուշ, այն է՝ Ծիատինգ հսկա Բուդդա[1]։ 1980 թվականի հուլիսի 7-ին այն հայտարարվեց որպես մշակութային մասունքների պահպանության ստորաբաժանումների առաջին նմուշ[2], որը վերահայտարարվեց Սիչուան նահանգի, ավելի կոնկրետ՝ Լեշանի հսկա Բուդդա[3]։ 1996 թվականի դեկտեմբերի 6-ին Լեշանի Ըմեի լեռան հսկա Բուդդան ներառվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում՝ որպես մշակութային և բնական երկակի ժառանգություն։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չկա հստակ փաստաթուղթ այն մասին, թե որ ժամանակաշրջանում է կառուցվել Լեշանի հսկա Բուդդան[4]։ Այն հիշատակվում է միայն Թան դինաստիայի՝ ընդհանուր «Քայյուանի սկզբում»։ Այն առաջին անգամ կառուցվել է Կուեյճոուի վանական Հայթոնգի կողմից։ Կառուցման նպատակն էր նվազեցնել գետերի միախառնման ջրային ուժը[5][6]: 7-9 ։ Բուդդայի արձանի կառուցումից հետո այն բազմաթիվ նվիրատվություններ է ստացել տարբեր մարդկանց կողմից։ Այդ պատճառով տեղի պաշտոնյան վանական ՀայԹոնգից կաշառք է խնդրում, սակայն վանական Հայթոնգը մերժում է՝ ասելով, որ «Սեփական աչքերը կարելի է հանել, բայց Բուդդայի հարստությունը՝ ոչ»։ Սակայն պաշտոնյան շարունակում է կաշառք խնդրել։ Վանական Հայթոնգը հանում է իր մի աչքը, դնում ափսեի մեջ և հանձնում նրան։ Պաշտոնյան այլևս երբեք կաշառք չի խնդրում նրանից։

Վանական Հայթոնգի մահից հետո Բուդդայի շինարարությունը որոշ ժամանակ դադարեց[7]։ Քայյուանի (739 թվական) քսանյոթերորդ տարում Ճանչոու Ծիենցյոնը սկսեց ծառայել որպես ռազմական կառավարիչ և Մեծ Բուդդայի վերակառուցման համար նվիրաբերեց 200,000 յուան[8], և արձանի շինարարությունը վերսկսվեց։ Թիենպաոյի հինգերորդ տարում (746 թվական) Ճանչոու Ծիենցյոնին տեղափոխեցին կենցաղային վարչության նախարարի պաշտոնին, և Մեծ Բուդդայի շինարարությունը նորից լճացավ։ Այդ ժամանակ արձանը ծնկների վրա էր, և միայն ծնկները չէին վնասվել։

Ճընյուանի առաջին տարում՝ 785 թվականին Վեյ Կաոն է ծառայել որպես Սիչուանի ռազմական կառավարիչ, և ստացվեց երրորդ անգամ վերսկսել արձանի շինարարությունը։ Այս ընթացքում Վեյ Կաոն հատուկ նվիրաբերեց 500000 յուանի չափով դրամական միջոցներ։ Ճընյուանի (803 թվական) տասնիններորդ տարում ավարտվեց Լեշանի հսկա Բուդդայի շինարարությունը, և շինարարության ամբողջ շրջանը տևեց մոտ 90 տարի։ Ավարտից հետո այն դարձավ աշխարհի ամենաբարձր հսկա Բուդդայի, ինչպես նաև աշխարհի ամենամեծ նստած Բուդդայի արձանը[9][10]: 14 ։

Նորակառույց Լեշան հսկա Բուդդայի գեղատեսիլ տարածքը պատկանում է Լինյուն տաճարի ներքին Բուդդայի արձանին։ Արտաքինից պատված է ներկով, զարդարված ադամանդներով, որոշ տեղերում նաև ոսկյա փայլաթիթեղներ են փակցված, իսկ Հսկա Բուդդան դրսից պաշտպանված է փայտե տաղավարով[11]։ Թան դինաստիայի վերջում և հինգ դինաստիաների, ինչպես նաև տասը թագավորությունների ժամանակաշրջանում Հսկա Բուդդայի պահպանման մասին հստակ արձանագրություն չկար։ Վաղ Հյուսիսային Սոն դինաստիայի ժամանակ Լեշան հսկա Բուդդայի գեղատեսիլ տարածքը ավերվել էր, Բուդդայի մարմինը ծածկվել էր մամուռով, իսկ դրսի փայտե տաղավարը՝ փլուզվել։ Սոն Րընծոնի օրոք լայնածավալ վերականգնողական աշխատանք է իրականացվել, դրսի փայտե տաղավարը նույնպես վերակառուցվել է։ Այդ ժամանակից ի վեր Մեծ Բուդդայի ոչնչացման և վերակառուցման մասին գրառումները բացակայում են, իսկ Լինյուն տաճարի սկզբնական կառույցը նույնպես բազմիցս ավերվել է պատերազմների ժամանակ։ 1898 թվականին Լեշանի հսկա Բուդդայի գեղատեսիլ տարածքի ողջ մակերեսը երկար ժամանակ անմխիթար վիճակում էր՝ պատված մեծ քանակությամբ մամուռով, իսկ փայտե տաղավարն ամբողջությամբ վնասվել էր[12]։ 1914 թվականին Լինգյուն տաճարի վանականները ժամանակին պահպանում էին Մեծ Բուդդան։ 1925 թվականին Բուդդայի աջ աչքի անկյունում հայտնվեց շատ մեծ ուղղանկյուն անցք, և քիթը և աջ ականջը բացակայում էին[13]։ Չըն Հոնֆանը, որը Լեշանի տեղական ռազմական հրամանատարն էր, հազարավոր յուաններ ներդրեց Բուդդան պահպանելու համար։ Արդյունավետ տեխնոլոգիաների բացակայության պատճառով այս ընթացքում Լեշանում տեղական կարմիր ավազից մեծ թվով քարերի շերտեր կտրվեցին և ուղղակիորեն դրանցից դեմքի դետալներ պատրաստեցին՝ Բուդդայի դեմքը ծածկելու համար։ Դեմքի դիմագծերը պարզապես ներկել էին, քանի որ դժվար էր վերանորոգել։ Վերջապես Բուդդայի դեմքը ներկվեց կարմիր ավազով։ Վերանորոգված Բուդդան բոլորովին այլ տեսք ուներ։ Նույն տարում Յան Սենը առաջնորդեց իր բանակը՝ Չըն Հոնֆանին Լեշանից հեռացնելու համար։ Ավելի ուշ Յան Սենի զորքերը օգտագործեցին արձանի գեղատեսիլ տարածքը որպես կրակային թիրախ՝ ռազմական պատրաստության համար։ Հսկա Բուդդայի շինարարության ավարտից անմիջապես հետո կարմիր շերտով պատված ձախ աչքի հատվածը բռունցքի հարվածից կոտրվեց այս մարզման ժամանակ։ Առաջացած մեծ անցքը վերանորոգվել է տեղի վանականի կողմից 1927 թվականին։ 1930-1933 թվականներին արձանի տարածքը կրկին հիմնանորոգվել է։ Այս հիմնանորոգման ժամանակ նախկինում ավելացված կարմիր շերտը թափվեց, իսկ խիստ վնասված քիթը վերականգնվեց՝ փայտե եռոտանու կառուցման միջոցով[14]։

Կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լեշանի հսկա Բուդդայի տարածքը սփռված է լեռան լանջերի երկայնքով, գագաթին բաց խորշեր կան։ Բուդդայի արձանը Մայտրեյա Բուդդան է՝ նստած երկու ձեռքերի և ծնկների վրւա[15], ընդհանուր բարձրությունը 71 մետր է, գլխի լայնությունը՝ 10 մետր, բարձրությունը՝ 14,7 մետր, ականջի երկարությունը՝ 7 մետր, աչքի երկարությունը՝ 3,3 մետր, քթի երկարությունը՝ 5,6 մետր։ բերանի լայնությունը՝ 3,3 մետր, պարանոցի երկարությունը՝ 3 մետր, ուսի լայնությունը՝ 24 մետր, ձեռքի միջին մատի երկարությունը՝ 24 մետր, ոտքի լայնությունը՝ 9 մետր, երկարությունը՝ 11 մետր, աջ ականջը և քիթը փայտյա կառուցվածքով և գիպսով վերանորոգվել են հետագա աշխատանքների ընթացքում։ Գլխին կա 1021 «ոսկոր»։ Բուդդայի մարմնի յուրաքանչյուր մաս համաչափ է, և ամբողջ մարմինը կառուցված է բուդդայական «Արձանի չափման սուտրա» գրառումների և պահանջների համաձայն։ Ձևը խիստ և միաժամանակ հանգիստ է, որն էլ լիովին համապատասխանում է Թան դինաստիայի արձանների ոճին[16]։

Ծիատինգ հսկա Բուդդան և Մեծ Բուդդայի տաճարը

Բուդդայի կրծքավանդակում փակ կեղտոտ անցք կա, իսկ դռան կնքման քարը Սոն դինաստիայի Թիեննին տաղավարի վերակառուցման հիշատակի անցքն է, որը պարունակում է երկաթի ջարդոններ, կոտրված կապարներ, աղյուսներ և այլն։ Բուդդայի մարմնի վրա կառուցված է դրենաժային համակարգի մի շարք, որը կարող է նվազեցնել սարերի և գետերի էրոզիան և եղանակային պայմանների ազդեցությունը։ Բուդդայի գլխի 18 շերտերի մեջ՝ ամապատասխանաբար 4-րդ, 9-րդ և 18-րդ շերտերում հորիզոնական դրենաժային փոսեր կան[17]։ Առջևի կրծքավանդակի ձախ կողմում խրամատ կա, որը կապված է աջ թևի հետևի խրամատի հետ։Երկու ականջների հետևում, ժայռի մոտ, աջ ու ձախ իրար միացած անցքեր կան, կրծքավանդակի հետևի երկու ծայրերում՝ նույնպես, բայց դրանց միջև անցք չկա:Բուդդայի երկու կողմերում գտնվող լեռների վրա դրված է զրահով և նիզակով զինված Դհարմայի Պաշտպանի արձանը։ Յուրաքանչյուր արձան ունի մոտ 16 մետր բարձրություն և 6 մետր լայնություն[18]։ Բուդդայի աջ կողմում կառուցված է փայտե արահետ, որով կարելի է արձանի գլխից հասնել ոտքերին։ Տախտակամածով ճանապարհի ժայռապատի վրա կան երկու բուդդայական խորշեր, որոնք հարյուրավոր բուդդայական խորշերից լավագույնս պահպանվածն են։ Ճանապարհի առաջին շրջադարձային կետում վերևից ներքև փորագրված է «Արևմտյան երանելի քարտեզի» պատճենը. նրբորեն արված փորագրություն, որը պարունակում է արձաններ և տաղավարներ[19]: 90 ։

Ծիատինգ հսկա Բուդդա ժայռի համայնապատկեր
Լինյուն տաճար, Բուդդա

Զարգացում և պաշտպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

乐山大佛景区入口

Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության հիմնադրումից հետո՝ 1956 թվականին, Լեշանի հսկա Բուդդայի գեղատեսիլ տարածքը Սիչուան նահանգի Ժողովրդական կոմիտեի կողմից ներառվել է որպես Սիչուան նահանգի մշակութային մասունքների պահպանության միավոր[20]։ «Մշակութային հեղափոխության» ժամանակ լայնորեն խոսվում էր այն մասին, որ Լեշանի ուսանողները պատրաստվում էին ռմբակոծել Բուդդան, ինչը, ինչպես ասում էին, տեղի է ունեցել 1966 թվականի օգոստոսին։ Այնուամենայնիվ, լեռն ամուր էր և անհրաժեշտ էր պայթուցիկ օգտագործել։ Կարմիր գվարդիան կանգնեցվեց որոնումների ժամանակ։ 1982 թվականին Լեշանի հսկա Բուդդայի տարածքը ներառվել է որպես ազգային առանցքային մշակութային մասունքների պահպանության միավոր[21]。1982年，乐山大佛被列为全国重点文物保护单位[3]: 1996 թվականի դեկտեմբերի 6-ին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության կոմիտեն «Ըմեի լեռը՝ Լեշանի հսկա Բուդդայի գեղատեսիլ տարածքը» ներառել է Համաշխարհային մշակութային և բնական ժառանգության ցանկում[22]։ 1994 թվականից մինչև 1997 թվականը երեք անգամ անցկացվել է «Չինաստանի մշակութային մասունքներ և պատմական վայրեր» հսկա Բուդդայի զբոսաշրջության միջազգային փառատոնը»[23]։ 1998 թվականին պաշտոնապես ստեղծվեց Լեշանի հսկա Բուդդայի տարածքի կառավարման կոմիտեն[24]։ Կառավարման կոմիտեն ունի 17,88 քառակուսի կիլոմետր հսկողության տարածք, ներառյալ 44 գեղատեսիլ վայրեր և Լեշան հսկա Բուդդայի գեղեցիկ տարածքը։ Կառավարման կոմիտեն հիմնականում պատասխանատու է գեղատեսիլ վայրերի պաշտպանության և կառուցման համար[25]։ 2006 թվականին Լինպաոն ցուցակագրվեց որպես մշակութային մասունքների պահպանության ազգային առանցքային միավոր և անմիջապես ընդգրկվեց Լեշանի հսկա Բուդդայի տարածքում[26]։ 2008 թվականին պաշտոնապես ստեղծվեց Ըմեի Լեշան լեռան հսկա Բուդդայի տարածքի կառավարման կոմիտեն։ Կառավարման կոմիտեի հիմնական խնդիրն է զարգացնել զբոսաշրջային ռեսուրսները՝ դառնալով կրողը Ըմեի լեռան համաշխարհային մշակութային և բնական ժառանգություն և Լեշան գեղատեսիլ հսկա Բուդդա կոչման[27]։

1989-ից 1991 թվականներին յոթ ստորաբաժանումներ, ներառյալ Չինաստանի մշակութային մասունքների ինստիտուտը, ընդհանուր հետազոտություն են անցկացրել Լեշանի հսկա Բուդդայի տարածքում։ Այս հետազոտության ընթացքում հնագետները պարզել են, որ Բուդդայի գլուխը լրջորեն վնասվել է, ոսկորը չկա, իսկ մարմինը շատ վայրերում տուժել է նաև ջրի արտահոսքից։ Աջ ձեռքը լրջորեն վնասվել էր[28]: 31-35 : Մինչև 1992 թվականը տարածքի բոլոր մոլախոտերը մաքրվել են Չինաստանի Ժողովրդա-ազատագրական բանակի սպաների և զինվորների կողմից։ Այդ ժամանակից ի վեր Լեշանի հսկա Բուդդայի տարածքը կառավարման կոմիտեի աշխատակիցները ներառել են նախագիծի մեջ, և նրանք կարող են շուտով տարեկան 2-3 անգամ հեռացնել Բուդդայի ամբողջ մարմնի մոլախոտերը։ Քամու փչելու, ջրի բծերի, գետի ջրի ազդեցության և այն փաստի պատճառով, որ հսկա Բուդդան կառուցվել է ցածր դիմացկունությամբ կարմիր ավազաքարի վրա, տարածքի պահպանման նախագծի առաջին փուլը, որը պաշտոնապես փոխառվել է Համաշխարհային բանկի կողմից, ստեղծվել է 2002 թվականի մարտի 24-ին։ Այս սպասարկման նախագիծն իրականացրել է դեմքի ամբողջական վերափոխում՝ հսկա Բուդդայի գլխից մինչև կրծքավանդակը։ Բացի այդ, նրանք նաև ամրացրել են ժայռի պատի վրա Թան դինաստիայի գրոտոների երկու վտանգավոր ժայռերը[29]։ Սպասարկման այս նախագիծը պաշտոնապես ավարտվեց մարտի 22-ին[30]։ 2002 թվականի հունիսի 23-ին մեկնարկեց Լեշանի հսկա Բուդդայի տարածքի պահպանման ծրագրի երկրորդ փուլը։ Ծրագրի այս փուլում անձնակազմը պահպանեց և ամրացրեց Բուդդայի ներքևի հատվածում գտնվող ժայռը և վերականգնեց գետի տակ գտնվող էրոզիայի ենթարկված ժայռային զանգվածը։ Բացի այդ, գետի հատակից կառուցվեց թեք ժայռի նմանվող անջրանցիկ պատ՝ գետի ջրով ժայռային զանգվածի ուղղակի մաքրումը կանխելու համար, իսկ Բուդդայի ոտքի հիմքն ամբողջությամբ ամրապնդվեց։ Միևնույն ժամանակ, անջրանցիկ պատը նաև կառուցվածքային հենարան է Բուդդայի հարթակը ընդլայնելու համար[31]։ Այդ տարվա սեպտեմբերի 2-ին՝ Լեշանի հսկա Բուդդայի գեղատեսիլ տարածքի ծննդյան 1200-ամյակին[32][33], երկրորդ փուլի նախագծի ավարտի համար պաշտոնապես տեղի ունեցավ ժապավենի կտրման արարողությունը, և անմիջապես անցկացվեց նաև Բուդդայի արձանի չորրորդ փառատոնը[23]։ Այս աշխատանքների ավարտից հետո Բուդդայի ոտքի հարթակը ընդլայնվեց մինչև մոտ 160 քառակուսի մետր[31]։ Այս երկու փուլերի ընդհանուր արժեքը կազմում էր 250 մլն յուան[30]։ 2013 թվականի հոկտեմբերի 30-ից նոյեմբերի 3-ը Լեշանի հսկա Բուդդայի տարածքի քաղաքային կառավարությունն անցկացրեց Հսկա Բուդդայի հինգերորդ փառատոնը՝ ընդլայնելու համար իր ազդեցությունը[34]։

2014 թվականի նոյեմբերին Լեշանի հսկա Բուդդայի տարածքի պաշտպանությունը դարձավ «Լեշանի հսկա Բուդդայի գեղատեսիլ տարածքի հյուսիսային դարպաս»։ Արևմուտքում գտնվում է Լինյուն լեռան գետափնյա ժայռի արձանը, Լեշանի հսկա Բուդդայի տարածքի սահմանը, որը տարածվում է գետի երկայնքով 30 մետր, հարավում՝ Ստորին Կուանյին տաճարի հարավային կողմի ստորոտն է, արևելքում՝ Լինպաոյի արևելյան եզրը, կայանատեղի, և Լինյուն տաճարի սուտրա տաղավարի արևելյան հատվածը։ Շինարարության հսկողության տարածքը համարվում է «միացնող գիծ Չըննան զբոսաշրջության նավահանգստի հարավային 2 ծայրերից դեպի Կուանֆո շենքի հարավային կողմը՝ Մինծիան գետի հակառակ ափը», արևմուտքում Ֆընճոու կղզու արևելյան սահմանը, հարավում՝ Յոնցուեյլոուից մինչև Ճուրոն գագաթի և Տույու գագաթի ստորոտը, և Չըննան միջքաղաքային ճանապարհի արևմտյան կողմի գիծը, Լեշանի հսկա Բուդդայի տարածքի արևելյան դարպասը և Ծիոուրի գագաթի ստորոտը արևելքում»[35]։ 2015 թվականի հունվարի 14-ին տարածքում 5,0 մագնիտուդով երկրաշարժ է տեղի ունեցել։ Տեղի մշակութային մասունքների բաժնի հետաքննությունից հետո պարզվել է, որ երկրաշարժը ոչ մի կործանարար ազդեցություն չի թողել Լեշան հսկա Բուդդայի վրա[36]։

2018 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Լեշանի հսկա Բուդդայի տարածքի տարածքի կառավարման կոմիտեն հաղորդագրություն է հրապարակել, որում ասվում է. «Լեշանի հսկա Բուդդայի կրծքավանդակի և որովայնի ճաքճքված և վնասված հատվածի պահպանության համար պաշտոնապես մեկնարկել են նախնական հետազոտական և փրկարարական աշխատանքներ»[37]։ 2019 թվականի ապրիլին ավարտվեցին 180-օրյա հետազոտության և վերականգնման աշխատանքները, և տարածքում վերաբացվեցին Ծիոուցյուի ճանապարհ և Բուդդայի ոտք տեսարժան վայրերը[38]։

  • «Առեղծվածային Բուդդա» (ֆիլմ, 1980 թվական)
  • «Քամի և ամպ. Տիրել աշխարհին» (ֆիլմ, 1998 թվական)
  • «Քամի և ամպ» (հեռուստասերիալ, 2002 թվական)
  • «Քամի և ամպ 2» (ֆիլմ, 2009 թվական)
  • «Վատ և սրամիտ ձյան հրեշը» (ֆիլմ, 2019 թվական)

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ "『四川省人民委員會關於在工農業生產建設中注意保護文物的通知』，「（56）省二文字第0618號」，各專署、市、自治州、縣（市）人民委員會：中央駐省及省屬各有關建設單位：保護歷史文物，目前在我省許多地方還沒有引起應有的注意。不少幹部還不了解「這些文物與建築不但是研究我國歷史與文化的最可靠的實物例證，也是對廣大人民及進行愛國主義教育的最具體的材料，一旦被毀，即為不可彌補的損失」。今年一月彭縣四區平鄉農民修豬圈，破壞了一座較大的東漢畫像磚墓，就是一個突出的例子。為使寶貴的歷史文物得到切實的保護，不致繼續遭受破壞，、市、自治州、縣（市）人民委員會應根拠本通知及轉發的各項文件教育幹部，作好對群眾的宣傳工作；對文件中所作的各項規定，務須切實遵照執行。各自治州有著大量關於奴隸制度和農奴制度的重要文物，尤其需要作好關於文物的保護工作。中央駐省和省屬各有關建設單位，在進行較大規模基本建設之前，應和文化行政部門取得聯繫，在建設過程中，應教育職工密切注意保護文物，防止出土文物遭受損失。為了不使已知的重要文物受到損壞，現隨文公布我省第一批歷史及革命文物保護單位名單。對於名單中所列各項文物，有關縣、鄉人民委員會應在本通知到達後一個月內做出木牌或其它標誌，發動群眾成立文物保護小組，妥善加以保護。凡末列入名單，但為人民群眾和各界人土公認為值得保護的重要文物，亦應加以保護，並將這些文物的名稱及簡要情況報告省文化局。現將國務院「關於在農業生產建設中保護文物的通知」和「關於貫徹在工農業建設中保護文物指示的通知」，連同前中央人民政府政務院「關於在基本建設工程中保護歷史及革命文物的指示」，一併轉發給你們，希即認真研究。貫徹執行。』附件：國務院「關於在農業生產建設中保護文物的通知」、「關於貫徹在工農業建設中保護文物指示的通知」、及前中央人民政府政務院「關手在基本建設工程中保護歷史及革命文物的指示」各一份、四川省第一批歷史及革命文物保護單位名單一份，四川省人民委員會，1956年8月16日。合計六十一處。包括：革命遺址四處；漢墓三處；五代（王建）墓一處；漢闕十二處；刻石造像二十二處（包括千佛碑）；寺廟建築十三處（內有壁畫者六處）；塔二處（磚、石建築）；僰人懸棺二處；銅鐵鑄物二處（鐘、塔)。《全國各省、自治區、直轄市第一批文物保護單位名單彙編》,文化部文物管理局編 1958.02,第288-292頁"
  2. ↑ "『關於重新公布全省文物保護單位名單的通知』（四川省人民政府一九八〇年七月七日川府發〔1980〕154號文件)我省是一個歷史悠久而又富於革命傳統的省區之一。保存文物較為豐富。做好革命文物和歷史文物的保護管理工作，對於豐富人民文化生活，提高民族自尊心和發展旅遊事業，都有著重要的意義。一九五六年和一九六一年我省曾先後公布了兩批省級文物保護單位八十六處。但是，由於林彪、「四人幫」推行極左路線，很多革命歷史文物遭到破壞，有的文物受自然侵蝕嚴重，現已面目全非。經調查，現重新確定公布省級文物保護單位共一百三十八處（名單。其它具有一定保護意義的遺跡、遺址，可以由所在的地、市、州、縣公布為文物保護單位。各地應根據國務院發布的《文物保護管理暫行條例》的規定，對文物保護單位劃出必要的保護範圍，作出標誌說明，並建立科學記錄檔案，認真做好保護、管理工作。各級人民政府在制定生產建設規劃和城市建設規劃時，應將所轄地區內的各級文物保護單位納入規劃加以保護。各地各單位在進行各項工程設計時，對工程範圍內的文物保護單位，應當事先會同當地文化行政部門確定具體保護辦法，列入設計任務書。如果因建設工程的特別需要，必須對文物保護單蘆進行發掘或遷移時，建設部門應與當地文化行政部門協商，並且必須在取得一致意見以後才能動工。意見有分歧時，由當地人民政府報請上級決定。一切核定為文物保護單位的紀念建築物、古建築、石窟寺，石刻、雕塑（包括建築物的附屬物）等，其所有權屬於國家，不得佔用。現在使用的單位，只有保護安全的責任，沒有拆除、改建的權利。在需要修繕的時候，必須嚴格遵守保持現狀或恢復原狀的原則，在保護範圍內不得進行其他的建設工程。在文物保護單位附近修建房屋時，須取得當地文化行政部門的同意，並注意環境氣氛的協調和防止污染問題。為了切實做好對文物的保護管理工作，各級人民政府應加強領導，採取有力措施，制止破壞，切實把這項工作抓起來。文物維修應納入當地計劃，上報審批。同時應經常向廣大群眾進行有關文物保護的宣傳教育。對保護文物卓有成績的單位或個人，應給予表揚和適當的獎勵，對破壞、盜竊文物者，按情節輕重，嚴肅處理。附：《四川省文物保護單位名單》。四川省人民政府辦公廳編. 《四川省法規規章彙編 1952-1984》，四川人民出版社,1985，第663-677頁
  3. ↑ 3,0 3,1 «国务院关于公布第二批全国重点文物保护单位的通知» (Chinese (China)). 中华人民共和国国家文物局. 2011 թ․ փետրվարի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  4. ↑ «乐山大佛 是怎样建成的？» (Chinese (China)). 光明日报. 2015 թ․ մայիսի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  5. ↑ 韦皋《嘉州凌云寺大弥勒石像记》：开元初，有沙门海通者，哀此习险，厥惟天难，剋其能仁，迴彼造物。以此山淙流激湍，峭壁万仞，谓石可改而下，江或积而平。若广开慈容，增廓轮相，善因可作，众力可集。由是崇未来因，作弥勒像，俾前劫后劫，修之无穷。
  6. ↑ 乐山市文物保管所编 (1982 թ․ հոկտեմբերի 1). 乐山大佛. 北京: 文物出版社. էջ 30.
  7. ↑ 韦皋《嘉州凌云寺大弥勒石像记》：彼海上人发诚之至，救物之弘。时有郡吏将求贿于禅师，师曰：“自目可剜，佛财难得！”吏发怒曰：“尝试将来！”师乃自抉其目，捧盘致之。吏因大惊，奔走祈悔。夫专诚一意，至忘其身，虽迴山转日可也。况弘我圣道，励兹群心，安彼暴流，俾其宁息，其应速宜矣。而功巨用广，其费亿万，全身未毕，禅师去世。
  8. ↑ Կաղապար:Cite journal zh
  9. ↑ «世界最高大佛：佛是一座山 山是一座佛» (Chinese (China)). 凤凰佛教. 2014 թ․ հոկտեմբերի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  10. ↑ 姜莉丽编著 (1973 թ․ հոկտեմբերի 1). 乐山大佛. 长春: 吉林文史出版社. էջ 120. {{cite book}}: Unknown parameter |CSBN= ignored (օգնություն)
  11. ↑ Կաղապար:Cite journal zh
  12. ↑ «百年间乐山大佛的惊天变化» (Chinese (China)). 网易新闻. 2015 թ․ մարտի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  13. ↑ «多次"毁容"多次修复 乐山大佛渐渐"变了脸"» (Chinese (China)). 四川在线. 2011 թ․ փետրվարի 12. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  14. ↑ «乐山大佛» (Chinese (China)). 大众数字报. 2011 թ․ փետրվարի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  15. ↑ Կաղապար:Cite journal zh
  16. ↑ Կաղապար:Cite journal zh
  17. ↑ «走进"世界文化遗产"--四川乐山大佛» (Chinese (China)). 四川新闻网. 2015 թ․ մայիսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  18. ↑ «乐山大佛» (Chinese (China)). 国图空间. 2013 թ․ նոյեմբերի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  19. ↑ 罗哲文等著 (2005 թ․ մայիսի 1). 中国名窟·石窟寺·摩崖石刻与造像. 天津: 百花文艺出版社. էջ 159. ISBN 7530639218.
  20. ↑ Կաղապար:Cite journal zh
  21. ↑ «乐山大佛险些被炸之回忆». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
  22. ↑ «乐山大佛详细介绍» (Chinese (China)). 新浪四川. 2010 թ․ հոկտեմբերի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  23. ↑ 23,0 23,1 «何时大佛节不再是庆祝节？» (Chinese (China)). 搜狐新闻. 2012 թ․ հուլիսի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  24. ↑ «10万游客来踩桥"太平桥"能否保太平？» (Chinese (China)). 华西都市报. 2015 թ․ հունվարի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  25. ↑ Կաղապար:Cite journal zh
  26. ↑ «国务院关于核定并公布第六批全国重点文物保护单位的通知» (Chinese (China)). 中华人民共和国国家文物局. 2013 թ․ նոյեմբերի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  27. ↑ «峨眉山-乐山大佛风景名胜区管委会成立» (Chinese (China)). 中国广播网. 2008 թ․ նոյեմբերի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  28. ↑ 黄克忠编著 (1998 թ․ հոկտեմբերի 1). 岩土文物建筑的保护. 北京: 中国建筑工业出版社. էջ 30. ISBN 7112020239.
  29. ↑ «专家认为乐山大佛维修一期工程达到预期效果» (Chinese (China)). 新浪四川. 2002 թ․ մայիսի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  30. ↑ 30,0 30,1 «乐山大佛维修一期工程昨结束» (Chinese (China)). 人民网. 2002 թ․ մարտի 25. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  31. ↑ 31,0 31,1 «乐山大佛二期维护正式启动» (Chinese (China)). 搜狐新闻. 2002 թ․ հունիսի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  32. ↑ «四川乐山大佛还能安坐千年？二期保护工程将竣工» (Chinese (China)). 新浪新闻. 2002 թ․ հունիսի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2005 թ․ օգոստոսի 28-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  33. ↑ «四川乐山大佛喜迎1200岁生日» (Chinese (China)). 搜狐新闻. 2002 թ․ սեպտեմբերի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2005 թ․ սեպտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  34. ↑ «第五届乐山大佛旅游文化节完美闭幕» (Chinese (China)). 乐山新闻网. 2013 թ․ նոյեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  35. ↑ «乐山大佛确定全国重点文物保护单位保护范围» (Chinese (China)). 乐山市人民政府. 2014 թ․ նոյեմբերի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  36. ↑ «峨眉山-乐山大佛景区正全面排查地震后情况» (Chinese (China)). 四川在线. 2015 թ․ հունվարի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 19-ին.
  37. ↑ «乐山大佛"体检"4个月 九曲栈道关闭景区正常开放-新华网». www.xinhuanet.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 26-ին.
  38. ↑ «历经200天修缮 乐山大佛恢复昔日风采——人民政协网». www.rmzxb.com.cn. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 26-ին.

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բուդդայի արձանը Լեշանում» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բուդդայի_արձանը_Լեշանում&oldid=9886876» էջից